Comédie?

[burgemeester]

Goed zo meneer Philippens, vandaag staat er een aanvulling in de gazet waarin toegegeven wordt dat gebruik is gemaakt van de berichten van de forumleden van MestreechOnline om het artikel te kunnen schrijven.
Zo hoort het!

Olijfje, je krachten zijn ondoorgrondelijk.

[SJEF †]

aanvulling

Voor het artikel ‘De vergeten eerste schouwburg’ aan de Jekerstraat in Maastricht in de krant van gisteren is ook gebruik gemaakt van gegevens van www.mestreechonline.nl.
Diverse forumleden hebben op deze site feiten verzameld die geholpen hebben bij de totstandkoming van genoemd verhaal.

Bron:
Dagblad De Limburger
editie Maastricht
pagina B5
woensdag 25-08-2010

[elletje]

Yes, zo hoort het inderdaad!

[Ingrid M.H.Evers]

Rectificatie

Olijfje, je krachten zijn ondoorgrondelijk.

Ik sluit me graag aan bij onze burgemeester: Well done, olijfje.

[burgemeester]

Beste mevrouw olijfje,

Dank voor uw mail. U heeft ongetwijfeld al gezien dat ook voor ons geldt (zij het deze keer wat verlaat): ere wie ere toekomt. Vandaar de aanvulling.

Kijk, dat is dan toch heel correct!

[El Loco]

Zeker weten we nog niks. Misschien moet toch eens iemand achter die schetsboeken van Matthias Soiron aan, die zich in het RHCL schijnen te bevinden...

Om maar weer eens terug te keren naar de oorspronkelijke vraag (of de door Philippus van Gulpen getekende zuilengalerij bij de Jekercomedie of de Jezuïetenschouwburg behoorde): ik ben gisteren maar eens naar het archief getogen en daar een middagje de albums van Matthias Soiron doorgeploegd. Althans, niet de echte schetsboeken, die kreeg ik niet te zien; ik moest me tevreden stellen met een antieke film, waarop alle 10 albums van Soiron ooit zijn vastgelegd en die ik plaatje voor plaatje op een apparaat uit het jaar nul kon bekijken.

Ik heb ze allemaal bekeken, ik weet niet hoeveel ontwerpen van huizen, kerken, poorten, trappartijen, schoorsteenmantels, kasten, stoelen en wat niet al, ik gisteren aan me voorbij heb zien trekken (en dat terwijl ik helemaal niet van barok houd), maar géén schouwburgfaçade. Wel kwam ik plattegronden van de voormalige Jezuïetenkerk en -klooster tegen, maar die kenden we al.

Drie mogelijkheden nu:

1. De door Van Gulpen getekende zuilengalerij behoort bij een ander gebouw. Soiron ontwierp een uiterst simpele façade voor de nieuwe schouwburg en nam niet de moeite die uit te tekenen (onwaarschijnlijk, gezien het gigantische oeuvre van die man; hij tekende álles uit);
2. Soiron heeft de zuilengalerij wèl ontworpen voor de Jezuïetenschouwburg, maar het ontwerp is verloren gegaan (2 van de 12 oorspronkelijke albums ontbreken);
3. Soiron ontwierp geen nieuwe façade voor de Jezuïetenschouwburg omdat gebruik kon worden gemaakt van een bestaande zuilengalerij (mogelijk afkomstig van de oude Jekercomedie, zoals eerder gesuggereerd werd).

Hoe nu verder?

[Ingrid M.H.Evers]

ik ben gisteren maar eens naar het archief getogen en daar een middagje de albums van Matthias Soiron doorgeploegd. (...)

Ik ben onder de indruk van uw toewijding aan de historishe wetenschap, señor Loco, want die oude films bekijken op apparaten uit het jaar nul (tot mijn verdriet een correcte omschrijving) is voorwaar geen sinecure. Om vierkante oogjes van te krijgen. En dat alles dan ook nog in een hoog tempo om 1) het terrasje en 2) de trein naar A´dam nog te halen. Ik hoop dat u met een trappistje een beetje bent bijgekomen!

Wat betreft die niet te vinden tekening vrees ik, dat hij niet bewaard is gebleven. De vele albums die nu bij het RHCL liggen, representeren slechts de helft van Soirons werk. De overige folianten met het door hem zelf op het eind van zijn leven gebundelde, en door een met naam en toenaam genoemde drukker ingebonden werk, zijn verloren gegaan.

[El Loco]

Ik hoop dat u met een trappistje een beetje bent bijgekomen!

Het was een blauwe Chimay. En toen die op was, maar een rode genomen

De vele albums die nu bij het RHCL liggen, representeren slechts de helft van Soirons werk.

Ah, ik zag wel al dat er soms over 10 albums en dan weer over 12 albums gesproken werd, dus ik leidde daaruit af dat er 2 albums ontbraken, maar dat zijn er dus 12. Dan was de kans dat ik niks zou vinden inderdaad groter dan de kans om wel wat te vinden! Maar het oeuvre van Soiron wordt er des te indrukwekkender door.

[Ingrid M.H.Evers]

Soirons nalatenschap

Het zijn oorspronkelijk nog méér delen geweest. Soiron spreekt zelf van 26 folianten van elk zestig (60) bladen tekenwerk. Twaalf delen bevatten tekeningen van schrijnwerken (meubels etc.). Veertien andere hebben metsel- en ander werk tot onderwerp, waaronder tuinaanleg en architectuur.

Het RHCL neemt aan ongeveer de helft van de delen in bezit te hebben. 'Uit de verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven [VROA] blijkt dat de albums tussen 1904 en 1930 zowel door aankoop als door schenking in het Rijksarchief in Limburg terecht gekomen zijn. Eén album (album H genoemd) is in de jaren tachtig van de vorige eeuw gekopieerd naar het originele exemplaar, dat zich nog in familiebezit bevindt.' Hetgeen een slechte leesbaarheid van de film zou kunnen verklaren.

Bron: W.E.S.L. Keijser-Schuurman, 'Een bijzondere nalatenschap...', in: PSHAL 138 (2002) 7 en noot 2 (citaat).

[El Loco]

Soiron nogmaals

Het RHCL neemt aan ongeveer de helft van de delen in bezit te hebben.

In dat geval ben ik afgescheept op het RHCL. De microfilm omvat slechts 10 albums. Die zijn door ene G.J.M. Jägers op onderwerp en plaatsnaam gecatalogiseerd, in handgeschreven lijsten, heel schattig. Alleen is zo'n catalogus onbruikbaar als je een niet-gedigitaliseerde film in handen hebt, want je hebt geen idee waar het ene album ophoudt en het volgende begint.

Die indeling in architectuur, meubelontwerp, enz. klopt maar zeer ten dele. Sommige albums bevatten thematische studies, bijvoorbeeld een hele serie ontwerpen voor tuinvazen of dakconstructies, maar dan komt er ineens een totaalontwerp tussendoor, met architectuurtekeningen, tuinontwerpen, schetsen voor meubels, klokken, parketvloeren, enz. Een veelzijdig man, die Soiron.

[El Loco]

Boek Monumenten in Nederland

Tot mijn verbazing is op de webpagina van dbnl, een serie boeken te bekijken, met de gemeenschappelijke titel: Monumenten in Nederland. (...) Die pagina's over Maastricht kunnen als PDF bestand worden gedownload; pas op: het bestand is ruim 25 MB groot!

Bovenstaand citaat komt van een andere thread, maar ik was verbaasd in zo'n algemeen naslagwerk een vrij gedetailleerde beschrijving te vinden van de Jezuïetenschouwburg, o.a. dit:

"Op de begane grond hebben de zogeheten Redoutezaal en drie aangrenzende kabinetjes wandbetimmeringen en stucwerk uit 1789 in eenvoudige Lodewijk XVI-vormen. (...) De inrichting van de foyer, nu theatercafé, is samengesteld met midden-18de-eeuwse interieurelementen uit het eerdere theater in de voorm. garnizoensmanege."

M.a.w. delen van het ontwerp van Soiron bestaan nog en zelfs nog oudere elementen uit de Jekercomedie. Het was al eerder (door Ingrid?) genoemd, maar hier wordt aangegeven waar zich die restanten bevinden.

[burgemeester]

Ik liep zaterdag langs de Comedie, en wat hangt daar op? De tekening van Van Gulpen! Weten zij meer dan wij?

Voor de geinteresseerde: de tekening hangt direct bij binnenkomst in het halletje.

[SJEF †]

Was de tekening in kleur?
Is de tekening goed te fotograferen?
Of is het een poster c.q. aanplakbiljet, waar je misschien ook een exemplaar van kunt krijgen?

(Toch wel jammer dat ik niet vaak genoeg in Maastricht vertoef :( )

[burgemeester]

De tekening is in zwart wit en niet beter dan we hier hebben.

[elletje]

Ik moet nog aan de gazet beginnen..............