Panorama van Simon de Bellomonte

[Ingrid M.H.Evers]

Panorama Simon van Bellomonte / brug over de Jeker

Blijft de vraag welke versie van het panorama is de "echte"?

'De echte' zullen we wel nooit te zien krijgen, want het origineel van Simon van Bellomonte, naar aanleiding waarvan Braun en Hogenberg hun gravure hebben gemaakt, is - naar men aanneemt - verloren gegaan.

Als we de twee hier genoemde versies van het panorama vergelijken, wordt duidelijk dat de afbeelding op het stofomslag van Ramakers' Historische atlas van Maastricht, 2000 jaar aan Maas en Jeker, Amsterdam (SUN) 2005, van beide prenten de oudste is. In de legenda van deze gravure is namelijk een fout gemaakt met de toewijzing van de nummering. De beschrijvingen van de nummers 26 en 27 zijn verwisseld. Wie goed kijkt ziet op de reproductie zelfs een corrigerend potloodboogje dat door een latere eigenaar is toegevoegd.

Het panorama dat hierboven in de tweede posting is toegevoegd, is hetzelfde als hetgeen te vinden is op de website van p.p.simons. In deze versie is de fout hersteld door de nummering te verwisselen: 25, 27, 26, 28, 29, enzoverder.

Wat betreft die hoge brug over de Jeker in de Nieuwstad: die is al eerder eens aan de orde geweest op MO, met name in het draadje 'Helpoort en Helstraat'. Zie bijvoorbeeld hier.

[koiranou]

is een abbreviatuur van iecora amnis "rivier/stroom/beek".

[koiranou]

zou ik vervolgens omzetten in Pars extrema oppidi quam civitatem novam sive adauctam nuncupant qua Jecora amnis in Mosa influit en vertalen in uiterste deel van de vesting dat zij nieuwe of uitgebreide stad noemen waar de stroom (rivier, beek) de Jeker instroomt.

[Ingrid M.H.Evers]

Dank voor de vertaling, Koiranou.

[koiranou]

Om het compleet te maken: ik heb in Mosam over het hoofd gezien: ...waar de rivier de Jeker in de Maas stroomt.

[Wijkenaar]

tav Ingrid Evers: Bedankt ! Die verwisseling, wat leuk. Ik had dat zelf ook moeten zien. Waarom zou in de tweede versie "collegio" vervangen zijn door "collegiis" en "longiusculo" door "magnifico" ?

tav Koiranou: Wat fijn dat de punten op de i zijn gezet. Bedankt ! Mag ik nog vragen naar een vertaling van de omschrijving linksonder: "Trajectum ad Mosam etc".

Wat is dit een leuk forum !

[Breur]

Stap 1:

Traiectum ad Mosam, urbs et natura loci, munitionibusque, et populi frequentia, et edificijs, et ampliss. Canonicor. collegijs nobilis speciem prebet urbium duarum conjungente eas ponte magnifico. Cuius iconem ad topographicum hoc opus exornandum, venerandus et egregius vir D. Simon à Bello Monte Ecclesiae S. Servatij Traiecten(sis): saccellanus, sua industria et penicillo ad vivum accuratissime expressam contulit.

[koiranou]

"TRICHT aan de Maas, stad en natuur van het gebied, en met wallen, en met aantal inwoners, en met gebouwen, en met voortreffelijke kapittels van edelachtbare Kanunniken, verschaft een aanblik van twee steden, door een prachtige brug verbonden. Diens beeld, van al het nodige rijkelijk voorzien voor dit typografisch werk, heeft de eerbiedwaardige en voortreffelijke man Heer Simon de Bellamonte Kapelaan van de Maastrichtse Kerk van Sint Servaas, met zijn nijver en penseel naar het leven zeer zorgvuldig afgebeeld bijeengebracht."

En dan te bedenken dat Bellomonte deze renaissancistische tekst waarschijnlijk zelf geschreven zal hebben.

[Wijkenaar]

Koiranou, duizendmaal dank.

[koiranou]

Wellicht ten overvloede: collegio is door collegiis vervangen, omdat er twee Kapittels zijn.

[Wijkenaar]

Wist Simon dat dan niet toen hij de eerste tekening maakte, of was het opzet? En waarom is de brug niet meer magnificus, maar longiusculus ?

[koiranou]

Het vertalen van onderstaande levert wat moeilijkheden:
Pons Mosae lapideus decem constans :
Vertaling:
1 Maasbrug, vaststaand, van steen, op tien (bogen). Maar hoe kan een brug op tien bogen staan? Daarvoor heeft zij negen peilers nodig.
2 Maasbrug, vaststaand, van steen, op tien (peilers). Maar op tien peilers staan elf bogen. We spreken steeds van de tiende baog.
Is er ooit sprake geweest van een brug met stenen peilers en houten bogen?

[Breur]

Onze Simon tekent nog veel minder bogen! Wellicht dien je de tekst niet letterlijk te nemen. En probeert men te zeggen dat de brug er al tientallen jaren is?

[Ingrid M.H.Evers]

Is er ooit sprake geweest van een brug met stenen peilers en houten bogen?

Het zou me niets verbazen. Misschien dat Régis de la Haye er in 'De Maas over' (Vierkant Maastricht, 4) er iets over schrijft?

Overigens geloof ik dat er echt een elfde boog is geweest, en dan bedoel ik niet het huidige café op de Kesselskade.

[koiranou]

Na ampel beraad kies ik voor de vertaling Maasbrug, van steen, uit tien (delen/bogen) bestaand.