Tweet
Was een Creoolse altijd een gekleurde (ex-)slavin?
Beste Antonius, Je schrijft dat je overgrootvader trouwde met een creoolse, en na haar overlijden met haar zus, maar heb je - behalve de verhalen van grootvader - ook werkelijk een bewijs dat zij een (ex-)slavin was of afstamde van slaven? Grootvader zou er - net zoals wij in onze tijd - best eens naast hebben kunnen zitten. Ook al zou overgrootvader werkelijk zijn krappe salaris van officier hebben aangevuld met slavenhandel - waarvan vooralsnog geen bewijs is gegeven -, dan nog hoeft je overgrootmoeder als creoolse geen vrijgemaakte slavin, of afstammeling van slaven te zijn geweest.
Zonder levensdata is het lastig de situatie in te schatten, maar even voor de goede orde: of ze dat wel was of niet, doet hier niet ter zake. Wat wel ter zake doet is, dat begrippen in de loop van de tijd van betekenis kunnen veranderen. Josephine de Beauharnais, de eerste echtgenote van Napoleon Bonaparte, was een creoolse en - weliswaar met een matte teint (net als enkele 100% blanke neefjes in mijn familie: handig bij zonnebrand) - zo blank als het maar zijn kan. Oeps, een creoolse? Josephine?
Wat blijkt? De term 'creoolse' gold een paar eeuwen lang voor BLANKE kinderen die in de Caraïben of Zuid-America werden geboren uit BLANKE ouders. In Suriname en de Antillen dus vaak uit Nederlandse ouders. Het enige doorslaggevende argument was, dat zij daar geboren werden. Niet dat het kleurlingen waren door een negroïde of indiaanse afstamming. Die meer specifieke betekenis (mulat, mesties, creools) dateert van later datum, terwijl de oorspronkelijke betekenis verloren is gegaan.
Het zou dus best eens kunnen zijn dat je overgrootmoeder en haar zuster gewoon blanke meisjes waren die geboren zijn uit blanke ouders, maar in de West-Indische koloniën. Daarvoor heb je meer gegevens nodig dan je hier op MO hebt prijsgegeven. Of je zou een genenonderzoek kunnen laten doen. Maar alleen als je dat werkelijk zou willen weten. Want het maakt natuurlijk niets uit of je in de zoveelste graad (genealogie is niet mijn ding) wat bloed van een even belangrijk volk als de over het paard getilde blanken in je familie hebt. Eerlijk gezegd zou ik er trots op zijn. Wat een bijzondere afstamming.
Bron: de Grote Oosthoek. encyclopedie en woordenboek, dl. 5, (7e dr), 1976. (wie wat bewaart die heeft wat!)
Beste Antonius, Je schrijft dat je overgrootvader trouwde met een creoolse, en na haar overlijden met haar zus, maar heb je - behalve de verhalen van grootvader - ook werkelijk een bewijs dat zij een (ex-)slavin was of afstamde van slaven? Grootvader zou er - net zoals wij in onze tijd - best eens naast hebben kunnen zitten. Ook al zou overgrootvader werkelijk zijn krappe salaris van officier hebben aangevuld met slavenhandel - waarvan vooralsnog geen bewijs is gegeven -, dan nog hoeft je overgrootmoeder als creoolse geen vrijgemaakte slavin, of afstammeling van slaven te zijn geweest.
Zonder levensdata is het lastig de situatie in te schatten, maar even voor de goede orde: of ze dat wel was of niet, doet hier niet ter zake. Wat wel ter zake doet is, dat begrippen in de loop van de tijd van betekenis kunnen veranderen. Josephine de Beauharnais, de eerste echtgenote van Napoleon Bonaparte, was een creoolse en - weliswaar met een matte teint (net als enkele 100% blanke neefjes in mijn familie: handig bij zonnebrand) - zo blank als het maar zijn kan. Oeps, een creoolse? Josephine?
Wat blijkt? De term 'creoolse' gold een paar eeuwen lang voor BLANKE kinderen die in de Caraïben of Zuid-America werden geboren uit BLANKE ouders. In Suriname en de Antillen dus vaak uit Nederlandse ouders. Het enige doorslaggevende argument was, dat zij daar geboren werden. Niet dat het kleurlingen waren door een negroïde of indiaanse afstamming. Die meer specifieke betekenis (mulat, mesties, creools) dateert van later datum, terwijl de oorspronkelijke betekenis verloren is gegaan.
Het zou dus best eens kunnen zijn dat je overgrootmoeder en haar zuster gewoon blanke meisjes waren die geboren zijn uit blanke ouders, maar in de West-Indische koloniën. Daarvoor heb je meer gegevens nodig dan je hier op MO hebt prijsgegeven. Of je zou een genenonderzoek kunnen laten doen. Maar alleen als je dat werkelijk zou willen weten. Want het maakt natuurlijk niets uit of je in de zoveelste graad (genealogie is niet mijn ding) wat bloed van een even belangrijk volk als de over het paard getilde blanken in je familie hebt. Eerlijk gezegd zou ik er trots op zijn. Wat een bijzondere afstamming.
Bron: de Grote Oosthoek. encyclopedie en woordenboek, dl. 5, (7e dr), 1976. (wie wat bewaart die heeft wat!)
Opmerking