Bureau voor werving Zouaven in Maastricht

[Pier]

Een geweldig leuke geschiedenis rond die Zouaven, met een vleugje Maastricht erbij.
Prachtig om te lezen.

Ik heb inmiddels al eens een zoekslag gedaan in het krantenarchief van de KB met de zoekterm "Zouaven" en "Maastricht" en krijg 14 pagina's met hits.
Ik heb natuurlijk niet alle hits exact nagepluisd, maar ik vind in geen enkel artikel dat ik bekeken heb een aanwijzing waar in Maastricht het wervingsbureau was gevestigd.

Rest mij, als absolute leek op dat gebied, één vraag.
Ik dacht altijd dat de bewaking van de Paus in handen was van "de Zwitserse Garde", of zit in nu totaal fout?

[Equinox]

http://www.personenencyclopedie.info...ouaven%29/view

http://stamboom.walta.org/zouaven.htm

http://www.biebvannublog.nl/index.ph...n-bibliotheek/

[Ingrid M.H.Evers]

De strijd om de Kerkelijke Staat, het Patrimonium Christi

Ik dacht altijd dat de bewaking van de Paus in handen was van "de Zwitserse Garde", of zit in nu totaal fout?

De paus had eigenlijk geen echt leger, alleen een legertje douaniers. Waarover hij in 1860 als 'Romeins Leger' beschikte, was ten enen male onvoldoende voor de verdediging van zijn grenzen.

De Zwitserse Garde zorgde voor de persoonlijke bewaking van de paus, voor de orde en rust in Rome (later alleen in het Vaticaan) en voor het ceremonieel.

Het regiment zouaven moest als militair corps de Kerkelijke Staat verdedigen die, zoals op bovenstaande kaartjes blijkt, zich dwars over de Apenijnen uitstrekte van beneden Rome tot aan Venetië.

Die verdediging betrof een strijd tegen de Italiaanse nationalisten die de Kerkelijke Staat wilden laten opgaan in een verenigd Koninkrijk Italië. De vijanden van de paus waren dus de guerilla's van Garibaldi en het leger van koning Victor Emmanuel II van Lombardije.

Op een klein contingent in Rome na, werden de zouaven gelegerd in ca. 28 steden en dorpen binnen de Kerkelijke Staat. Deze lagen vooral in bergachtig gebied. Als er eens een jaar geen strijd geleverd werd, hadden de zouaven de handen vol aan struikrovers en ander gespuis dat het leven van de bergbewoners vergalde. De rest van de tijd trainden zij en verveelden zij zich stierlijk. Velen leden aan heimwee omdat zij niet konden wennen aan het klimaat en het eten. Anderen maakten er het beste van, leerden wat Italiaans, omarmden de plaatselijke keuken, maakten vrienden onder de bevolking en bezochten kerken en kloosters als waren zij toerist.

Overigens heeft de paus ook een tijdlang steun gekregen van keizer Napoleon III, die Franse troepen zond, totdat deze in de aanloop naar de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871) werden teruggetrokken.

[Breur]

Charles Louis Hubert Hollman (ook Karel Lodewijk Hubert) geboren Maastricht 5 september 1813, overleden Maastricht 23 juli 1882, koopman, commandeur der orde van den Heiligen Gregorius, trouwde Maastricht 17 mei 1841 met Maria Elisabeth Hubetina Theodora Rutten, geboren Maastricht circa 1817, overleden Maastricht 2 juli 1877, dochter van Petrus Henricus Rutten en Maria Gertrudis Henckelius.

Maria Elisabeth Hubertina Theodora RUTTEN werd geboren op 11 april 1818 te Maastricht.
2 oktober 1849 woonde het gezin Hollman-Rutten op de Spilstraat 776 te Maastricht.

[Ingrid M.H.Evers]

Geen vermelding in de KB-krantenbank

Ik heb inmiddels al eens een zoekslag gedaan in het krantenarchief van de KB (...), maar ik vind in geen enkel artikel dat ik bekeken heb een aanwijzing waar in Maastricht het wervingsbureau was gevestigd.

Dat komt mede omdat er voor de periode van ca. 1840 tot ca. 1880 geen enkele Limburgse krant is opgenomen in deze Krantenbank (zie de 'knop' voor de lijst onder het uitgebreide zoekvenster). Misschien dat het er ooit nog eens van komt (ze willen naar 9 miljoen pagina's en zitten nu op 5 miljoen), maar voorlopig moeten we voor een Limburgse uitgave uit deze periode op een houtje bijten. Enig soulaas biedt hier de krantendocumentatie van de Stadsbibliotheek Maastricht, en de krantenbanken van Roermond, Sittard, Horst/Venray etc.

[Ingrid M.H.Evers]

Locatie wervingsbureau Maastricht

Weet iemand waar die drukkerij stond, c.q. waar Hollman woonde?

Ik heb - met dank aan Breur - een eerste antwoord op die vragen. Hollman was volgens een krantenbericht uit 1871 drukker en uitgever van de Courrier de la Meuse. Deze was gevestigd aan de oostzijde van het Vrijthof, rechts naast het latere pand van de Momus. Ik ga ervan uit dat daar ook het wervingsbureau was gevestigd.

Privé woonde Hollman in 1863 op een landgoed even buiten de stad, als je een advertentie in de Maas- en Roerbode van 24 januari 1863 mag geloven. (Krantenbank Roermond; ik krijg hem niet hier gekopieerd).

[Breur]

Ik heb een eerste antwoord op die vragen. Hollman was volgens een krantenbericht uit 1871 drukker en uitgever van de Courrier de la Meuse. Ik geloof dat die gevestigd was aan de oostzijde van het Vrijthof, naast het latere pand van de Momus. Ik ga ervan uit dat daar ook het wervingsbureau was gevestigd.

Privé woonde hij in 1863 op een landgoed even buiten de stad, als je een advertentie in de Maas- en Roerbode van 24 januari 1863 mag geloven. (Krantenbank Roermond; ik krijg hem niet hier gekopieerd).

Hij was ook nog lid van de gemeenteraad van 1873-1882; president "l'Association Conservatrice Catholique"; lid "Comité Central des Oeuvres Pontificales" te Brussel; C.G.G.; Ridder in de orde van Frans I van Napels; Officier in de orde van Nichan Iftihan van Tunis.

[Breur]

Mooi artikel over de Nederlandse Zouaven

Bron: Maastricht Onder de Berg Verzonken (Facebook)

Mooi artikel over de Nederlandse Zouaven. De katholieke Nederlanders die de oproep van de paus in 1861 hem te verdedigen tegen de roodhemden van Garibaldi beantwoorden en naar Rome trokken.

Mevrouw Ingrid M.H. Evers uit Maastricht heeft onderzoek gedaan naar de gevolgen van de oproep voor de paus in Zoeavendienst te gaan voor wat betreft de provincie Limburg en de stad Maastricht.

Ingrid M.H. Evers, 'Het Limburgse contingent zoeaven in de strijd om het behoud van de Kerkelijke Staat. "De koning van Nederland is mijn koning en ik kom wanneer hij mij roept; de paus is mijn vader en ik ga, als hij het mij vraagt" ', in: Limburgs Tijdschrift voor Genealogie 33 (2005) 69-87....

Zie ook De kleine geschiedenis van Limburg in 25 dagen (Waanders 2009-2011), dl. 13, pp. 31-39 (I.M.H. Evers).

Zie verder haar samenvatting van het artikel in Mestreech Online, Bureau voor werving Zouaven in Maastricht, 23 -05-12.

Evers: "In dat artikel heb ik alles wat ik in de toenmalige literatuur en kranten over Limburgse zoeaven kon vinden, samengevat. De moderne algemene literatuur beperkte zich tot het boek van Wim Zaal en de uitgave van drs. Petra van Essen (1997). Wat betreft die kranten beperkte die zich tot de krantendocumentatie van de Stadsbibliotheek Maastricht. Digitale krantenbanken waren er toen nog nauwelijks en Limburgse krantenbanken al helemaal niet. Van de archieven in Oudenbosch heb ik geen gebruik kunnen maken. Wel van enkele Limburgse archiefbronnen."

Eén van haar conclusies:
"Opvallend is echter dat de Limburgers voor een groot deel uit een ander milieu kwamen dan de Nederlanders in het algemeen. Het merendeel van de niet-Limburgers was afkomstig van het platteland, vaak ongeletterde boerenjongers, loonarbeiders, vissers etc., afkomstig uit de katholieke enclaves in Noord-Nederland, tot in West-Friesland (Lutjebroek!), Friesland en Groningen toe.
De sociale en maatschappelijke achtergrond van de Limburgers lijkt een andere te zijn geweest. Het waren vaak jongelui die een ambacht uitoefenden, of behoorden tot wat men 'de betere kringen' noemde. De winkelbediende en de behangseldrukker uit Maastricht, de bakkersgezel uit Sittard die zijn vaders zaak zou voortzetten, de man die later een drukkerij en boekhandel zou drijven in Roermond, de schoenmaker en de notarisklerk die uit Venray en Horst vertrokken.

Zie ook: http://www.geschiedenisbeleven.nl/Ar...aven_in_Itali/

[Ingrid M.H.Evers]

Jihadisten vergelijkbaar met zouaven?

Op www.geschiedenisbeleven.nl publiceerde Frank Beijaard (* 1991), student aan de Radboud Universiteit, het artikel 'Vechten voor de paus: Nederlandse zouaven in Italië'. Het is een aardige tekst die echter aan het eind ontspoort. De auteur meent namelijk de hedendaagse jihadisten van Nederlandse bodem te kunnen vergelijken met de zouavenbeweging in de negentiende eeuw. Voer(d)en zij niet een vergelijkbare strijd?

Het antwoord is volmondig 'nee'. De enige gelijkenis die men voor beide groepen kan aanvoeren is dat beide, zowel zouaven als jihadisten, in buitenlandse militaire dienst traden c.q. treden. Daarmee houdt de vergelijking echter op.

De zouavenbeweging speelde in de jaren 1860-1870. Veel van deze merendeels ongeletterde boerenjongens en dagloners van het Nederlandse platteland of uit de fabriekssteden waren zich niet bewust van het feit dat dienst nemen in het leger van de paus, gelijk stond aan landverraad en verlies van Nederlanderschap. Ook de plaatselijke geestelijkheid die hen aanmoedigde, was dat vaak niet bekend. Voor dienstname bij een vreemde mogendheid was (en is) echter toestemming van het staatshoofd noodzakelijk. Degenen die deze toestemming vroegen, hebben haar toentertijd ook gekregen van koning Willem III.

Inmiddels zijn we honderdvijftig jaar verder. Onze hedendaagse jihadisten zijn geletterd (ze hebben tenminste de basisschool doorlopen) en beschikken in onze huidige informatiemaatschappij over alle noodzakelijke informatie via overheids- en particuliere websites. Of zij voor hun buitenlandse avontuur toestemming vragen aan de regering, is mij niet bekend, maar het lijkt me - gezien de persberichten - onwaarschijnlijk.

Jihadisten zijn mohammedaanse gelovigen die strijden voor de bevordering van een godsdienst (de Islam) en daarbij de geweldadige verbreiding van dat geloof niet schuwen. De zouaven streden echter niet voor het behoud van een godsdienst (het katholicisme). Dat was ook helemaal niet nodig want heel Italië was katholiek. De godsdienst werd niet bedreigd. De zouaven waren katholieke gelovigen die streden voor het behoud van de Kerkelijke Staat, het wereldlijke grondgebied van de paus.

De pausen bezaten van oudsher grond: landerijen, steden en dorpen die in Midden-Italië de zogenaamde Kerkelijke Staat vormden. Zij waren namens de Rooms-Katholieke Kerk de eigenaren van die grond en beheerden die op eenzelfde manier als de aanpalende koningen van Napels, of de koningen van Sardinië hún territorium. Dat zou zo zijn gebleven als in de negentiende eeuw niet ook in Italië het nationalisme de kop opgestoken had.

Het nationalisme was een Europeese politieke stroming die streefde naar een grotere eenheid van staten en staatjes. In Italië betekende dat een revolutionaire beweging onder leiding van Cavour en Garibaldi, om al die onafhankelijke gebiedjes in de Italiaanse laars te verenigen tot één Verenigd Italiaans koninkrijk.
In dat streven kwam de Kerkelijk Staat knel te zitten en dat was de reden dat de paus, die niet over een staand leger beschikte, de christenheid opriep om als vrijwilliger zijn gebied te komen verdedigen. Het ging dus ten enen male niet om een verbreiding of verdediging van de roomskatholieke godsdienst. Die liep geen gevaar. Het ging om de verdediging van een lap grond, om het bewaken van de grenzen, het verdedigen van door de revolutionairen aangevallen steden, het bestrijden van banditisme zodat de wegen veilig bleven voor de bevolking.
Met de val van Rome op 20 september 1870 ging de Kerkelijke Staat verloren en was de paus nog slechts een geestelijk vorst. De zouavenbeweging was daarmee ten einde.

En dat is heel iets anders dan het streven van de huidige extreme islamitische jihad-beweging, die te vuur en te zwaard aan anderen een godsdienst dwingend op wil leggen.

[Breur]

Zouaaf by Theodor Weijnen

[Archangelus]

Mijn excuus dat ik dit oude draadje kick, maar ik kwam hier via google terecht omdat bovenstaande foto van gebruiker Breur van één van mijn voorvaderen is: http://www.ruitenbeekgenealogie.nl/d...enbeek__6.html D.w.z. ik heb er geen 100% zekerheid over en in de lijsten van het Zouavenmuseum in Oudenbosch is hij ook niet terug te vinden. Nu las ik al wel in dit draadje dat die verre van compleet zijn. Ik heb verder ook nog op Delpher gezocht, maar eveneens niets. Dus mijn vraag; heeft iemand meer informatie over de foto en de persoon die er op staat?

[Breur]

Beste Archangelus; de betreffende foto heb ik twee keer aangetroffen in mijn familiearchief. Blijkbaar werd dit plaatje vaak gekocht. Bestaat er een andere foto van Paulus Ruitenbeek?

[Archangelus]

Dus Theodor Weijnen, de fotograaf, was een van uw voorvaderen? Ik weet niet zeker of er nog andere foto's van Paulus Ruijtenbeek bestaan. Ik heb er wel een paar in het bezit van een zoon van hem en zijn twee zonen (dus de kleinzonen van Paulus Ruijtenbeek), dus die kunnen, zij het verre van perfect, enigzins als vergelijkingsmateriaal dienen. Verder is mij bekend dat verre familie twee portretten van de zoaaf in bezit hebben. De in de link genoemde overleden Silf Ruijtenbeek, waarvan ik (via-via) weet dat hij er zéér zeker van was dat de zouaaf Paulus Ruijtenbeek was en een achterkleinzoon van Paulus Ruijtenbeek uit Hilversum (neef van mijn vader en achterkleinzoon van Paulus Ruijtenbeek) had er ook een, kennelijk een groot formaat. Dat is alles wat ik ervan weet. Heeft u nog enige aanvullende informatie over de foto's?

[Archangelus]

[Breur]

Bedankt voor de geplaatste foto's Archangelus.Théodor Weijnen behoort niet tot een van mijn voorvaderen. Ik denk dat velen in het zo oer katholieke Maastricht deze afbeelding kochten ter ondersteuning van "het goede doel" en ter completering van hun katholieke interieur.