Bezoek aan de Bouillonstraat

[burgemeester]

Gezien de complimenten (zie hier; dank, dank!) nog maar eens een stukje wat ik een tijdje geleden schreef...

Jaren geleden liep ik een beetje nerveus de Bouillonstraat op. Ik was bij een vriendin (laten we haar Denise noemen) uitgenodigd om een hapje te komen eten in haar nieuwe huis. De avond was zwanger van mogelijkheden. Denise is op de hoogte van mijn liefde voor Maastricht. Ik besloot haar daarom te imponeren met een stukje kennis over de Bouillonstraat en dook eerder die dag de boeken in.

De herkomst van de naam "Bouillonstraat" heeft al heel wat schrijvers bezig gehouden. De mooiste verklaring geeft toch wel stadsarchivaris Franquinet -later bewerkt door Nuijts- in 1909. Op de Bouillonstraat zou een huis of villa van Godfried van Bouillon gelegen hebben. Deze Godfried is natuurlijk bekend als de eerste kruisvaarder. Hij vertrok in 1096 naar het Heilige Land. Daar wist hij de stad Jeruzalem inderdaad in te nemen. Zo werd hij de eerste Heerser over de nu nog betwiste stad. In 1100 werd Godfried daar vermoord. Maar, zo schrijft Franquinet, dat is niet alles. Volgens een document uit 1096 bevond Godfried zich samen met twee broers en zijn moeder in Maastricht. Franquinet: "Het is dus niet gewaagd uit deze omstandigheid te besluiten dat in datzelfde jaar 1096, dat de eerste kruistocht begon, de Hertog van hieruit naar het leger der kruisvaarders vertrok". Het werd later en later. Denise lachte - ik dus ook. Dat verging echter toen ik wat later alleen die aflopende straat uitzwalkte. Terwijl mijn voetstappen tegen de huizen echoden realiseerde ik het me: ook deze kruistocht is niet goed afgelopen.

[elletje]

Vraagje! Ben je wel thuisgekomen?

[burgemeester]

Ik leef nog!

[elletje]

Gelukkig!

[Breur]

Spontaan, belangstellend en meelevend zoals wij altijd zijn: heb je wel de sleutel van haar kuisheidsgordel kunnen ontfutselen tijdens jullie roes als gevolg van het ledigen en consumeren van de inhoud van een gewonnen fles wijn met de intentie een duplicaat van de sleutel te laten maken?

[burgemeester]

Hahaha! Nee, helaas....

Als dat wel zo was geweest had dit verhaal waarschijnlijk nooit MO gehaald.

[parel]

Misschien zag Denise wel iets in de burgemeester, maar niet een avondje met Godfried van Bouillon

[Pier]

"(..)
De herkomst van de naam "Bouillonstraat" heeft al heel wat schrijvers bezig gehouden. De mooiste verklaring geeft toch wel stadsarchivaris Franquinet -later bewerkt door Nuijts- in 1909. Op de Bouillonstraat zou een huis of villa van Godfried van Bouillon gelegen hebben. Deze Godfried is natuurlijk bekend als de eerste kruisvaarder. Hij vertrok in 1096 naar het Heilige Land. Daar wist hij de stad Jeruzalem inderdaad in te nemen. Zo werd hij de eerste Heerser over de nu nog betwiste stad. In 1100 werd Godfried daar vermoord. Maar, zo schrijft Franquinet, dat is niet alles. Volgens een document uit 1096 bevond Godfried zich samen met twee broers en zijn moeder in Maastricht. Franquinet: "Het is dus niet gewaagd uit deze omstandigheid te besluiten dat in datzelfde jaar 1096, dat de eerste kruistocht begon, de Hertog van hieruit naar het leger der kruisvaarders vertrok".

https://www.tefaf.com/art/details/te...ederic-maurice

Ik zou mij kunnen voorstellen, mede omdat het (oorspronkelijke) Gouvernement aan de Bouillonstraat lag, dat deze Hertog van Bouillon de reden is waarom de Bouillonstraat Bouillonstraat heet.

[Ingrid M.H.Evers]

Van Balioen(straat) naar Bouillonstraat?

Ik zou mij kunnen voorstellen, mede omdat het (oorspronkelijke) Gouvernement aan de Bouillonstraat lag, dat deze Hertog van Bouillon de reden is waarom de Bouillonstraat Bouillonstraat heet.

Zonder kennis van de bronnen is zo'n Godfried van Bouillon als naamgever natuurlijk heel verleidelijk. Maar het is ten enen male onjuist de Bouillonstraat te verbinden aan de kruisvaarder of 'het gouvernement dat daar lag'.

Ik citeer Jules Schaepkens van Riempst sr., Eenige bijzonderheden omtrent straten, pleinen en bewoners van het oude Tricht (1907). Hij schrijft:
"Bij het nagaan der hieronder volgende aanhalingen uit schepenbrieven waarin het Baljoen voorkomt, zal het den lezer opvallen dat schier nummer de naam dier plaats of straat op volkomen gelijke wijze vermeld staat. Zij wordt naar gelang van het tijdstip waarin zij voorkomt achtereenvolgens genoemd het Balioen, Balyon, Baljuyn, Bolioen, Balyuen, Baluin, Baelyuen, Bailiu, Balyuyne enz. in de zeventiende eeuw werd nog geschreven 'op den Baljuyn'. Historische Encyclopedie Maastricht genoemde vermeldingen: "rond 1450 'op ten baljuyne'; in 1447: 'op ten baelluyn', 'op den billionden'; 1522: 'opten Bilyon'; naam ook: Balyoenstraat" Register van huiseigenaren te Maastricht, 1807-1809 van een Rue dite Bouillon. Deze telde toen dertien huizen en een Gouvernement wordt daar niet bij genoemd. Maar misschien had de toenmalige straat ook niet helemaal de lengte van de huidige, of lag zij niet op exact dezelfde locatie.

Het gouvernementshuis lag oorspronkelijk in elk geval niet in de Bouillonstraat. Een (Spaanse) militaire gouverneur kreeg Maastricht pas in 1567 - toen de stad voor het eerst een inliggend garnizoen kreeg. Hij resideerde in het Spaans Gouvernement aan het Vrijthof. Vanaf 1632 bewoonden de (toen) Staatse militaire gouverneurs na enige omzwervingen een groot pand aan de Tongersestraat/ westelijke hoek Minderbroedersberg, dat nog altijd bestaat. Eerst kort voor de Franse Tijd schijnt daarin verandering gekomen te zijn.

[Ingrid M.H.Evers]

In elk geval spreekt het Register van huiseigenaren te Maastricht, 1807-1809 van een Rue dite Bouillon. Deze telde toen dertien huizen en een Gouvernement wordt daar niet bij genoemd. Maar misschien had de toenmalige straat ook niet helemaal de lengte van de huidige, of lag zij niet op exact dezelfde locatie.

[Pier]

Van Balioen(straat) naar Bouillonstraat?Register van huiseigenaren te Maastricht, 1807-1809 van een Rue dite Bouillon. Deze telde toen dertien huizen en een Gouvernement wordt daar niet bij genoemd. Maar misschien had de toenmalige straat ook niet helemaal de lengte van de huidige, of lag zij niet op exact dezelfde locatie.

Het gouvernementshuis lag oorspronkelijk in elk geval niet in de Bouillonstraat. Een (Spaanse) militaire gouverneur kreeg Maastricht pas in 1567 - toen de stad voor het eerst een inliggend garnizoen kreeg. Hij resideerde in het Spaans Gouvernement aan het Vrijthof. Vanaf 1632 bewoonden de (toen) Staatse militaire gouverneurs na enige omzwervingen in een groot pand aan de Tongersestraat/ westelijke hoek Minderbroedersberg, dat nog altijd bestaat. Eerst kort voor de Franse Tijd schijnt daarin verandering gekomen te zijn.

Bedankt voor de interessante uitweiding over de mogelijke herkomst van de naam Bouillonstraat

Het is zuiver speculatief wat ik nu ga schrijven.
Ik zou mij namelijk kunnen voorstellen dat bij het verfransen van de straatnamen een overijverige (Franse) ambtenaar de term Baljuyn wel aan Bouillon deed denken.
Bovendien was in het eerste decennium van de 19de eeuw het toenmalige gebouw van de prefectuur in de huidige Bouillonstraat gevestigd.
Misschien, maar nogmaals het is zuiver speculatief, heeft men toen gewoon in het Frans Bouillonstraat (Rue dite Bouillon) geschreven, wellicht wetende dat er in 1632-1641 een Gouverneur was met de naam Bouillon.

We zullen het wellicht nooit met zekerheid weten.
Maar het is een fascinerend vraagstuk met heel veel mogelijkheden.

[Ingrid M.H.Evers]

Het gouvernementshuis (Bouillonstraat) en het commandantshuis (Tongersestraat)

Het gouvernementshuis lag oorspronkelijk in elk geval niet in de Bouillonstraat. Een (Spaanse) militaire gouverneur kreeg Maastricht pas in 1567 - toen de stad voor het eerst een inliggend garnizoen kreeg. Hij resideerde in het Spaans Gouvernement aan het Vrijthof. Vanaf 1632 bewoonden de (toen) Staatse militaire gouverneurs na enige omzwervingen een groot pand aan de Tongersestraat/ westelijke hoek Minderbroedersberg, dat nog altijd bestaat. Eerst kort voor de Franse Tijd schijnt daarin verandering gekomen te zijn.

Ik heb mij een beetje vergist met de militaire gouverneur, die vanaf begin zeventiende eeuw in de Bouillonstraat woonde, en de militaire commandant, die aan de Tongersestraat woonde.

In 1616 kocht de stad twee huizen die 'bij de Lenculenpoort' lagen, die vervolgens tot een woning voor de gouverneur werden verbouwd. De eerste die daar resideerde was Claude de Lannoy, heer van La Motterie. HIj was de laatste Spaanse gouverneur.

Na 1632 stond het pand bekend als 'Het Hof'. De graaf van Solms, die in 1641 na De La Tour d'Auvergne (1632-1641) het StaatseLiteratuur
* Jos Daniels, Het gouvernementsgebouw te MaastrichtDe terugkeer van de gouverneurs, Maastricht 1998.