Timmerfabriek

[burgemeester]

Jullie zullen er wel gek van worden, maar ik tref net een ge-wel-dige foto aan van het interieur.

De PP-presentatie is ook wel interessant om te bekijken:
http://www.res-nova.nl/pdf/Onderneme...0boodschap.pdf

[burgemeester]

Ik beloof het.... de laatste...

Onze hoogsteigen Goofjohn heeft het Sphinxterrein bezocht in 2006:

http://news.webshots.com/album/554406421rieHdo?start=0

Hij is ook in de kelder geweest.... Heeft hij daar de door El Loco 'geqoute' tunnel gezien? Goofjohn krijgt een p-mail!

[Verwijderde gebruiker]

Heeft iemand dit boekje? Zou leuk zijn om de foto van de praalwagen hier te kunnen zien. Nóg leuker zou een foto van de Toonzaal met het beeld van Petrus Regout zijn. Zou dat beeld nog bestaan?

Bij deze de praalwagen.

[Ingrid M.H.Evers]

Res Nova

Res novae
Het onderzoek heeft onder meer de volgende zaken aan het licht gebracht (...)

Wel done, burgemeester. Ik had 's avonds laat nog gezocht naar deze gegevens, maar kon het verhaal over de timmerfabriek toen niet zo gauw vinden. Res Nova heeft enkele jaren geleden voor LGOG Maastricht gesproken over onder andere de Timmerfabriek.

Res Nova is een particuliere onderneming, opgezet door dr. Bernadette van Hellenberg Hubar en drs. Margreeth Bangert, uit onvrede met de toenmalige gang van zaken bij het Limburgs Monumentenhuis in Roermond. Van Hellenberg Hubar is onder meer oprichtster van het Cuypers Genootschap (jaren 1980), nu een niet meer weg te denken begrip in monumentenland. Voor Res Nova heeft zij een uniek en allround model ontwikkeld om oude bebouwing zoals boerderijen en buitenhuizen, maar ook hele stadswijken en landgoederen te beoordelen op culturele meriten.

Inmiddels is het bureau landelijk bekend en wordt het door overheden en particulieren ingehuurd voor de identificatie en waardebepaling van cultureel erfgoed in stadsbeeld en landschap. Res Nova werkt in los verband samen met dertig of meer vakspecialisten, van archeologen, (kunst-)historici en 'monumentenzorgers' tot architecten, restauratiespecialisten, heemkundigen en biologen. Rackhams (geen familie van Scharlaken Rackham ) is een van de vaste medewerkers.
De brede expertise staat mede borg voor een zeer hoge kwaliteit. Voor de Gemeente Maastricht bracht Res Nova enkele jaren geleden ook Oud-Caberg, Caberg en Malberg in kaart. Met een knipoog naar de naam van het bureau worden nieuwe, niet uit de literatuur bekende vondsten gebracht onder het kopje 'res novae' (=nieuwe zaken).

Nota Bene: In navolging van de Da Vinci-code ontwikkelde Res Nova ter gelegenheid van het afgelopen Cuypers-jaar een Cuypers-code (zie: http://www.res-nova.nl/)

[Ingrid M.H.Evers]

Foto's van 'de tunnel' onder de Boschstraat

Wat leuk, een tunnel onder de Boschstraat; da's nog eens wat anders dan een loopbrug over het Sint-Servaasklooster. Heeft iemand aanvullende informatie?

Die tunnel is onderwerp van een prachtige Maastrichtse mythe in het boekje van Evers/Ubachs (2003) pagina 66. Het verhaal ('Onwettige kinderarbeid') is gekoppeld aan vermeende kinderarbeid bij De Sphinx en staat met toestemming van de auteurs ook op MO. (zie http://forum.mestreechonline.nl/showthread.php?t=814, waar het hele boekje te lezen valt, met bronvermelding van zowel mythe als bewijsvoering).





ONWETTIGE KINDERARBEID
uit: Ingrid Evers en Pierre Ubachs, Maastrichtse Mythen (2003)

[Mythe:]
De Firma Regout drukte na 1900 de arbeidskosten door kinderarbeid. Daarvoor haalde men arme kinderen uit de Belgische Kempen, die werden onderbracht in een tehuis tegenover de fabriek aan de Boschstraat.
De Franse priester Santol zorgde voor het werven van de kinderen.
Maastricht mocht het niet weten en daarom moesten de kinderen door een tunnel onder de straat door naar de fabriek.
Ook mochten zij hun tehuis aan de Boschstraat nooit verlaten.

[Weerlegging:]
Dit verhaal, dat De Sphinx in 1907 in opspraak bracht, is slechts half waar.
De kinderen (jongens) zijn er inderdaad geweest, maar dat was in Maastricht geen geheim. De jongens waren allen ouder dan twaalf jaar, de uit 1874 daterende wet op de kinderarbeid was dus op hen niet van toepassing.
De ondergrondse verbinding was er ook. Zij was in 1898 met gemeentelijke vergunning aangelegd voor goederentransport. Het bestaan ervan was dus bekend.
Ten tijde van het schandaal had Santol reeds zeventienduizend kinderen ondergebracht.
Het sensationele verhaal [van die 'stiekeme kinderarbeid'], dat in de wereld werd gebracht door het socialistisch blad Het Volk, is door de jurist en politicus Aalberse in het Katholiek Sociaal Weekblad als leugenachtig ontmaskerd.

Indertijd heb ik voor de illustrering van Maastrichtse Mythen foto's laten maken van deze tamelijk lage tunnel. Omdat er eigenlijk weinig meer te zien was dan buizen en apparatuur, heb ik toen van publicatie van de foto's afgezien.

[Ingrid M.H.Evers]

Het eerste standbeeld van Petrus I (Pie) Regout (1)

dat standbeeld (dat op mij een beetje een Stalinistische indruk maakt. Qua vormgeving dan).

Stalin was un bitteke later, burgemeester, maar ik begrijp wat je bedoelt. Het ligt volgens mij een beetje aan de ongelukkige 'verheven' opstelling van het beeld en de hoek van de opname. Als het beeld zou kunnen worden 'losgeprepareerd', zou het best eens mee kunnen vallen.

Wat betreft herkomst en eindbestemming: daar heb ik nog nooit iets over gelezen.

En wie was de kunstenaar die dit witte beeld (in chamois?) vervaardigde? Ik vraag me af of het geen werk van Frans van der Laar zou kunnen zijn. Dat wordt een mailtje aan dr. Antoine Jacobs, die werkt aan een biografie van Van der Laar.

[Ingrid M.H.Evers]

Ik probeer de foto boven water te krijgen in mijn fotohistorische documentatie.

Kijk in de tussentijd eens naar een speciale link van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (http://shcl.x-cago.com/shcl/). Deze is gewijd aan Maastricht Keramiekstad Het Geheugen van Nederland) en een digitale versie van het boekje

[Verwijderde gebruiker]

En wat de priester Santol betreft: de Franse abbé hield zich bezig met het opvangen van arme en verwaarloosde kinderen, liet ze een vak leren en gaf ze een christelijke opvoeding. Ten tijde van het schandaal had Santol reeds zeventienduizend kinderen ondergebracht.
Het sensationele verhaal [van die stiekeme 'kinderarbeid'], dat in de wereld werd gebracht door het socialistisch blad Het Volk, is door de jurist en politicus Aalberse in het Katholiek Sociaal Weekblad als leugenachtig ontmaskerd.

Meer over Santol; zie miniaturen.

]

[SJEF �]

Meer over Santol...

.... open dan de webpagina van Historische Kranten en zoek via Santol.

[Ingrid M.H.Evers]

J.A. van Hamel



Leuke vondst, Breur. De jurist Joost Adriaan van Hamel (1880-1964) studeerde in Amsterdam. Hij had een journalistieke aanleg die reeds uiting kreeg in Propia Cures, het nog altijd bestaande Amsterdamse studentenblad. Hij promoveerde als 22-jarige in 1902 op het proefschrift 'De leer der nulliteiten in het burgerlijk recht'. (Nota Bene: een juridische promotie toen is niet te vergelijken met de vereisten van nu).

Ten tijde van deze publicatie in het Handelsblad van 1907 was Van Hamel als jong, vrij gevestigd en ambitieus advocaat werkzaam in Amsterdam. Vanaf eind 1905 was hij tevens secretaris van de Amsterdamse voogdijraad, een positie die hij zich had verworven met zijn publicatie Handleiding bij de practijk der kinderwetten (1905). Als zodanig paste het Maastrichtse project keurig in zijn straatje.

Van Hamel was Nederlands Hervormd en had een liberale inslag. Begin jaren 1900 had het liberalisme een wat andere inhoud dan daarvoor in de jaren 1880 of nu in 2010. Uit het artikel blijkt dat Van Hamel niets had aan te merken op de huisvesting en verzorging van het 'jongenskosthuis van de heer Regout'. Hij opperde slechts een algemeen bezwaar: hij ervoer dit leer-/werktraject avant la lettre als verwerpelijk.

Als toenmalig liberaal vond Van Hamel dat de verweesde en verlaten jongens maar hun eigen weg moesten vinden in het leven. Voor het gemak poneerde hij de stelling dat dergelijke voorzieningen alleen de grootindustrieel/werkgever ten goede kwamen (dus niet speciaal een Maastrichtse 'Regout', maar elke werkgever in binnen- of buitenland die dergelijke mogelijkheden aanbood). Het lijkt mij dat velen dat vandaag de dag anders zouden zien, maar dat doet hier niet zoveel ter zake. Interessant is dat volgens Van Hamels normen bijvoorbeeld ook de jongens van het gesticht De Nieuwenhof dus zouden zijn uitgebuit door de ambachtslieden bij wie zij in de leer werden gedaan, net als de meisjes van het tehuis van de zusters van de Kommel, die toentertijd vanaf hun twaalfde (weliswaar binnenshuis) werden opgeleid tot (onder meer) allround naaisters.

Zie voor Van Hamel http://www.parlement.com/9291000/biof/00518.

[Verwijderde gebruiker]

Van Hamel was Nederlands Hervormd en had een liberale inslag. Begin jaren 1900 had het liberalisme een wat andere inhoud dan daarvoor in de jaren 1880 of nu in 2010. Uit het artikel blijkt dat Van Hamel niets had aan te merken op de huisvesting en verzorging van het 'jongenskosthuis van de heer Regout'. Hij opperde slechts een algemeen bezwaar: hij ervoer dit leer-/werktraject avant la lettre als verwerpelijk.

Denk je niet dat toch nog meegespeeld kan hebben, de aversie van een hervormde liberaal t.o.v. het initiatief van de 'abbé' en de nouveau riche Regout ?

[Ingrid M.H.Evers]

Ik denk dat dat zeker heeft meegespeeld Breur, maar in hoeverre vraagt meer kennis van deze politieke periode en van de daarop betrekking hebbende literatuur (met name ook van Van Hamels geschriften) dan ik heb.

[Ingrid M.H.Evers]

Welke Regout?

de nouveau riche Regout ?

Wat mij altijd stoort is het ongenuanceerd gebruik van de naam Regout.

Om welke Regout gaat het in dit geval? In elk geval niet om de stichter van de fabriek, Petrus I (Pie) Regout, die in 1870 het beheer overdroeg aan zijn vrouw (algehele volmacht) en zonen (naamsverandering van het bedrijf) en in 1878 overleed (opnieuw naamsverandering van de fabriek!).

Het gaat ook niet om zijn oudste zoon die in 1884-1887 de familie haar slechte naam bezorgde: Petrus II (Pierre) Regout. Hij stierf in 1897.
Nouveau riche was de derde generatie van de familie in 1907 allang niet meer, tenzij je haar vergelijkt met de schaarse landadel in Limburg.

Naschrift (2019): De door Van Hamel gelaakte 'Regout' betrof de derde generatie: Petrus III, (mede)directeur van (inmiddels) De Sphinx. Zie: Het Volk, dagblad voor socialistisch Nederland, 10 maart 1907, op de krantenwebsite Delpher. Zie ook: 'Petrus Laurentius Regout' op Wikipedia.

[Verwijderde gebruiker]

Wat mij altijd stoort is het ongenuanceerd gebruik vn de naam Regout.
Om welke Regout gaat het in dit geval? In elk geval niet om de stichter van de fabriek, Petrus I (Pie) Regout, die in 1870 het beheer overdroeg aan zijn zonen (naamsverandering van het bedrijf) en in 1878 overleed (nieuwe naamsverandering van de fabriek!).
Ook niet om zijn oudste zoon die in 1884-1887 de familie haar slechte naam bezorgde: Petrus II (Pierre) Regout. Hij stierf in 1897.
Nouveau riche was de derde generatie van de familie in 1907 allang niet meer, tenzij je haar vergelijkt met de schaarse landadel in Limburg.

De directie van de firma Petrus Regout en C° werd gevormd door: Petrus Alexander Hubertus Regout, Louis en Eugène Regout (directeur des services techniques et bâtiments à la faïencerie REGOUT). Eugène overlijdt 2 mei 1908. Van Hamel noemt helaas geen voornaam, maar noemt de glasblazerij. Pierre (P.A.H.) Regout fabrikant te St. Pieter (woonde vanaf 1879 in villa Canne) moet zich verantwoorden over de arbeidsomstandigheden in de glasblazerij in 1887. Dan blijft het toch onduidelijk welke Regout bedoeld wordt tenzij Van Hamel het heeft over een reeds gestichtte jongenskosthuis ? Maar wellicht worden we nu de breedsprakig gelet op het item 'timmerfabriek'.

[El Loco]

Kijk in de tussentijd eens naar een speciale link van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (http://shcl.x-cago.com/shcl/).

En daar vond ik inderdaad nog een paar foto's van de praalwagen van P.R.I, de pottekeuning vaan Mestreech. Het heeft inderdaad wel wat van godenverering weg.

Ik probeer de foto boven water te krijgen in mijn fotohistorische documentatie.

Zag het er ongeveer zo uit?