Aankondiging

Sluiten
No announcement yet.

Servaasbrug

Sluiten
This topic is closed.
X
X
 
  • Filter
  • Tijd
  • Tonen
Clear All
nieuwe berichten

  • Servaasbrug

    De tiende boog van de Servaasbrug is de achtste.

    De zogenaamde "tiende boog" van de Servaasbrug is de laatste tijd volop in het nieuws.
    Na een lange periode van technisch onderzoek, na nog langduriger ambtelijk overleg, na de aanleg van een noodbrug, na de jammerlijk mislukte poging van gemeente en politie om het brom- en fietsverbod te handhaven, en de ludieke actie van de houder van de krantenkiosk op de Servaasbrug om geld in te zamelen, schijnt er nu eindelijk een besluit te komen met betrekking tot de restauratie van de "tiende boog" en de "flaneerpromenade" langs de Maas.


    Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk.
    Uitzicht op Wyck.
    Olieverf op doek van Gerard Staals.


    We spreken altijd over de "tiende boog".
    Maar hebt u de stenen bogen van de Servaasbrug wel eens geteld ?
    Het zijn er slechts zeven ? de lelijke ijzeren overspanning tellen we natuurlijk niet mee.
    De "tiende boog" is dan ook hoogstens de achtste.
    Hoe komt het dat we toch spreken over de "tiende boog" ?
    De Servaasbrug, die toen nog geen Servaasbrug heette, want het was de enige brug van Maastricht , is gebouwd van 1280 tot 1298.
    De brug bestond uit negen stenen bogen, en een houten boog aan de Wycker kant, die in geval van oorlog snel afgebroken kon worden, om de vijand de weg te versperren.
    Dus in totaal tien bogen.


    Maasbrug vanuit het zuiden met houten boog aan de Wycker kant - 1671.

    Maar hoe komt het dan dat op oude tekeningen, zoals die van Jan de Beyer van circa 1740, slechts acht stenen bogen te zien zijn ?
    Dat komt omdat in de 17e eeuw de eerste boog aan Maastrichtse zijde (de huidige "tiende boog") is dichtgemetseld.
    De stroom van de Maas had zich in de loop der eeuwen geleidelijk in de richting van Wyck verplaatst, en de boog aan de Maastrichtse kant was gewoon dichtgeslibd.
    Bleven dus over: acht stenen bogen en de houten overspanning.
    Deze acht bogen werden tussen 1683 en 1716 stuk voor stuk gerestaureerd, de eerste boog aan Maastrichtse zijde door de Vlaamse pater Franciscus Romanus, van het klooster van de dominicanen in Maastricht.
    Deze priester-architect ging later naar Frankrijk, waar hij o.a. de Pont Royal in Parijs bouwde.


    Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk in 1902.
    Aan de rechterkant op de foto is Wyck.


    De houten boog aan de Wycker kant werd in 1827 vervangen door een stenen boog, de zogenaamde "lange boog".
    Deze was "opblaasbaar": er werden "mijn-ovens" in aangebracht, zodat de boog in geval van oorlog opgeblazen kon worden, om een eventuele vijand de weg te versperren.
    Nu had de brug dus negen stenen bogen.
    Maar omdat met de aanleg van de stuw bij Borgharen en de verhoging van het peil van de Maas, de rivier geschikt gemaakt werd voor de scheepvaart, moest de vaargeul worden verbreed.
    Rijkswaterstaat heeft van 1932 tot 1934 een "restauratie" van de Servaasbrug uitgevoerd, waarbij de "lange boog" uit 1827 en de achtste boog van 1716 verdwenen (met dynamiet opgeblazen), en vervangen werden door de huidige lelijke ijzeren overspanning.
    Zodoende telt de Servaasbrug nu nog maar zeven stenen bogen, en is de tiende boog eigenlijk de achtste, of de eerste, het is maar hoe u telt.


    De negen stenen bogen van de brug in 1909 bij maneschijn.
    Historie is niet alleen het weergeven van de as, maar ook het doorgeven van het vuur.
    Thomas More

  • #2
    Servaasbrug


    Sint Servaasbrug (voorgrond) en Wilhelminabrug 1936.



    De verwoeste Sint Servaasbrug mei 1940.



    De aangebrachte noodbrug van de Servaasbrug in 1940.



    Sint Servaasbrug najaar 2007.
    Historie is niet alleen het weergeven van de as, maar ook het doorgeven van het vuur.
    Thomas More

    Opmerking


    • #3
      Servaasbrug

      In de discussie die elders gevoerd wordt i.v.m. het thema en onderwerp "Maastricht Culturele Hoofdstad van Europa 2018", of de Maasbrug (Aw Brögk; Sint-Servaasbrug) nu wel of geen 10 bogen telde in het verleden, vond ik een plattegrond uit 1652: Blaeu's Toonneel der Steden 1652.
      Wat schetst mijn verbazing bij nadere bestudering?
      Daarop is de Maasbrug afgebeeld met wel 11 bogen!



      Daar ik zelf maar een amateur historicus ben, met een grote voorliefde voor Maastricht, zou ik toch graag meer aan de weet willen komen over bovenstaande 'ontdekking'.
      Wie meer weet, wordt uitgenodigd om e.e.a. nader te verklaren.
      Historie is niet alleen het weergeven van de as, maar ook het doorgeven van het vuur.
      Thomas More

      Opmerking


      • #4
        Oorspronkelijk geplaatst door SJEF Bekijk bericht
        Wat schetst mijn verbazing bij nadere bestudering?
        Daarop is de Maasbrug afgebeeld met wel 11 bogen!
        D'n 11e Baog is te vinden op de Kesselskade 61, en er is zelfs een website over gemaakt:
        http://www.11debaog.nl
        If the doors of perception were cleansed, every thing would appear to man as it is: infinite

        Opmerking


        • #5
          Servaasbrug

          Beeld van een brug



          De geschiedenis van de Sint Servaasbrug, de ‘Aw Brögk’, is die van Maastricht.
          Zonder brug geen stad, zo simpel is het.
          Jeannine van den Goorbergh schreef er een boek over, dat door de fraaie illustraties ook op de koffietafel niet misstaat.
          Geen brug die Maastrichtenaren zo na aan het hart ligt als de Sint Servaasbrug.
          Is het niet omdat ze er dagelijks met duizenden overheen fietsen of wandelen, dan wel omdat de oude brug het bekendste stuk stadsmeubilair is.
          Onlosmakelijk verbonden met het beeld dat Maastrichtenaren en anderen van de stad hebben.
          Het is nauwelijks nog voor te stellen dat er eind 19de eeuw stemmen opgingen om uitgerekend deze brug te slopen.
          Reden: de oude brug had een ongunstige werking bij hoogwater.
          Uiteindelijk is het er niet van gekomen, zoals er de afgelopen honderdvijftig jaar bij nader inzien wel meer niet is gesloopt.
          Gelukkig maar: Maastricht zou geen vestingstad meer zijn als ook de laatste restanten zouden zijn afgebroken.
          En hoe had het ‘product Maastricht’ - dat de crisis ten spijt nog steeds een groot succes is - eruit gezien als ook de Boschstraat eind jaren zestig was gesloopt?
          Minder mooi, toch wel.



          Het voornaamste argument om zuinig te zijn op deze brug, is hiermee nog niet eens genoemd: de geschiedenis van de Sint Servaasbrug is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Maastricht.
          Sterker, zij vallen volstrekt samen, leert het boek Beeld van een brug - Aw Brögk, Mestreech van Jeannine van den Goorbergh.
          Zonder brug geen Maastricht, zo simpel is het.
          Wat begon als een ‘plaats om de Maas over te steken’, groeide uit tot een bescheiden Romeinse vesting.
          En vervolgens, met een onderbreking in de middeleeuwen, tot de vestingstad die het tot in de 19de eeuw is gebleven.
          Beeld van een brug laat zich in dat opzicht lezen als een werk waarvan er de laatste jaren meer zijn verschenen: tweeduizend jaar Maastricht in vogelvlucht.
          Met dien verstande dat de brug in tekst en beeld centraal staat en er talloze weetjes voorbijkomen, alsook gedichten.
          Een brug over de rivier inspireert nu eenmaal niet alleen gebruikers, maar laat ook dichters en zangers niet onberoerd.
          Minpuntje is dat die gedichten niet allemaal Maastrichts zijn en dat versjes in dialect ontbreken.



          Door de rijkdom aan illustraties en foto’s is het boek evengoed een hebbeding waarin je blijft bladeren.
          De Sint Servaasbrug was lang de enige brug in Maastricht.
          Hij kreeg zijn naam pas toen in de jaren dertig de Wilhelminabrug werd gebouwd; een verwijzing naar het Sint Servaaskapittel dat er tot halverwege de 17de eeuw tol mocht heffen.
          Rijk zijn de kanunniken niet geworden van hun brug, een geschenk van de Duitse vorst Koenraad III in 1139.
          Tijdens belegeringen raakt de Maasovergang - dan nog van hout - keer op keer beschadigd, om in 1275 tijdens een processie finaal in te storten.
          In 1280 wordt het fundament van de huidige brug gebouwd: van steen.
          Niet dat het geld vanaf dat moment bij die kanunniken binnenstroomde, allesbehalve dat.
          Alle opbrengsten gingen weer op aan reparaties.



          Bij het lezen van die passages gaan de gedachten onbewust terug naar de recente soap rond de restauratie van de eerste boog: bruggen kosten vooral geld.
          Tot zover een greep uit de geschiedenis van de Sint Servaasbrug.
          Toen deze officieel die naam kreeg, spraken Maastrichtenaren zoals bekend liever van Aw Brögk - wat allengs ook iets van een koosnaam werd.
          Zo mooi waren die nieuwe bruggen niet.
          De oude zou er nog mooier bijliggen als auto’s en bussen zouden worden geweerd, oordeelde het gemeentebestuur begin jaren zeventig.
          Sindsdien spreken jongere generaties en geïmporteerde Maastrichtenaren meer dan eens over ‘onze Romeinse brug’.
          Schrijver dezes heeft de arrogante wederhelft van een bezoekend Nijmeegs echtpaar ook wel eens zoiets op de mouw gespeld.
          Wie dit boek uitheeft, kan zijn bezoek vermaken met echte anekdotes.
          Een kwaliteit die koffietafelboeken doorgaans node missen.

          Beeld van een brug is een uitgave van het Mooi Limburgs Boekenfonds.
          Het boek is te koop in de boekhandel en bij servicepunten van de krant.



          BOEK OVER SINT SERVAASBRUG

          Van Jeannine van den Goorbergh verscheen het boek Beeld van een brug - Aw Brögk, Mestreech.
          De eindredactie werd gedaan door Jac van den Boogaard van de culturele biografie Zicht op Maastricht.
          Achtereenvolgens worden diverse episodes in de roerige geschiedenis van de brug en zijn voorgangers belicht: Romeinse brug,
          middeleeuwse brug, brug in garnizoensstad Maastricht, brug in vroege industriestad.
          Ook de andere bruggen in de stad worden behandeld.

          De auteur

          De auteur Jeannine van den Goorbergh, schrijfster van ‘Beeld van een brug’, fietst dagelijks over de Sint Servaasbrug.
          „Toen die een paar jaar geleden opengebroken vanwege blootleggen van de eerste boog, merkte je hoeveel de brug losmaakt bij Maastrichtenaren.â€
          Afgezien van de afwerking is ze blij met restauratie.
          „De geschiedenis is letterlijk blootgelegd.â€
          Van den Goorbergh vindt het mooi dat die boog voor zover mogelijk is hersteld.
          „Je ziet nu dat de brug in de dertiende eeuw veel smaller is geweest.â€
          Voor de auteur een prikkel om dieper in de geschiedenis van de ‘Aw Brögk’ te duiken.
          Al geven de bronnen niet over alles uitsluitsel, merkte ze.
          „Voordat de huidige brug, althans het fundament, in de 13de eeuw werd gebouwd, was de vorige ingestort.
          Dat de exacte plek niet bekend is, begon me te fascineren.
          Was het op de plek van de huidige brug?
          Op de plek van de Romeinse brug?
          Ergens anders?
          Dergelijke onopgehelderde zaken, mysteries bijna, horen bij de middeleeuwen.â€
          Dat laat onverlet dat Beeld van een brug meer moest zijn dan een geschiedenisboek.
          Van den Goorbergh, werkzaam bij communicatie- en congresbureau ZIN Maastricht, wilde ook een ‘onmiskenbaar Maastrichts’ relatiegeschenk maken.
          Kan inderdaad zo op de koffietafel.



          © tekst: Siebrand Vos
          gazet De Limburger
          19-08-2009
          Historie is niet alleen het weergeven van de as, maar ook het doorgeven van het vuur.
          Thomas More

          Opmerking


          • #6
            Vandaag een beetje zitten neuzen in het boekje van Schaepkens van Riempst: "De strijd om de Maasbrug". De uiteindelijke beslissing om de brug niet (geheel) af te breken verdient natuurlijk lof. Toch is de uiteindelijke oplossing niet naar (mijn) wens. Ik vind de ijzeren overspanning die er nu ligt monstrueus. Vooral als ik vanaf de kant van de Hoeg Brok kijk. Die twee bogen waren toch een stuk mooier, om maar te zwijgen over de nog mooiere houten overkapping van daarvoor.

            Is het inmiddels niet tijd om aan deze fout iets te doen? Met moderne technische middelen moet het toch kunnen om het historisch karakter weer meer recht te doen zonder de scheepvaart uit het oog te verliezen.

            Laten we daar eens een boompje over opzetten.

            Opmerking


            • #7
              Helemaal mee eens, burgemeester. Kan toch niet zo moeilijk zijn om het bewegende ijzeren brugdeel te overkappen naar historisch voorbeeld? Ben over het algemeen niet voor historiserend bouwen, maar hier mag best een uitzonderingetje gemaakt worden



              Opmerking


              • #8
                Oorspronkelijk geplaatst door El Loco Bekijk bericht
                Helemaal mee eens, burgemeester. Kan toch niet zo moeilijk zijn om het bewegende ijzeren brugdeel te overkappen naar historisch voorbeeld?
                Vergeet het maar, heren, veel te onveilig voor de gebruikers in het langzaam verkeer. Om dezelfde reden kwam bij de Hoeg Brök een overdekte versie niet in aanmerking.

                Opmerking


                • #9
                  Oorspronkelijk geplaatst door Clio Bekijk bericht
                  Vergeet het maar, heren, veel te onveilig voor de gebruikers in het langzaam verkeer. Om dezelfde reden kwam bij de Hoeg Brök een overdekte versie niet in aanmerking.
                  Huh? Wat is daar dan onveilig aan? Een dakpan die op je kop valt?

                  Trouwens, El Loco, ik ben ook geen voorstander van historiserend bouwen. Maar dit roept gewoon om verandering! Het lijkt me moeilijk om de brug nog lelijker te krijgen; tenminste het ijzeren deel.

                  En waarom is eigenlijk niets gebeurd met die metalen balustrade aan de Maastrichter kant? Ik blijf het lelijk vinden.

                  Mans, maak je onsterfelijk!
                  Bestanden bijvoegen

                  Opmerking


                  • #10
                    Oorspronkelijk geplaatst door burgemeester Bekijk bericht
                    Huh? Wat is daar dan onveilig aan? Een dakpan die op je kop valt?
                    Mèh joonk, ben jij nou een burgemeester? Je kunt je duidelijk niet verplaatsen in loslopende jonge kinderen, jonge en oude(re) vrouwen en/of mannen van alle leeftijden die - al dan niet te voet of op een tweewieler - in het overdekte gedeelte belaagd vrezen te worden door pedofielen, verkrachters, potloodventers, homofielen, overvallers, bedrijvers van zinloos geweld, het gebruik door onschuldige maar ongemakkelijk makende daklozen etc. Zelfs permanent cameratoezicht verandert weinig aan de onlustgevoelens van alleengaande voetgangers en/of (brom)fietsers in een besloten openbare ruimte.

                    Zaak van overweging is zijn tevens de consequenties van 24-uurs permanente helle verlichting en camerabewaking voor de gemeentelijke begroting, en de risico's van beschadiging en/of vernietiging van een fiks obstakel in de 'tochtsluis' van het Maasdal.

                    Opmerking


                    • #11
                      Kijk nog eens naar de vier ontwerpen die uiteindelijk werden gekozen voor een eindversie voor de Hoeg Brök. Zo smal is die nou ook weer niet, maar een overdekte versie haalde het niet.

                      Opmerking


                      • #12
                        Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. Evers Bekijk bericht
                        Mèh joonk, ben jij nou een burgemeester? Je kunt je duidelijk niet verplaatsen in loslopende jonge kinderen, jonge en oude(re) vrouwen en/of mannen van alle leeftijden die - al dan niet te voet of op een tweewieler - in het overdekte gedeelte belaagd vrezen te worden door pedofielen, verkrachters, potloodventers, homofielen, overvallers, bedrijvers van zinloos geweld, het gebruik door onschuldige, maar ongemakkelijk makende daklozen etc. Zelfs permanent cameratoezicht verandert weinig aan de onlustgevoelens van alleengaande voetgangers en/of (brom)fietsers in een besloten openbare ruimte.
                        Homofielen? Zijn die per definitie agressief?
                        Ik zie de tafferelen met meppende handtasjes al voor me
                        Being unstable & bitchy is all part of my mystique.

                        Opmerking


                        • #13
                          Oorspronkelijk geplaatst door lucy Bekijk bericht
                          Homofielen? Zijn die per definitie agressief?
                          Nee, natuurlijk niet! Het gaat niet om de werkelijkheid, maar om wat mensen terecht of onterecht ervaren, om de persoonlijke perceptie! Het draait voor een groot deel om de persoonlijke gemoedsgesteldheid; niet iedereen is even rationeel. Sommigen hebben 'nooit nergens' problemen mee, anderen schrikken al van een spin of een muis. 'De stad' is er voor iedereen, niet alleen voor de zelfbewusten, maar ook voor de angsthazen. Dus 'regeert' men voor de grootste gemene deler. Jammer voor de meer dapperen en historisch geïnteresseerde minderheid onder ons.

                          Opmerking


                          • #14
                            Oorspronkelijk geplaatst door olijfje
                            Maar die twee kun je ook niet vergelijken vind ik. De Hoeg Brögk is me nogal 'n stuk pijlerloze overspanning, het planneke van de Servaas dat ons door El Loco wordt getoond is maar 'n stuk overdekt van ruwweg 30 meter.
                            Oorspronkelijk is er wel degelijk een plan voor een overdekte versie geweest, olijfje, niet in de laatste plaats omdat men meende dat voetgangers en fietsers op de relatief smalle brug overboord geblazen zouden kunnen worden bij harde noorden- of zuidenwind. Of het dan gaat om dertig meter of om honderd doet niet zo veel ter zake.

                            Opmerking


                            • #15
                              Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. Evers Bekijk bericht
                              Mèh joonk, ben jij nou een burgemeester?
                              Juist. En een burgemeester dient over visie te beschikken.

                              Als je dat stuk leest van Schaepkens van Riempst komen de argumenten die je noemt natuurlijk ook naar voren, maar dan in een ander jasje. De brug is te smal, niet goed voor de financiële toestand van de stad, schippers klagen en ga zo maar door. Die problemen hebben we nu niet meer; nu zijn argumenten van veiligheid het bezwaar. Ik laat daar niet direct mijn oren naar hangen. De constructie van nu is zo afgrijselijk dat ik er graag wat veiligheid voor inlever.

                              Het voorstel van Olijfje doet me veel meer deugd. Laat er eens wat clevere dames en heren op los; wie weet waar je komt.

                              Opmerking

                              Bezig...
                              X