Tweet
In De Nieuwe Ster staat vandaag een beschrijving van het grote onderzoek dat Caspar Cillekens de laatste jaren besteedde aan een sociale geschiedenis van 'De Sphinx, v/h Petrus Regout en Co.' Het artikel opent met de natuurlijk uitnodigende titel: Me Too op de Sphinx, maar wijst er vooral op dat 'Regout' tegen vakbonden was.
Ik citeer hier de eerste alinea uit DNS:
De Sphinx werd in 1834 door Petrus Regout opgericht. Regout was al eerder in 1825 in de Jodenstraat begonnen met een kleine glasslijperij. De Sphinx kende in die jaren een enorme groei. In 1869 telde de fabriek ongeveer 2.000 werknemers waaronder 103 kinderen. Regout stond er om bekend dat hij niets moest hebben van vakbonden, die in het begin van de vorige eeuw ontstonden. Hij wilde geen vakbond over de vloer. De Sphinx en drie andere bedrijven wisten de bonden lange tijd vakkundig buiten de deur te houden.
In die paar zinnen staan grove fouten, die - naar ik wel zeker weet - niet te vinden zijn in het boek van Cillekens:
1. Met 'Regout' wordt hier verwezen naar Petrus Regout sr. Hij was in 1834 niet de oprichter van De Sphinx, maar van het bedrijf 'Petrus Regout'.
Petrus (Pie) Laurentius Regout leefde van 1801 tot 1878. De laatste acht jaar van zijn leven, vanaf 1870, was hij niet of nauwelijks betrokken bij het reilen en zeilen van zijn bedrijf. In 1870 zette hij het bedrijf om in een vennootschap onder firma, de Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken Petrus Regout v.o.f. De dagelijkse leiding kwam in handen van zijn vijf zonen, waarvan er in de praktijk slechts drie dagelijks betrokken waren bij de directie, namelijk Pierre, Louis en Eugène. De op een na oudste zoon Edouard zou in 1878 als 35-jarige door het werk in de aardewerkfabriek aan de pottemennekes krengde (stoflongen, silicose) overlijden; de vijfde, Gustave, interesseerde zich niet voor het bedrijf.
Wanneer vanaf 1870 bij het beleid toestemming of instemming van de stamvader gewenst of noodzakelijk was, was het allengs Petrus' echtgenote, Aldegonda Hoeberechts, die de zaken waarnam. In de praktijk speelde Petrus Regout sr. vanaf 1870 nog slechts een bijrol, en deed vanaf 1875 helemaal niet meer mee.
2. Regout stond er om bekend dat hij niets moest hebben van vakbonden, die in het begin van de vorige eeuw ontstonden.
Het is niet bekend hoe Petrus Regout sr. stond tegenover vakbonden. Tijdens zijn leven bestonden die nog niet of nauwelijks. Dr. Jos Perry promoveerde in 1983 op het proefschrift Roomsche kinine tegen roode koorts. Arbeidersbeweging en katholieke kerk in Maastricht, 1880-1920. Amsterdam (Van Gennep). Hij constateerde dat de eerste vakverenigingen in Maastricht ontstonden in de jaren 1892-1895. Ze ontstonden dus niet 'in het begin van de vorige [= 20e] eeuw', maar in de negentiende eeuw. Dat doet hier echter niet ter zake. Waar het om gaat is, dat Regout sr. nooit betrokken is geweest bij vakbonden.
3. 'Hij wilde geen vakbond over de vloer.' Wie wordt hier dus bedoeld met 'hij'? Niet Petrus Regout sr. Mogelijk betreft het de oudste zoon, die net als zijn vader Petrus heette, maar in de praktijk Pierre werd genoemd. Toen de vader én moeder in 1878 beiden overleden, werd de V.O.F. omgezet in de C.V. Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken Petrus Regout & Co. Daarbij verwees de naam 'Petrus Regout' niet naar de vader, maar naar de oudste zoon, die het glas en kristal onder zijn bewind had. Onder 'Co.' schaarden zich de broers Louis en Eugène.
Met het gebruik van de naam van de vader (die dus ook de zijne was), suggereerde Pierre Regout een voortzetting van de vroegere onderneming, een handige en waarschijnlijk verstandige verkooptruc. Dat Pierre Regout niets van vakbonden moest hebben, zal zeker juist zijn. Het blijkt onder meer uit de glasblazersstaking van 1895. Heel lang heeft Pierre Regout echter geen tegenweer kunnen bieden aan de ontluikende vakbeweging. Hij stierf in 1897. Per 1 januari 1898 werd het bedrijf omgezet in de N.V. Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken De Sphinx, v/h Petrus Regout en Co., in de wandeling kortweg "De Sphinx" genoemd.
Het onderzoek van Cillekens is gericht op De Sphinx, en betreft dus de periode vanaf 1898. Genoemd wordt in 1920 een boze kleinzoon, Petrus (III) Regout. Het zal intussen duidelijk zijn, dat dit alles niets te maken heeft met de ruim veertig jaar eerder overleden oprichter. Het is hier weer zoals gewoonlijk een verguizen van Petrus Regout sr. De zonden van de hard-liberaal ingestelde zonen en kleinzonen worden sinds jaar en dag de sociaal ingestelde (groot)vader aangerekend. Zo lang er nonchalant wordt omgegaan met de naam Regout en men geen kennis wil nemen van de sinds decennia veranderde inzichten omtrent de vroeg-negentiende-eeuwse ondernemer Petrus Regout sr., zal men hem tot in lengte van dagen alles wat er na hem fout ging, volkomen onterecht nagedragen. Jammer dat iemand die zoveel voor Maastricht heeft betekend, door een gebrek aan historische kennis zo verguisd wordt.
Wie in kort bestek iets meer wil weten over zowel Petrus Regout als De Sphinx verwijs ik naar twee goed onderbouwde artikelen op Wikipedia:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_Laurentius_Regout
https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninklijke_Sphinx
De diepgaand geïnteresseerde in de mannen en vrouwen uit de familie Regout verwijs ik naar https://nl.wikipedia.org/wiki/Regout_(geslacht) Dit zeer uitgebreide artikel won in 2020 de bronzen pen van de Nederlandse Wikipedia, een niet geringe prestatie. (https://nl.wikinews.org/wiki/WikiUil...dia_in_Tilburg)
Ik citeer hier de eerste alinea uit DNS:
De Sphinx werd in 1834 door Petrus Regout opgericht. Regout was al eerder in 1825 in de Jodenstraat begonnen met een kleine glasslijperij. De Sphinx kende in die jaren een enorme groei. In 1869 telde de fabriek ongeveer 2.000 werknemers waaronder 103 kinderen. Regout stond er om bekend dat hij niets moest hebben van vakbonden, die in het begin van de vorige eeuw ontstonden. Hij wilde geen vakbond over de vloer. De Sphinx en drie andere bedrijven wisten de bonden lange tijd vakkundig buiten de deur te houden.
In die paar zinnen staan grove fouten, die - naar ik wel zeker weet - niet te vinden zijn in het boek van Cillekens:
1. Met 'Regout' wordt hier verwezen naar Petrus Regout sr. Hij was in 1834 niet de oprichter van De Sphinx, maar van het bedrijf 'Petrus Regout'.
Petrus (Pie) Laurentius Regout leefde van 1801 tot 1878. De laatste acht jaar van zijn leven, vanaf 1870, was hij niet of nauwelijks betrokken bij het reilen en zeilen van zijn bedrijf. In 1870 zette hij het bedrijf om in een vennootschap onder firma, de Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken Petrus Regout v.o.f. De dagelijkse leiding kwam in handen van zijn vijf zonen, waarvan er in de praktijk slechts drie dagelijks betrokken waren bij de directie, namelijk Pierre, Louis en Eugène. De op een na oudste zoon Edouard zou in 1878 als 35-jarige door het werk in de aardewerkfabriek aan de pottemennekes krengde (stoflongen, silicose) overlijden; de vijfde, Gustave, interesseerde zich niet voor het bedrijf.
Wanneer vanaf 1870 bij het beleid toestemming of instemming van de stamvader gewenst of noodzakelijk was, was het allengs Petrus' echtgenote, Aldegonda Hoeberechts, die de zaken waarnam. In de praktijk speelde Petrus Regout sr. vanaf 1870 nog slechts een bijrol, en deed vanaf 1875 helemaal niet meer mee.
2. Regout stond er om bekend dat hij niets moest hebben van vakbonden, die in het begin van de vorige eeuw ontstonden.
Het is niet bekend hoe Petrus Regout sr. stond tegenover vakbonden. Tijdens zijn leven bestonden die nog niet of nauwelijks. Dr. Jos Perry promoveerde in 1983 op het proefschrift Roomsche kinine tegen roode koorts. Arbeidersbeweging en katholieke kerk in Maastricht, 1880-1920. Amsterdam (Van Gennep). Hij constateerde dat de eerste vakverenigingen in Maastricht ontstonden in de jaren 1892-1895. Ze ontstonden dus niet 'in het begin van de vorige [= 20e] eeuw', maar in de negentiende eeuw. Dat doet hier echter niet ter zake. Waar het om gaat is, dat Regout sr. nooit betrokken is geweest bij vakbonden.
3. 'Hij wilde geen vakbond over de vloer.' Wie wordt hier dus bedoeld met 'hij'? Niet Petrus Regout sr. Mogelijk betreft het de oudste zoon, die net als zijn vader Petrus heette, maar in de praktijk Pierre werd genoemd. Toen de vader én moeder in 1878 beiden overleden, werd de V.O.F. omgezet in de C.V. Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken Petrus Regout & Co. Daarbij verwees de naam 'Petrus Regout' niet naar de vader, maar naar de oudste zoon, die het glas en kristal onder zijn bewind had. Onder 'Co.' schaarden zich de broers Louis en Eugène.
Met het gebruik van de naam van de vader (die dus ook de zijne was), suggereerde Pierre Regout een voortzetting van de vroegere onderneming, een handige en waarschijnlijk verstandige verkooptruc. Dat Pierre Regout niets van vakbonden moest hebben, zal zeker juist zijn. Het blijkt onder meer uit de glasblazersstaking van 1895. Heel lang heeft Pierre Regout echter geen tegenweer kunnen bieden aan de ontluikende vakbeweging. Hij stierf in 1897. Per 1 januari 1898 werd het bedrijf omgezet in de N.V. Kristal-, Glas- en Aardewerkfabrieken De Sphinx, v/h Petrus Regout en Co., in de wandeling kortweg "De Sphinx" genoemd.
Het onderzoek van Cillekens is gericht op De Sphinx, en betreft dus de periode vanaf 1898. Genoemd wordt in 1920 een boze kleinzoon, Petrus (III) Regout. Het zal intussen duidelijk zijn, dat dit alles niets te maken heeft met de ruim veertig jaar eerder overleden oprichter. Het is hier weer zoals gewoonlijk een verguizen van Petrus Regout sr. De zonden van de hard-liberaal ingestelde zonen en kleinzonen worden sinds jaar en dag de sociaal ingestelde (groot)vader aangerekend. Zo lang er nonchalant wordt omgegaan met de naam Regout en men geen kennis wil nemen van de sinds decennia veranderde inzichten omtrent de vroeg-negentiende-eeuwse ondernemer Petrus Regout sr., zal men hem tot in lengte van dagen alles wat er na hem fout ging, volkomen onterecht nagedragen. Jammer dat iemand die zoveel voor Maastricht heeft betekend, door een gebrek aan historische kennis zo verguisd wordt.
Wie in kort bestek iets meer wil weten over zowel Petrus Regout als De Sphinx verwijs ik naar twee goed onderbouwde artikelen op Wikipedia:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus_Laurentius_Regout
https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninklijke_Sphinx
De diepgaand geïnteresseerde in de mannen en vrouwen uit de familie Regout verwijs ik naar https://nl.wikipedia.org/wiki/Regout_(geslacht) Dit zeer uitgebreide artikel won in 2020 de bronzen pen van de Nederlandse Wikipedia, een niet geringe prestatie. (https://nl.wikinews.org/wiki/WikiUil...dia_in_Tilburg)
maak ik zelfde fout als die hem de pottekeuning noemden.
Opmerking