Tweet
De tiende boog van de Servaasbrug is de achtste.
De zogenaamde "tiende boog" van de Servaasbrug is de laatste tijd volop in het nieuws.
Na een lange periode van technisch onderzoek, na nog langduriger ambtelijk overleg, na de aanleg van een noodbrug, na de jammerlijk mislukte poging van gemeente en politie om het brom- en fietsverbod te handhaven, en de ludieke actie van de houder van de krantenkiosk op de Servaasbrug om geld in te zamelen, schijnt er nu eindelijk een besluit te komen met betrekking tot de restauratie van de "tiende boog" en de "flaneerpromenade" langs de Maas.
Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk.
Uitzicht op Wyck.
Olieverf op doek van Gerard Staals.
We spreken altijd over de "tiende boog".
Maar hebt u de stenen bogen van de Servaasbrug wel eens geteld ?
Het zijn er slechts zeven ? de lelijke ijzeren overspanning tellen we natuurlijk niet mee.
De "tiende boog" is dan ook hoogstens de achtste.
Hoe komt het dat we toch spreken over de "tiende boog" ?
De Servaasbrug, die toen nog geen Servaasbrug heette, want het was de enige brug van Maastricht , is gebouwd van 1280 tot 1298.
De brug bestond uit negen stenen bogen, en een houten boog aan de Wycker kant, die in geval van oorlog snel afgebroken kon worden, om de vijand de weg te versperren.
Dus in totaal tien bogen.
Maasbrug vanuit het zuiden met houten boog aan de Wycker kant - 1671.
Maar hoe komt het dan dat op oude tekeningen, zoals die van Jan de Beyer van circa 1740, slechts acht stenen bogen te zien zijn ?
Dat komt omdat in de 17e eeuw de eerste boog aan Maastrichtse zijde (de huidige "tiende boog") is dichtgemetseld.
De stroom van de Maas had zich in de loop der eeuwen geleidelijk in de richting van Wyck verplaatst, en de boog aan de Maastrichtse kant was gewoon dichtgeslibd.
Bleven dus over: acht stenen bogen en de houten overspanning.
Deze acht bogen werden tussen 1683 en 1716 stuk voor stuk gerestaureerd, de eerste boog aan Maastrichtse zijde door de Vlaamse pater Franciscus Romanus, van het klooster van de dominicanen in Maastricht.
Deze priester-architect ging later naar Frankrijk, waar hij o.a. de Pont Royal in Parijs bouwde.
Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk in 1902.
Aan de rechterkant op de foto is Wyck.
De houten boog aan de Wycker kant werd in 1827 vervangen door een stenen boog, de zogenaamde "lange boog".
Deze was "opblaasbaar": er werden "mijn-ovens" in aangebracht, zodat de boog in geval van oorlog opgeblazen kon worden, om een eventuele vijand de weg te versperren.
Nu had de brug dus negen stenen bogen.
Maar omdat met de aanleg van de stuw bij Borgharen en de verhoging van het peil van de Maas, de rivier geschikt gemaakt werd voor de scheepvaart, moest de vaargeul worden verbreed.
Rijkswaterstaat heeft van 1932 tot 1934 een "restauratie" van de Servaasbrug uitgevoerd, waarbij de "lange boog" uit 1827 en de achtste boog van 1716 verdwenen (met dynamiet opgeblazen), en vervangen werden door de huidige lelijke ijzeren overspanning.
Zodoende telt de Servaasbrug nu nog maar zeven stenen bogen, en is de tiende boog eigenlijk de achtste, of de eerste, het is maar hoe u telt.
De negen stenen bogen van de brug in 1909 bij maneschijn.
De zogenaamde "tiende boog" van de Servaasbrug is de laatste tijd volop in het nieuws.
Na een lange periode van technisch onderzoek, na nog langduriger ambtelijk overleg, na de aanleg van een noodbrug, na de jammerlijk mislukte poging van gemeente en politie om het brom- en fietsverbod te handhaven, en de ludieke actie van de houder van de krantenkiosk op de Servaasbrug om geld in te zamelen, schijnt er nu eindelijk een besluit te komen met betrekking tot de restauratie van de "tiende boog" en de "flaneerpromenade" langs de Maas.
Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk.
Uitzicht op Wyck.
Olieverf op doek van Gerard Staals.
We spreken altijd over de "tiende boog".
Maar hebt u de stenen bogen van de Servaasbrug wel eens geteld ?
Het zijn er slechts zeven ? de lelijke ijzeren overspanning tellen we natuurlijk niet mee.
De "tiende boog" is dan ook hoogstens de achtste.
Hoe komt het dat we toch spreken over de "tiende boog" ?
De Servaasbrug, die toen nog geen Servaasbrug heette, want het was de enige brug van Maastricht , is gebouwd van 1280 tot 1298.
De brug bestond uit negen stenen bogen, en een houten boog aan de Wycker kant, die in geval van oorlog snel afgebroken kon worden, om de vijand de weg te versperren.
Dus in totaal tien bogen.
Maasbrug vanuit het zuiden met houten boog aan de Wycker kant - 1671.
Maar hoe komt het dan dat op oude tekeningen, zoals die van Jan de Beyer van circa 1740, slechts acht stenen bogen te zien zijn ?
Dat komt omdat in de 17e eeuw de eerste boog aan Maastrichtse zijde (de huidige "tiende boog") is dichtgemetseld.
De stroom van de Maas had zich in de loop der eeuwen geleidelijk in de richting van Wyck verplaatst, en de boog aan de Maastrichtse kant was gewoon dichtgeslibd.
Bleven dus over: acht stenen bogen en de houten overspanning.
Deze acht bogen werden tussen 1683 en 1716 stuk voor stuk gerestaureerd, de eerste boog aan Maastrichtse zijde door de Vlaamse pater Franciscus Romanus, van het klooster van de dominicanen in Maastricht.
Deze priester-architect ging later naar Frankrijk, waar hij o.a. de Pont Royal in Parijs bouwde.
Maasbrug - Sint Servaasbrug - Aw Brögk in 1902.
Aan de rechterkant op de foto is Wyck.
De houten boog aan de Wycker kant werd in 1827 vervangen door een stenen boog, de zogenaamde "lange boog".
Deze was "opblaasbaar": er werden "mijn-ovens" in aangebracht, zodat de boog in geval van oorlog opgeblazen kon worden, om een eventuele vijand de weg te versperren.
Nu had de brug dus negen stenen bogen.
Maar omdat met de aanleg van de stuw bij Borgharen en de verhoging van het peil van de Maas, de rivier geschikt gemaakt werd voor de scheepvaart, moest de vaargeul worden verbreed.
Rijkswaterstaat heeft van 1932 tot 1934 een "restauratie" van de Servaasbrug uitgevoerd, waarbij de "lange boog" uit 1827 en de achtste boog van 1716 verdwenen (met dynamiet opgeblazen), en vervangen werden door de huidige lelijke ijzeren overspanning.
Zodoende telt de Servaasbrug nu nog maar zeven stenen bogen, en is de tiende boog eigenlijk de achtste, of de eerste, het is maar hoe u telt.
De negen stenen bogen van de brug in 1909 bij maneschijn.
.
Opmerking