Is het Wijck of Wyck?

[Jo Pluymakers]

De schrijfwijze van dit stadsdeel wordt op verschillende wijze gespeld.
Voor zo'n vijftig of zestig jaar geleden was het nog Wijk.
Nu wordt zowel Wijck als Wyck gebruikt. Wat moet het nu zijn?

Jo

[Rubke]

volgens de straatnamen commissie is het Wyck (in de excel files)

http://www.maastricht.nl/web/Home/Ho...amgeving-1.htm

[Guinness]

Uit te spreken als "wiek". Op z'n Mestreech iets langer .

[Breur]

Siege of Maastricht by Frederick Henry in 1632

Detail uit:
Siege of Maastricht by Frederick Henry in 1632 Obsidio et Expugnatio Traiecti ad Mosam.

[hermanw]

Kadaster 1811-1832

Bij het kadaster hielden ze het eenvoudig:



Bron: watwaswaar.nl

[hermanw]

Frans archief



Bron: RHCL
03.01 Frans Archief
Inventaris
1. Eerste hoofdafdeling. Archief van het arrondissements- en departementaal bestuur (prefectuur)
1.3. Afdeling Openbaar Welzijn
1.3.2. 1e Bureau
1.3.2.1. Burgerlijke stand en bevolking

1030a-1062 Inwonerslijsten van gemeenten

1044-1046 Arrondissement Maastricht
1045 Kwartier Maastricht-Noord (Wijk)

[Breur]

Uit de De Gemeente-Atlas Kuyper



De Gemeente-Atlas van Nederland naar officiële bronnen bewerkt is een atlas, gepubliceerd in de 19e eeuw, en van de hand van Jacob Kuyper. Kuyper tekende in de jaren 1865-1870 kaarten van alle 1200 Nederlandse gemeenten en publiceerde die als atlas. De atlas werd in 1871 uitgegeven door Hugo Suringar te Leeuwarden.
Kuyper overleed in 1908. Omdat dat meer dan 70 jaar geleden is, zijn al zijn kaartjes nu in het publieke domein (vrij van auteursrecht). Ze zijn op diverse plaatsen op het internet te vinden, deels in kleur en in hoge resolutie en kunnen gratis of tegen een kleine vergoeding worden besteld of gedownload.

Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gemeent..._van_Nederland

[Wigo]

De schrijfwijze van dit stadsdeel wordt op verschillende wijze gespeld.
Voor zo'n vijftig of zestig jaar geleden was het nog Wijk.
Nu wordt zowel Wijck als Wyck gebruikt. Wat moet het nu zijn?

Jo

Zoals Jo terecht stelt, wordt zowel de schrijfwijze Wijck als Wyck gebruikt.

Rubke wijst naar het alfabetisch Maastrichts Straatnamenregister, daar wordt Wyck gebruikt.

Breur wijst op een detail uit ‘Siege of Maastricht by Frederick Henry in 1632 Obsidio et Expugnatio Traiecti ad Mosam’, daar staat ook Wyck geschreven.

Herman wijst op een kadasterkaart van 1811-1832, daar staat Wijk.

Herman wijst ook naar het Frans archief (bron: RHCL), daar staat Wijck.

Breur wijst naar ‘De Gemeente-Atlas van Nederland’ van Jacob Kuyper, daar staat Wijk.

Tot dus ver drie verschillende schrijfwijzen (Wyck, Wijk en Wijck).

Op de officiële website van de gemeente Maastricht (zie o.a. hier) hanteert men zowel Wijck als Wyck.

Op de ‘Servicepagina Voorzieningen Maastricht’ (zie hier) staat ‘Apotheek Wijck’, echter het adres staat geschreven als Wycker Brugstraat 10.

Op de website van de Apotheek (zie hier) staat ‘Apotheek Wyck’, echter het adres staat hier als Wijcker Brugstraat 10.

Is het nog te volgen ?

In de ‘Collegenota VVV Wijck’ (zie hier) (klik 1.2. B09), hanteert de gemeente Maastricht de schrijfwijze ‘Wijck’.
Niet erg consequent van de gemeente Maastricht gezien de schrijfwijze in ‘het alfabetisch Maastrichts Straatnamenregister’, t.w. 'Wyck'.

Conclusie: Zelfs de gemeente Maastricht hanteert twee verschillende schrijfwijzen !

Maar wat is nu de juiste schrijfwijze ?
Ik denk dat wij daar nog niet uit zijn.

[proemevlaai]

Dat is een probleem dat veel gelijkenis vertoont met de juiste schrijfwijze van familienamen. In de familienaam van mijzelf en mijn vrouw is door de eeuwen heen ook veel wisseling terug te vinden van "ij" en "y". Zo heb ik door de eeuwen heen misschien wel een 20-tal schrijfwijzen voor mijn naam teruggevonden. Met het openstellen van het digitaal archief in België* enkel weken geleden ben k ook gaan zoeken in geboorteregisters. Daar vond ik 3/4 soms erg verschillende schrijfwijzes voor één en dezelfde persoon. Ja welke moet je dan gebruiken?
Mij lijkt het dat de schrijfwijze vooral afhangt van de heerser van het ogenblik, of in welke dienst de persoon stond die de notatie maakte.
Ik zou zeggen 'wyck" omdat het 'wiek' uitgesproken wordt door de oorspronkelijke bewoners. "Wijk" is een ver-Hollandsing van de naam.
Idd aan onze zijde van de grens. Rekem (gem. Lanaken) wordt dikwijls uitgesproken als Rékem, terwijl de plaatselijke bewoners Rèkem zeggen.

* tip voor wie interesse heeft om voorouders aan Belgische kant van de grens op te sporen: http://search.arch.be/

[Toller]

In het boekje Maastrichts Silouet, nummer 44, getiteld Wyck is er te lezen op pagina 4 laatste alinea: ,Vanaf de late dertiende eeuw wordt Wyck als 'Wich', 'wyc', 'Wijc' enzovoort in schriftelijke bronnen vermeld.'
Volgens mij zullen we er nooit uitkomen, maar in elk geval is Wiek, de Maastrichtse dialect uitspraak van Wyck, of toch Wijck of Wijk

[Breur]

Wyckerveld.

De Regouts zijn er duidelijk over:

[Breur]

De letterkast van de drukker.

Uit onderstaande blijkt dat de letters aanwezig in de letterkast van de drukker vaak bepalend zijn voor een schrijfwijze. Steenhouwers gebruiken vaak de Y i.p.v. IJ. De Y is gemakkelijker te kappen en beter leesbaar op afstand; bovendien moet per letter betaald worden.

[Breur]

Ghijbels

Dat is een probleem dat veel gelijkenis vertoont met de juiste schrijfwijze van familienamen. In de familienaam van mijzelf en mijn vrouw is door de eeuwen heen ook veel wisseling terug te vinden van "ij" en "y".

En zo komen we automatisch weer bij de kwestie Ghijbels, Ghybels, Gijbels, Gybels, Giebels, etc.

[Toller]

Gelukkig deze laatste vondst, ik geloof namelijk niet dat Regout degene moet zijn die de juiste schrijfwijze bepaald

[proemevlaai]

Deze kaart uit 1710 vermdt ook "Wyck"