Indien dit uw eerste bezoek is, vergeet dan niet de FAQ te lezen door op de bovenstaande verwijzing te klikken. U dient zich te registreren voordat u kunt gaan posten. Klik op de registreer verwijzing hierboven om te vervolgen. Om te beginnen met het tonen van de berichten selecteert u het forumdeel welke u wil gaan bezoeken middels gebruikmaking van de onderstaande selectie.
Ter info:
Mocht er zich onverhoopt een probleem en/of fout voordoen tijdens uw aanmelding, meldt deze dan aub. aan ons (door op de onderstaande gekleurde tekst te klikken).
Wij zullen u dan via email contacteren en zorg dragen voor uw aanmelding zodat u gebruik kunt maken van het forum! Registreren lukt niet, ik kan mij niet aanmelden!
Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H.EversBekijk bericht
Het weesmeisje Elisabeth (2)
Naar het schijnt werd door anonieme weldoeners van De Nieuwenhof voldoende geld geschonken om van de rente van dit (bescheiden) kapitaal de eerste tekorten in de voeding op te vangen. De verbeteringen bestonden in eerste instantie uit onder meer koffie en boter bij het ontbijt op zondag..
Maar wel weer een heel helder verhaal over die instituties en hun handelen. Of over het gebrek aan toezicht van de Staat?
Dat is echter ook heden ten dage nog een probleem.
Het lijkt misschien interessant nog eens nader te zoeken naar Hendrik Peter Anten, Gertrudis Daams en hun zoon Herman. Men zal ze niet meteen vinden op wiewaswie.nl. Zij woonden immers in De Nieuwenhof, en dat weeshuis viel onder de noemer 'gestichten'.
De 'bevolking' van dergelijke gestichten (ook alle kloosters, kostscholen, ouden van dagenhuizen, ziekenhuis en instanties voor kinder- of jeugdopvang hoorden daaronder) is niet genoteerd in de 'gewone' bevolkingsregisters, maar in de registers van de zgn. gestichten. Daar vind je dus de namen van de op dat moment aanwezige kloosterlingen, bejaarden, (geestes)zieken en wezen. Tja, die gestichtsregisters staan voor zover mij bekend nog niet op internet, al zijn ze wel op microfiches in te zien in de studiezaal van het HCL.
Er zijn in Maastricht meerdere instanties geweest die zich hebben ontfermd over wezen. In de tijd van de tweeherige stad (1632-1794) en na de Franse Tijd (1794-1814) moet je rekening houden met de religieuze achtergrond van je wees: was die katholiek of protestant? Elke denominatie had zijn eigen voorzieningen. Ook is er een periode geweest dat wezen waarvan de vader / ouders verbonden waren aan het militaire garnizoen, onder een eigen regime vielen. En dan heb je natuurlijk ook nog perioden dat men onderscheid maakte tussen volwezen, halfwezen en kinderen uit overbelaste gezinnen, later ook onder toezicht gestelde kinderen. Die laatste twee categorieën komen met name eind de negentiende eeuw op en vielen soms weer onder andere instanties.
Nu jouw Elisabeth van Diermen (is ze familie?) in 1845 is weggelopen in Leuven, neem ik aan dat ze katholiek was. Over de rooms-katholieke, Maastrichtse weeshuizen voor jongens en meisjes is uitgebreid geschreven door mijn oud-collega Jo Luijten en dr. Pierre Ubachs in de uitgave Kanunnik Salden en de Nieuwenhof, (Vierkant Maastricht, nr 43), Maastricht (Stichting Historische Reeks Maastricht), 2009. ISBN 978-90-5842-043-5 .
Als Elisabeth die vijf weken in 1845 heeft doorgebracht in De Nieuwenhof, heeft ze het niet getroffen. Het weeshuis ging net na de definitieve scheiding van Nederland en België door een slechte periode, zowel materieel, als bestuurlijk. Het weeshuis werd toen gerund door het echtpaar Hendrik Peter Anten en Gertrudis Daams. 'Opgekropte spanning, veroorzaakt door bekrompen huisvesting, slechte verwarming en voeding, en onvoldoende toezicht op de leerplaatsen [de wezen werden bij ambachtslui geplaatst om een vak te leren. imhe], kwamen heftig aan de oppervlakte. Niet alleen kregen veel kinderen kliergezwellen en rachitis, er raakten ook jongens en meisjes verslaafd aan sterke drank, waarvan sommigen verdwenen in de illegale bedelarij. De directeur bleek de situatie niet meer aan te kunnen en ging, zelfs nadat het bestuur hem op non-actief had gesteld, over tot het gebruik van excessief geweld.' (p. 95 - Luijten).
Anten werd in juli 1841 ontslagen en belandde voor een halfjaar wegens mishandeling in de gevangenis. Hij werd als directeur opgevolgd door zijn onbesproken echtgenote, waarbij haar zoon als onbezoldigd mededirecteur mocht meehelpen. Haar eerdere salaris als directrice ging naar de 'kostgever' Loosveld en diens echtgenote, die voor een deel de zorg voor de weesmeisjes op zich nam.
"Helaas bleek Anten junior een oplichter te zijn, die zich zelfs aan de spaarpotten van de kinderen vergreep en samen met de kostgever het voedingsbudget ruim overschreed zonder dat de pupillen er beter van werden. Helaas kwam het bestuur daar echter pas laat achter, mede doordat de eerst zo nauwgezette en voortvarende [Henri] Tripels [sinds 1836 medebestuurslid. imhe] op zijn oude dag niet meer zo goed op de winkel paste." (p. 96 - Luijten).
Naar het schijnt werd door anonieme weldoeners van De Nieuwenhof voldoende geld geschonken om van de rente van dit (bescheiden) kapitaal de eerste tekorten in de voeding op te vangen. De verbeteringen bestonden onder meer uit koffie en boter bij het ontbijt op zondag.
In de periode 1844-1852 werd het college van bestuur geheel vervangen door jongeren, onder meer drie mannen uit de advocatuur. Het reglement werd vernieuwd, waardoor nog uitsluitend halfwezen werden toegelaten (1847). In 1849 kwamen er eenperoons ijzeren ledikanten voor de stroozakken van de kinderen, die tot dan toe al bijna honderd jaar hadden geslapen in tweepersoons houten ledikanten. En in 1850 kwam er een einde aan het tijdperk Anten-Loosveld in de dagelijkse leiding. "Mevrouw Anten-Daams was te zeer aangeslagen door de ontmaskering van zoon Herman als oplichter en het echtpaar Loosveld als medeplichtig, om nog adequaat leiding te kunnen geven. (p. 96 - Luijten).
Vanaf begin jaren 1850 ging het onder nieuwe beheerders en met duidelijke, uitgebreide reglementen (1852) veel beter met de jongens en meisjes in De Nieuwenhof. Dr. Ubachs gaat hier uitgebreid op in (pp. 97-135). Maar als Elisabeth van Diermen in mei-juni 1845 tijdelijk werd ondergebracht in De Nieuwenhof, dan heeft zij het toen niet getroffen.
Het weesmeisje Elisabeth.
Ik zoek gegevens over Elisabeth van Diermen, die in 1845 16 jaar oud was. In april 1845 vluchtte ze uit het meisjesweeshuis van Leuven. Ze werd opgepakt in Belgie en naar Maastricht vervoerd. De laatste week van april tot en met eind mei 1845 verbleef ze in Maastricht, mogelijk in het RK weeshuis. Kan iemand me zeggen hoe de betrokken 'huisvader en moeder' waren, d.w.z. die de operationele leiding hadden,op dat moment? En wellicht andere feitelijke gegevens van dat weeshuis in die periode?
Hartelijk dank voor uw eventuele medewerking! Arian van Diermen, 0641744439
De homepage VOLH wordt geheel nieuw opgezet.
De homepage behandelt de geschiedenis (1911-1982) van het voormalige jongens internaat Huize St. Joseph te Heer, later Cadier en Keer.
Ik ben inmiddels in het bezit van het boekje over Huize Severen van Paul Arnold. Dat is zeker wel informatief, en bevat ook een foto van het in 1931 gebouwde kinderhuis, waar de kinderen uit mijn familie die in de periode 1931-1933 in Severen zaten waarschijnlijk verbleven zullen hebben. Ook staat er nog iets in vermeld over het voogdijgesticht in de Sint Pieterstraat. Ingrid, nogmaals dank voor je tip over dit boekje.
Zelf geen ik geen ervaring met de RK kerk of geloof, een deel van mijn voorouders was wel katholiek, maar voor zover ik gehoord heb had mijn overgrootvader een hekel aan het RK geloof en heeft hij het overboord gegooid. De kinderen in dit onderwerp stammen af van mijn overgrootvader's broer, die wel katholiek bleef. Eventueel misbruik is natuurlijk niet gebonden aan religie, en inderdaad, dat er niet iets over hoort, hoeft niet per se te betekenen dat het niet gebeurt.
Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. EversBekijk bericht
Sint Jozef is de patroon van het huisgezin en dus van de kinderen. Elke zuster- of broedercongregatie bepaalde zelf de naam van haar of zijn gesticht. Meerdere St.-Jozefs in elkaars nabije omgeving is dus goed mogelijk.
Beetje verwarrend, maar ik snap het nu. Wel goede patroonheilige.
Achtergrondinformatie is denk ik wel te vinden, informatie over personen die in een instelling verbleven niet. Instellingen zijn wettelijk verplicht om gegevens over kinderen die opgenomen waren na verloop van een bepaalde termijn (ik meen 10 jaar) te vernietigen. Ook binnen die termijn zijn gegevens zwaar beschermd. Minder belangrijk voor jou, je vraag gaat verder terug.
Archieven van Severen zou je kunnen vinden bij Xonar. Huize Severen is opgegaan in de Groenscheldtstichting. Die stichting fuseerde met onder anderen Marienwaard, Nieuwenhof, Meisjeshuis tot SJM (Stichting Jeugdhulp Maastricht). SJM fuseerde weer met het aanbod in Zuid Limburg tot het huidige Xonar. Of er archieven bewaard zijn weet ik niet.
Een tweede mogelijkheid is dit. Bij veel van de (ook van de inmiddels opgeheven of gefuseerde) internaten zie je dat oud bewoners of oud medewerkers een contactplaats creëren op internet en daar ook veel informatie plaatsen over de geschiedenis etc. Ofwel via een specifieke site ofwel tegenwoordig veel via een van de sociale media. In het geval van Huize Severen kun je beginnen bij Hyves, je kunt daar ook veel foto's vinden. In het Geheugen van Nederland vind je ook foto's, bijvoorbeeld deze. Een algemene plek waar je een vraag kunt plaatsen is bijvoorbeeld deze.
Daarnaast kun je kijken of er in verband met het zoveel jarig bestaan geschriften zijn uitgegeven.
Om gericht te zoeken moet je wel onderscheid maken tussen de verschillende soorten zorg, Severen viel onder reguliere jeugdzorg. St Joseph en St Anna in Heel niet, Huize St Jozef in Cadier en Keer is justitieel, etc.
Herman, bedankt voor de tips, ik zal er zeker naar gaan kijken. Ik probeer over het algemeen zo veel mogelijk achtergrondinformatie te verzamelen voor bij mijn stamboomoverzicht. De foto's van Huis Severen op de site van Geheugen van Nederland had ik al gevonden.
Hoe zit het trouwens met die verschillende soorten zorg? Ik begreep dat Huis Severen een tehuis was voor verlaten en verwaarloosde kinderen. De Pieterstraat in Maatricht betrof een voogdijgesticht. Hoe zit het met St. Joseph in Heel, was dat iets anders? Voor zover ik heb kunnen vinden was de St Annastichting in Den Haag waar de jongste twee kinderen terechtkwamen een tehuis voor kinderen van arme ouders. Intussen is ook gebleken dat de ouders enkele maanden na het uit huis plaatsen van de kinderen door de rechtband uit de ouderlijke macht zijn ontzet.
Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. EversBekijk bericht
Mogelijk, maar tegenover deze huizen staan tientallen zo niet honderden instellingen en congregaties waar nooit iets is gebeurd. Niet omdat het stil gehouden is, maar omdat de kloosterregel stipt werd nageleefd, algemene normen en waarden hoog werden gehouden en de onderlinge sociale controle er groot was.
Ik wil hier nog aan toe voegen dat het overgrote deel van de religieuzen zeer integere mensen waren (en zijn). Ik ken de sector van binnenuit, ik heb er tientallen jaren gewerkt. Bij de gevallen van misbruik, waarvan ik in die tijd kennis heb genomen, waren de daders steeds leken.
Bedenk dat in de gewone maatschappij ook misbruik in allerlei vormen voorkwam en nog steeds voorkomt. En dat in alle lagen van de maatschappij, het heeft niets te maken met religieus zijn, met katholiek zijn of met welk ander specifiek iets dan ook. Het was en is vaak ook de reden waarom een kind niet meer gewoon thuis is.
Sint Jozef is de patroon van het huisgezin en dus van de kinderen. Elke zuster- of broedercongregatie bepaalde zelf de naam van haar of zijn gesticht. Meerdere St.-Jozefs in elkaars nabije omgeving is dus goed mogelijk. Van 1853-1990 zat op de Kommel ook het St.-Jozefgesticht van de Zusters van den H. Joseph. Er zaten zowel meisjes als jongens.
Last edited by Ingrid M.H.Evers; 16 maart 2020, 17:32.
Reden: correctie leerlingen
Achtergrondinformatie is denk ik wel te vinden, informatie over personen die in een instelling verbleven niet. Instellingen zijn wettelijk verplicht om gegevens over kinderen die opgenomen waren na verloop van een bepaalde termijn (ik meen 10 jaar) te vernietigen. Ook binnen die termijn zijn gegevens zwaar beschermd. Minder belangrijk voor jou, je vraag gaat verder terug.
Archieven van Severen zou je kunnen vinden bij Xonar. Huize Severen is opgegaan in de Groenscheldtstichting. Die stichting fuseerde met onder anderen Marienwaard, Nieuwenhof, Meisjeshuis tot SJM (Stichting Jeugdhulp Maastricht). SJM fuseerde weer met het aanbod in Zuid Limburg tot het huidige Xonar. Of er archieven bewaard zijn weet ik niet.
Een tweede mogelijkheid is dit. Bij veel van de (ook van de inmiddels opgeheven of gefuseerde) internaten zie je dat oud bewoners of oud medewerkers een contactplaats creëren op internet en daar ook veel informatie plaatsen over de geschiedenis etc. Ofwel via een specifieke site ofwel tegenwoordig veel via een van de sociale media. In het geval van Huize Severen kun je beginnen bij Hyves, je kunt daar ook veel foto's vinden. In het Geheugen van Nederland vind je ook foto's, bijvoorbeeld deze. Een algemene plek waar je een vraag kunt plaatsen is bijvoorbeeld deze.
Daarnaast kun je kijken of er in verband met het zoveel jarig bestaan geschriften zijn uitgegeven.
Om gericht te zoeken moet je wel onderscheid maken tussen de verschillende soorten zorg, Severen viel onder reguliere jeugdzorg. St Joseph en St Anna in Heel niet, Huize St Jozef in Cadier en Keer is justitieel, etc.
Sint-Joseph en het nabijgelegen Sint-Anna in Heel, Midden-Limburg, kwamen vorig jaar negatief in het nieuws. Maar goed, dat was begin jaren '50, jij hebt het over jaren '30.
Dat is ook zo, staat me wel iets van bij. Dank voor de link. De jongste twee kinderen (peuter en baby) uit het gezin waar ik nu onderzoek naar doe kwamen overigens terecht in een RK tehuis in Den Haag, waar ze allebei overleden... Je kunt onderhand toch echt grote vraagtekens zetten bij de omstandigheden in dergelijke RK tehuizen, sexueel misbruik, hoge sterfte, niet best.
Sint-Joseph en het nabijgelegen Sint-Anna in Heel, Midden-Limburg, kwamen vorig jaar negatief in het nieuws. Maar goed, dat was begin jaren '50, jij hebt het over jaren '30.
Leave a comment: