St Pieterstraat 23

[Marije]

Hallo, ik ben bezig met stamboomonderzoek, en daar bij ook in Maastricht terecht gekomen. Iemand uit mijn familie is in 1931 in Gesticht Severen in Amby geplaatst. Volgens het bevolkingsregister ging ze in 1933 vanuit Amby naar de St Pieterstraat 23.

Ik zag net dat op dit huisnummer nu een verzorgingshuis zit in een modern gebouw, maar wie kan me vertellen wat of wie er in 1933 op dit adres zat?

groetjes uit Groningen,

Marije

[Marije]

Hallo Olijfje, bedankt voor je reactie, ben benieuwd. Het zou trouwens misschien om een weeshuis kunnen gaan, het blijkt dat er meer meisjes uit Severen naar de Pieterstraat gingen.

[parel]

Het weeshuis in Maastricht lag toch in de Zwingeleput, nu de rechtenfaculteit?

Overigens welkom op MO

[Breur]

Marije welkom bij MesteechOnline

Vijfenzeventig jaar geleden, om precies te zijn op 18 mei 1911 werd de vereniging St.Joseph opgericht en bij Koninklijk Besluit van 15 juni 1911 goedgekeurd.
De vereniging stelde zich ten doel: 'de zorg voor verlaten, hulpbehoevende of verwaarloosde mannelijke personen van elke leeftijd, in het bijzonder de duurzame verzorging van minderjarigen in of buiten gestichten'.
De initiatiefnemer tot oprichting van een voogdijgesticht in Limburg was pater J.M. Kusters S.C.J. Van 1905 tot 1911 was hij als stichter en Rector werkzaam geweest aan het schoolasticaat (groot seminarie) van zijn congregatie te Leuven. Overeenkomstig de canonieke voorschriften moest hij in 1911 deze functie neerleggen, omdat de gestelde periode van zes jaar afliep. Zijn voornemen om zich in Zuid-Limburg voor de verwaarloosde jeugd in te zetten kwam voort uit zijn relatie net rector J.Hillen. Deze laatste had reeds in 1904, toen hij nog kapelaan was aan de St. Matthias-kerk te Maastricht, een voogdij-inrichting voor meisjes aan de Pieterstraat gesticht, terwijl ook het St. Vincentiusgesticht te Severen-Ambij, dat in 1912 tot stand kwam, grotendeels zijn werk zou worden. Het kostte Hillen weinig moeite zijn vriend te winnen voor het plan ook voor jongens een voogdijgesticht op te zetten, vooral nadat pater Kusters toevallig in de trein een zekere heer Maassen ontmoet had, die op weg was met twee jongetjes naar een gesticht te Heelsum. Het beeld van deze vermagerde en onderkomen kinderen maakte diepe indruk op p. Kusters. Dhr. Maassen verzekerde hem bovendien dat er nog tientallen `van dit kaliber' in Maastricht rondliepen.
Sedert 1902 was p. Kusters lid van het Generaal Bestuur van zijn congregatie en als zodanig kon hij zijn plannen gemakkelijk in de Generale Raad brengen en verdedigen. Hij beriep zich in zijn pleidooi op de regel in het voorschrift van de congregatie, die zei dat: 'de leden zich moeten beijveren in alle werken van de zielzorg vooral in die, welke aan de "homines humilis conditionis" (de minstbedeelden) ten goede komen'. Zijn voorstel viel in goede aarde en spoedig ontving hij de schriftelijke goedkeuring van zijn Generale Overste (en stichter) van de congregatie pater Jean Dehon. 13 December 1910 volgde de goedkeuring van Mgr. Drehmans, bisschop van Roermond. Toestemming van het Ministerie van Justitie leverde weinig problemen op.

Bron: http://www.volh.nl/index.php?option=...d=84&Itemid=85

[Ingrid M.H.Evers]

St.-Vincentiusgesticht voor meisjes (Sint Pieterstraat 23)

Volgens het bevolkingsregister ging ze in 1933 vanuit Amby naar de St Pieterstraat 23.

Weeshuizen te over in deze stad, dat wil zeggen: ze verhuisden weleens en bovendien had niet iedereen dezelfde insteek. Het betreft hier noch het Katholiek-, noch het Protestants Weeshuis.

Op dit adres zat het 'Gesticht van de H. Vincentius à Paulo te Maastricht', in de wandeling het St.-Vincentiusgesticht (voor meisjes) genoemd. Er is weinig over bekend.

Literatuur
* Gids voor het maatschappelijk werk te Maastricht[/I], 2e dr., 68.
* Een foto uit 1915 van de achterzijde van de gebouwen in Ingrid M.H. Evers, Maastrichtse Monumentenzorg in zwart/wit..., (2000), 119.

[Marije]

Hallo, hartelijk dank voor jullie welkom.

Breur, als ik het goed begrijp uit dit stukje, zat er in de Pieterstraat een voogdij-gesticht voor meisjes. Dit zou wel goed kunnen kloppen, want het meisje dat van Severen in Amby hier heen ging, zat in Severen samen met haar jongere zus, en het is gebleken dat er vanuit Severen meer meisjes naar de Pieterstraat gingen. Maar ging het bij dit voogdij-gesticht inderdaad om nummer 23? Zouden de huisnummers trouwens intussen nog weer veranderd kunnen zijn?

Het verhaal is dat de kinderen in Amby geplaatst zouden zijn nadat hun vader zijn fortuin verspeeld had. Het zou goed kunnen dat de ouders niet meer voor hen konden zorgen, en dat de kinderen daarom uit huis geplaatst zijn. De jongste twee van het gezin (baby en peuter) gingen naar de St Annastichting in Den Haag. Volgens het verhaal zou ook nog het vijfde kind uit dit gezin, een jongen, naar Amby zijn gegaan, maar aangezien dit dus een meisjestehuis was kan dit niet kloppen. Waar zou hij dan gezeten kunnen hebben, vraag ik me nu dus af.

Wat is trouwens het St Vincentius gesticht precies? Ik heb de naam wel eerder ergens gezien, maar bij mijn weten zaten in Severen de Zusters Misericorde/Barmhartigheid. Of gaat het hier om hetzelfde?

[Marije]

Ingrid, jij ook bedankt. Dus het is even niet helemaal duidelijk of dat Gesticht van de H. Vincentius à Paulo in de jaren 30 voor jongens of meisjes was. Iemand heeft al voor mij een kijkje genomen in het bevolkingsregister en daaruit bleek dat uit Huis Severen er diverse meisjes naar de St Pieterstraat gingen, dus ik zou denken voor meisjes. Kan natuurlijk later veranderd zijn.

[Ingrid M.H.Evers]

St.-Vincentiusgesticht, Sint Pieterstraat 23

Er blijken drie instellingen te zijn geweest met exact diezelfde naam: Gesticht van de H. Vincentius à Paulo, een voor jongens en twee voor meisjes. Het eerste en tweede gesticht hadden beide als adres: Sint Pieterstraat 23.

1. Het eerste en oudste Vincentiusgesticht hield zich bezig met de opvang van verlaten en hulpbehoevende jongens. In 1858 opgericht door de plaatselijke St.-Vincentiusconferentie in het voormalige grauwzustersklooster aan de Looiersgracht (nu: Bosquetplein). De dagelijkse gang van zaken lag in handen van de Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria (broeders van de Beyart). In 1882 verhuisde het gesticht naar een nieuw gebouwd pand tussen de huizen aan de Pieterstraat en de Jeker. De toegang lag op Sint Pieterstraat 23. In 1894 uitgebreid door de sloop van vijf huisjes aan de Pieterstraat, waardoor er 22 meter gevelbreedte gewonnen werd. Om praktische redenen werd in 1898 een deel weer afgescheiden en verhuurd aan de zusters van de Misericorde.

De kinderen stonden in de stad bekend als de zgn. 'Blauwe Jongens'. De herkomst van die naam is niet bekend, maar verwijst misschien naar het blauwe uniform dat deze jongens droegen. Wat betreft de naam van het instituut heerst er soms wat verwarring. De broeders hadden de gewoonte om elke kloostergemeenschap een eigen naam te geven. Binnen de congregatie stond de communauteit die in het Vincentiusgesticht werkte en woonde bekend als 'Sint Joseph'.

In 1904 moesten de broeders zich wegens geldgebrek terug trekken uit dit werk. De nog aanwezige jongens gingen deels naar Roermond, deels naar andere locaties in Maastricht. Het 'gesticht' veranderde in een stichting zonder eigen pand. Een dagelijks bestuur droeg onder meer zorg voor de toewijzing van gelden en goederen. Een beschrijving uit 1952 stelt dat men geen eigen tehuis exploiteerde, maar bijdroeg tot de kosten van het onderhoud van in aanmerking komende jongens die in plaatselijke gestichten waren ondergebracht. Overigens hoefden de kinderen niet perse in een tehuis te zitten. Naar het schijnt lieten de reglementen ook de mogelijkheid open dat een jongen in een gezin werd geplaatst. (Bron: Gids voor het maatschappelijk werk, 1952, blz. 66).

2. Het Sint Vincentiusgesticht voor meisjes kwam voort uit het eerste. De zusters van de Misericorde runden aan de Capucijnenstraat al sinds ca. 1848 een tehuis met eenzelfde doelstelling als de broeders, maar dan voor meisjes. Zij kampten in 1898 met ruimtegebrek en huurden een deel van het gesticht aan de Pieterstraat. Tot 1904 bestonden er toen op hetzelfde adres dus twee gescheiden tehuizen 'Sint Vincentius' naast elkaar: een voor jongens en een voor meisjes.

Na het vertrek van de broeders en jongens in voorjaar 1904 schijnt het Vincentiusgesticht voor meisjes omgevormd te zijn tot locatie voor meisjes die mede onder 'Justitie' vielen, bv. voogdijkinderen. (Voor jongens zou pas jaren later 'Huize St.-Joseph' in Heer/Cadier en Keer worden gesticht). In 1952 werden de doelstellingen omschreven als "de verzorging van zgn. voogdijmeisjes, regeringsmeisjes, van goed zedelijk gedrag en boven de schoolplichtige leeftijd". De leeftijd wordt in 1954 voor meisjes 14 jaar en ouder. (Bron: Gids voor het maatschappelijk werk, 1952, blz. 68 ).

3. Het derde gesticht betreft de verhuizing van het klooster en kindertehuis van de zusters van de Misericorde uit de stad (Kapucijnenstraat/gang) naar Huize Severen in Amby (1912).

N.B. In de HEM wordt het tweede instituut niet specifiek genoemd.

[hermanw]

Het weeshuis in Maastricht lag toch in de Zwingeleput, nu de rechtenfaculteit?

Daar was Huize In den Nieuwenhof, een kindertehuis.

[Marije]

Wat betreft de bovengenoemde gids: in 1952 werden de werkzaamheden omschreven als "de verzorging van zgn. voogdijmeisjes, regeringsmeisjes, van goed zedelijk gedrag en boven de schoolplichtige leeftijd". Deze leeftijd wordt in 1954 voor meisjes 14 jaar.

Ik vermoed dat wie in de jaren 1930 ouder was dan twaalf, naar de Pieterstraat verhuisde. Daar bleven deze jonge meisjes onder toezicht, maar konden zij ergens in de leer gaan om een vak te leren.

Ok, dus St Pieterstraat 23 bestreft een voogdij-gesticht voor meisjes. Het meisje dat in 1933 vanuit Huis Severen in Amby hier heen ging was geboren in 1918, dus ca. 15 op het moment van overplaatsing. Enkele maanden later vertrok ze naar Groningen, waar haar ouders woonden.

Voor haar 1 jaar jongere zus heeft degene die voor mij in het bevolkingsregister van Amby heeft gekeken geen uitschrijving kunnen vinden (gekeken tot en met 193. Hoe dat verder zit is op dit moment niet duidelijk, hoewel ze later wel trouwde in Groningen.

Er blijven nog vraagtekens in mijn onderzoek, maar ik ben met jullie hulp toch weer een stukje verder, waarvoor dank.

[Ingrid M.H.Evers]

Soers de la Miséricorde

Maar ging het bij dit voogdij-gesticht inderdaad om nummer 23? Zouden de huisnummers trouwens intussen nog weer veranderd kunnen zijn?

Jawel, het huisnummer is correct. Het complex werd in de jaren 1970 (?) afgebroken door het Burgerlijk Armbestuur, dat er een bejaardentehuis neerzette, het huidige Molenhof. Het adres is hetzelfde gebleven.

bij mijn weten zaten in Severen de Zusters Misericorde/Barmhartigheid. Of gaat het hier om hetzelfde?

Het was een kleine congregatie uit Luik die oorspronkelijk bekend stond als Soeurs de la Miséricorde. Later is dat vernederlandst tot Zusters van Barmhartigheid. Zij runden beide huizen, maar zaten ook in de Kapucijnenstraat/-gang.

Volgens het verhaal zou ook nog het vijfde kind uit dit gezin, een jongen, naar Amby zijn gegaan, maar aangezien dit dus een meisjestehuis was kan dit niet kloppen. Waar zou hij dan gezeten kunnen hebben?

1. Hij kan in een gezin geplaatst zijn (zie posting hierboven).

2. Of in het Voogdijgesticht St. Jozef (Huize Sint Jozef); dit hield zich bezig met 'de opvoeding van voogdij- en regeringsjongens (7-21 jaar)'. In 1952 beschikte dit gesticht over een lagere school en een ambachtsschool. Het was (en is) aan de rand van Maastricht gelegen. Toentertijd was het adres: Akersteenweg 216 in Heer.

3. Een derde mogelijkheid is dat hij werd ondergebracht in Huize In den Nieuwenhof, een inrichting aan de Zwingelput voor katholieke wees- en half weeskinderen, zowel jongens als meisjes. Maar dat kon alleen als een of beide ouders van Maastrichtse geboorte waren.

[elletje]

Molenpoort = Molenhof!

[Ingrid M.H.Evers]

Vincentiusgesticht en Huize Severen

De höbs geliek! Ik heb het verbeterd, elletje, met dank.

Wie nog wat meer zou willen weten over het Vincentiusgesticht en de zusters in Amby, verwijs ik naar het boekje van Paul Arnold, Huize Severen (Maastrichts Silhouet, 53), Maastricht 1998.

[Marije]

Als je nog eens iets hebt weet je ons te vinden.
Er gaat niets boven Groningen, maar wìj halen de onderste steen boven

Hartelijk dank voor je aanbod. Jullie zuiderlingen zijn zo slecht nog niet Er gaat niks boven Groningen, maar er is ook niks mis met mooi Limburg

[Marije]

Ingrid, dankjewel voor de info. Langzamerhand wordt het iets duidelijker. Vond net nog deze site http://home.deds.nl/~amby-digitaal/Heren-en-Boeren.html waarop deze vermelding over Severen:

"Deze zusters, ook wel Zusters van Severen genoemd, stichtten in het herenhuis de
voogdijstichting Sint Vincentius à Paolo."

Dan zou het dus kunnen dat onder deze stichting zowel Huis Severen als het gesticht in Pieterstraat vielen.

Verder vond ik nog dit, op deze site www.volh.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=54&It emid=70

"Rector Hillen was de reddende engel. Hij was de aanleidende oorzaak geweest van de eerste stap, hij zou ook blijven helpen. Hij was de drijfriem, Pater Kusters het vliegwiel. Zijn rijke ervaring kwam Pater Kusters zeer ten goede. Hij stuwde de plannen, omdat hij uit dagelijkse ondervinding wist, hoe broodnodig een voogdijgesticht was. Het zien van de nood dreef als vanzelf zijn arbeid in die richting. En met heel de warmte van zijn hart gaf Rector Hillen zich aan zijn taak. Toen hij nog kapelaan was aan de Sint Matthiaskerk in Maastricht kwam juist door zijn volhardend streven in Mei 1904 het eerste katholieke voogdijgesticht voor meisjes in de Pieterstraat tot stand, terwijl ook het in 1912 opgerichte Sint Vincentiusgesticht te Severen bij Amby voornamelijk aan hem zijn ontstaan te danken heeft. Wat hij in de loop der jaren voor de Zusters van de „Miséricorde" gedaan heeft, is niet onder woorden te brengen. Als rector in de jaren 1910-1915 hun helper, als raadsman hun steun. De regering wist dan ook het werk van den ijverigen priester te waarderen en schonk hem het erekruis."