Taecke Jitze Botke

[Adri]

Botke

Botke had veel contact met de kunstenaars op Kasteel Oost in Eijsden.
Hieronder een stukje dat op internet staat. Het verklaart meteen hoe Botke in de kampen terecht is gekomen.

Vrijwel vanaf het begin is de legendarische Maastrichtse tandarts en kunstmecenas Taeke Jitze Botke van invloed geweest op de Oost-commune. Botke vertegenwoordigde de decadentie. Hij stamde af van oude Friese landadel en woonde en werkte in een groot pand aan de Bredestraat waar hij ‘hof ‘ hield. Het liefst bewoog hij zich onder adel, kunstenaars en artiesten. Hij was goed bevriend met Graaf de Liedekerke van Eijsden. Samen zaten ze in het verzet en vormden de schakel in een lijn die via het Maasdal piloten naar Zwitserland hielp. In het Hannibalspiel ( 1944 ) werden ze verraden. De graaf werd gefusilleerd en Botke gedeporteerd. Eerst naar Sachsenhausen en later naar Ravensbrueck. Hij wist beide kampen te overleven en schreef er een boek over.
http://www.bastamaastricht.nl/content.php?id=6&newID=61

Uit de kring van Kasteel Oost heeft schilder Nicolaas Wijnberg een aantal stukjes over Botke geschreven, die te vinden zijn in de boekjes "Van de hoed en de rand" en "de hoed van Cezanne", uitgegeven bij Van Spijk, Venlo-Antwerpen in 1997 en in het boek "Kasteel Oost en zijn kunstenaars", Uitgeverij van Speijk, 1991.

[burgemeester]

Dag Adri. Van harte welkom en dank voor de nuttige informatie.

Ik had zelf een andere reden verondersteld (met betrekking tot zijn arrestatie), mede na wat berichten die privé verstuurd zijn. Dit werpt toch weer nieuw licht. Thanks.

[SJEF †]

Taecke Botke

Naar aanleiding van bovenstaande gegevens, heb ik telefonisch contact opgenomen met Ton Stille.
Het onderstaande heeft Ton mij per e-mail bericht doen toekomen.

Hallo SJEF,

Ik heb de verhaaltjes op MOL (forum MestreechOnline) gelezen en kan het volgende toevoegen aan wat ik eerder in de Basta heb geschreven.
E.e.a. is in het verhaal van de schilder Nicolaas Wijnberg in het boek 'Kasteel Oost en zijn kunstenaars' te vinden.
Wijnberg was goed bevriende met Botke en heeft bij hem gelogeerd in de Bredestraat.
Later is hij zijn buurman geworden toen Botke naar Bommerig verhuisde.
Hij heette Taeke Jitze Botke.
Hij beschouwde het leven als een serieuze maar absurde grap.
Deze rode lijn loopt dan ook door zijn hele leven en vindt je consequent overal in terug.
Botke wat een afstammeling van Friese adel, zowel van vaders- als van moederskant.
Hij studeerde in Utrecht waar hij Pyke koch leerde kennen maar ook Roland Holst en Nijhoff.
Botke verzamelde niet alleen boeken en kunst maar ook adel en excentriekelingen.
Zo was bevriend met Rapaël Graaf de Liedekerke waarmee hij samen, vlak na de bezetting, in een schakel zat om geallieerde piloten over de grens te krijgen (Hannibalspiel).
Ze werden verraden, de graaf werd gefusilleerd en Botke uiteindelijk naar Ravensbrück gezonden.
Via de graaf had hij in 1942 de kunstenaarscommune onder leiding van Teun Roosenburg leren kennen in Kasteel Oost.
Hier werd hij lange tijd de welkome gast en maecenas van.
Zo hebben Wijnberg en Botke elkaar leren kennen.
Botke bezat een gote en belangrijke kunstverzameling.
Hij was dik bevriend met de magisch-realist Pyke Koch die veel bij hem verbleef in de Bredestraat.
Omdat hij hem al jong kende bezat Botke een uitgebreide collectie Koch dat zijn hele oeuvre bestreek.
Ik heb me laten vertellen dat de collectie aan het Bonnefantenmuseum is aangeboden maar dat deze weigerde!

beste groet:
© Ton Stille.

=========================

Uiteraard mijn grote dank aan Ton Stille van Libraire Stille voor het verzamelen en verzenden van bovenstaand bericht.

[SJEF †]

Taecke Jitze Botke


De witte salon van Dokter Botke in de Bredestraat 5 te Maastricht.



Taecke Jitze Botke.

Gegevens afkomstig uit 'Kasteel Oost en zijn kunstenaars'.
Redactie: Teun Roosenburg, Nicolaas Wijnberg, Albert Roosenburg.
Oplage: 1.500 exemplaren.
Verschenen in 1991 bij het 50-jarig jubileum van Kasteel Oost.

[Ingrid M.H.Evers]

Mooie vondst, Sjefke!

[OnceMaastricht]

Taecke J. Botke

Geachte dames en heren,
Loopt de belangstelling voor tandarts Taecke J. Botke nog?
Hij was mijn tandarts in de jaren 60 en 70. Bovendien heb ik medio jaren 70 ook nog een tijdlang een kamer gehuurd in zijn pand aan de Bredestraat. Daar kon ik al die 'Koch's' met de hand aanraken.

[OnceMaastricht]

T.J.Botke

Welnu, ik vertel ...
Mijn vader was een Fries. Dat zal mede de reden zijn geweest dat Taeke J. Botke onze tandarts werd. Hoe zij met elkaar in contact waren gekomen weet ik niet. Vermoedelijk is zijn voornaam Taeke en niet Taecke. Wat weet ik nog van de bezoeken de tandarts? Zijn wachtkamer, links van de ingangsdeur, was altijd leeg, zonder andere patienten. Op de tafel lagen Franse tijdschriften, als lectuur. De Juffrouw, zijn assistente, kwam je halen, of hij kwam persoonlijk, met veel flair en altijd goedlachs en vriendelijk. Natuurlijk was zijn werk voor ons vaak onaangenaam: boren! of soms trekken. Dat trekken gebeurde in het kleine kamertje, rechts van de ingangsdeur. De behandelkamer, was achter de wachtkamer en had uitzicht op de binnenplaats.
Hij deed alsof de 'Juffrouw' onmisbaar was voor zijn praktijk. Wat ik weet uit 'derde' hand, is dat toen de 'Juffrouw' ziek werd, zij dacht dat de praktijk gesloten zou worden. Toen dat niet gebeurde werd zij nog zieker.
Toen ik uit militaire dienst terugkwam en op zoek was naar een kamer in Maastricht, vertelde mijn vader dat bij een controlebezoek tegen hem. Daarop bood hij mij een grote kamer aan, op de tweede verdieping van zijn huis. Dus boven de Witte Salon, zoals die te zien is op de foto hierboven. In het pand zat ook een drukker/ontwerpbureau. Ik heb daar ongeveer 3/4 jaar gewoond. Toen besloot dr. Botke de woning te verkopen, en ik moest eruit. Hoewel hij niet meer in het pand woonde, hingen al die 'Koch's daar gewoon in de salon, en in de hal, langs de muren van het trapportaal. Ik liep er dagelijks verschillende malen langs. Eenmaal per week kwam er een mevrouw. Ik weet niet meer waarvoor ze kwam. Misschien voor de post o.i.d.
Ik heb ook een keer bij dr. Botke in Bommerich gelogeerd. Nou, voorlopig laat ik het hierbij. Afgelopen vrijdag was ik nog in het pand in de Bredestraat, om tussen de Perzische tapijten door eens naar binnen te gluren.
Er is nog wel meer te vertellen. Zo was zijn vader niet van adel. Die was dominee. Zijn moeder was wel van adel, of van zeer rijke ouders. Haar familienaam was Halbesma of Halbertsma. Dr. Botke vertelde ook eens dat hij in zijn jeugd er met zijn familie met een koets op uittrok en dat zij de hele dag over hun eigen landgoed reden, dat zich uitstrekte van horizon tot horizon. Hij sprak ook wel over persoonlijke dingen en ervaringen, maar die zijn niet zo geschikt om hier in een openbaar forum te bespreken.

[OnceMaastricht]

Botke

http://oaithesis.eur.nl/ir/repub/ass...voorbladen.pdf

[OnceMaastricht]

Botke

http://www.mmkarnhem.nl/upload/File/...tSept-2008.pdf

[OnceMaastricht]

Botke: Verrassing?

http://www.dbnl.org/tekst/_jaa006199...01_01_0006.php
http://dare.uva.nl/document/63393

http://88.159.165.240/wwwpondes/indd...inum=750184237
http://88.159.165.240/wwwpondes/siin...irt&naam=Botke

De twee laatste links leveren een verrassing, althans voor mij. Geboren in Nijmegen!! Ik weet dat hij familie in Nijmegen had. Een vrouw. Zij had samen met hem de Koch-collectie onder beheer.
Zijn grootmoeder, en niet zijn moeder, heeft, zoals te zien is, de achternaam Halbesma. Misschien verzon hij de rijkdom van zijn voorvaderen. http://www.albertvanhethof.nl/namen/allenamen-00026.htm Nr. 5377 is zijn grootmoeder. Van haar vader is een notarieel document van diens nalatenschap opgenomen. Daaruit blijkt niet dat dit een erg rijke familie was.
==
Op 26 mei 2012 zie ik dat de link naar nr 5377 niet (meer?) klopt.
Zijn grootmoeder heette Lijsbert Sikkes Halbesma. Het notarieel document staat onder de naam: Sikke Foekes HALBESMA, geboren op 28-10-1808 te Dantumawoude, overleden op 05-06-1863 te Akkerwoude op 54-jarige leeftijd.

[burgemeester]

Once, hartelijk dank voor je persoonlijke relaas en welkom!

[Annefine]

Naar aanleiding van bovenstaande gegevens, heb ik telefonisch contact opgenomen met Ton Stille.

Ik heb me laten vertellen dat de collectie aan het Bonnefantenmuseum is aangeboden maar dat deze weigerde!

beste groet:
© Ton Stille.

=========================

Uiteraard mijn grote dank aan Ton Stille van Libraire Stille voor het verzamelen en verzenden van bovenstaand bericht.

Er staat me bij dat er ter ere van zijn 90e verjaardag een tentoonstelling is gewijd aan de collectie van Taeke Botke in het Bonnefantenmuseum dat toen nog aan de Helmstraat gevestigd was.

[Annefine]

Taeke Botke



Deze passage staat in het boek : Het Revier, van Tae(c)ke Botke.
Hieruit blijkt dat hij politiek gevangene was.

[marres]

Tijdens mijn middelbare schooltijd mocht ik een paar keer, met een paar vrienden, met hem meerijden naar de golf in Wittem. We kregen een stel stokken en ballen en mochten daar golven. Overigens zonder hem. We zagen hem pas weer voor het vertrek.
Voor we naar huis gingen douchten we met zijn allen. Hij was dan wat nerveus.
Hij was zeer sociaal. Voor enige arme nichtjes die achttien werden gaf hij in zijn huis in de Bredestraat grote feesten om ze "in de wereld" te introduceren. Wel honderd jongelui kwamen daar uit heel Nederland. Hij pakte groots uit en om elf uur was een souper voor allen en niet met koude kip zoals gebruikelijk maar vaak met koude fazantenpoten.
Bij ons logeerden dan soms enkelen, zodat ze niet in een hotel hoefden te overnachten. Ik was toen nog te jong om daar bij te zijn.

[Annefine]

Taeke Botke

http://kranten.kb.nl/view/article/id...3Ap018%3Aa0242


Een recensie uit 1966 in het Limburgs Dagblad geschreven door Leo Herberghs.