Nieuwe naam voor centrum bij Vijverdalseweg

[burgemeester]

Een kolfje naar onze hand. Via een bekende ontving ik onderstaande vraag.

"Ik heb een vraagje over het gebied aan de Vijverdalse weg in Scharn. Ik ben daar bezig met het opzetten van een multidisciplinair gezondheidscentrum aan de Vijverdalse weg nr 1. Het is het gebied tegenover Vijverdal, tussen de autogarage en de oude verpleegstersflat (http://ruimtelijkeplannen.maastricht...lsewg-vo01.pdf).

Ik ben op zoek naar een naam voor het nieuwe centum en nu dachten we dat het leuk is om deze misschien te linken aan een oude ontwikkeling die er ooit heeft plaatsgevonden daar in dat gebied. Voordat ik het stadarchief in duik, dacht ik, ik vraag (burgemeester)! Heb jij enig idee wat daar ooit heeft gelegen?"

Ikzelf heb geen idee.... Iemand een leuk idee...? Mocht een idee van een MO-er de definitieve naam worden, dan stel ik in ieder geval een fles wijn beschikbaar voor de bedenker!

[Amienees]

Wat leuk! Als Amienees moet ik hier wel op reageren natuurlijk.

Van oudsher heet het gebied het Kerksken (Kerxken, etc.) genoemd naar de grote boerderij die er lag. Ik denk (nooit onderzocht eigenlijk) dat het hier om een oud klooster ging met een kerkachtige uitstraling of boerderij met huiskapel.

Een andere benaming zou Watergrubbe kunnen zijn, naar de 'grub' die er ligt (lag) Vanaf het plateau stroomde hier vaak regenwater omlaag, en nog steeds (gezien het waterbekken) Watergrubbe is ook de oude naam van de landweg hier.

ik ben erg benieuwd naar andere reacties!

[burgemeester]

Is deze benaming (kerxke) op een oude kaart aangeduid?

[Ingrid M.H.Evers]

Zijn de locaties Kerkske en Gezondheidscentrum identiek?

Van oudsher heet het gebied het Kerksken (Kerxken, etc.) genoemd naar de grote boerderij die er lag.

Over Het Kerkske is wel wat bekend. Om de gedachtenontwikkeling hier niet te verstoren, is er in het subforum 'Gebouwen...' onder 'Kerken, kapellen...etc.' een apart historisch draadje voor gecreëerd.

Daaruit volgde de vraag:

Lag het kerxke nu op de plek waar het centrum ontwikkeld wordt, of niet, of zijn jullie er niet uit?

Persoonlijk durf ik daar niets van te zeggen. Ik ben daar gewoon niet goed genoeg bekend. Vervelend is dat ik de plattegrond op pag. 5 van de Toelichting niet gekopieerd krijg. Dat maakt het lastig vergelijken met andere kaarten.

[Ingrid M.H.Evers]

Suggesties voor naamgeving

Toch nog even beter bekeken. De kadastrale kaart uit de posting van hermanw moet natuurlijk een kwartslag gedraaid worden om hem voor het geestesoog over de huidige kaart te leggen. Ik vermoed dan dat de boerderij zelf iets zuidelijker lag dan het perceel wat nu ontwikkeld wordt. Het toenmalige perceel van 't Kerkske raakt/dekt wel het te ontwikkelen perceel.

Delen jullie deze conclusie?

Terzijde: het is maar de vraag of dit allemaal heel belangrijk is. Er is naar mijn idee iets voor te zeggen om de naam over te nemen, al lag het daadwerkelijke pand oorspronkelijk 100 meter verderop.

In beide suggesties kan ik mij goed vinden.

Of je een gezondheidscentrum echter moet vernoemen naar Het Kerkske, is natuurlijk een tweede. Het centrum moet voor alle gezindten en bevolkingsgroepen toegankelijk zijn. De naamgeving zal herkenbaar moeten zijn en tegelijk onderscheidend. Je krijgt dan dus zoiets als: 'Gezondheidscentrum Huppeldepup'. Dat opent tal van mogelijkheden en slangen- en valkuilen.

Vragen die zich opdringen zijn:
1. Is een benaming als Het Kerkske niet te christelijk/katholiek, waar er tegenwoordig zoveel andere religies en levensbeschouwingen zijn in onze stad?
2. Is het omgekeerd mogelijk dat de betekenis van Het Kerkse inmiddels zozeer verwaterd dat niemand aanstoot neemt aan het begrip en er voor hetzelfde geld had kunnen staan: 'het kasteel'?
3. Moeten dergelijke overwegingen überhaupt een rol spelen bij de naamgeving?
4. Is het misschien beter te kiezen voor iets neutraals, zoals Watergrubbe (hetgeen natuurlijk ook niet wordt begrepen door de cliënten'?)
5. Is 'Vijverdal' een optie of juist te verwarrend of te negatief door de associatie met de buren?
6. Er is daar in de buurt naar ik meen veel tuinbouw geweest met bloementeelt en kassen; valt dáár iets mee te beginnen?

[Amienees]

Ingrid, ik begrijp je vragen volkomen. Ook ik zit met die gedachten te spelen.

Om nog even terug te komen of het centrum exact op die plaats komt te liggen:
Het centrum komt te liggen in de landerijen rondom het Kerksken. Precies daar waar de watergrubbe ligt (deels ligt deze er nog!) de huidige Padualaan is de uitloper vna deze grubbe. Inoude documenten ben ik vaker de naam het Kerksken tegen gekomen, dit is me altijd bij gebleven omdat vaak de naam apart werd geschreevn 'Kerckxen' kom ik vaak tegen. Helaas weet ik niet meer exact in welke documenten dit was. dit zou uit de grondlegger van Amby kunnen zijn van 1737.

De naam Kerckxen is te moeilijk om te schrijven ben ik bang. Ook ben ik van mening dat het wellicht te religieus overkomt en dat de naam misschien wel al te lang vergeten is. Van de andere kant, was dit niet zomaar de eerste de beste boerderij en mg er best wel iets naar genoemd worden.

Is het verkeerd om beetje creatief te zijn, en bijvoorbeeld te denken aan 'Heeren van Sinnigh' 'Schoenmaeckers land' (eigenaren in de 19e eeuw volgens kadaster zie ook Hélène Schoenmaeckersstr.) of inderdaad verwijzen naar de agrarische functie?

Het lijkt mij sterk dat er (op grote schaal) kassen in Scharn hebben gestaan. Enerzijds omdat het terrein niet egaal is anderzijds omdat de grond in Scharn/Heer/Amby/Gronsveld enorm vruchtbaar is. Kassen komen meestal toch voor op zand en veengronden en zijn (mijn inziens) historisch niet interessant omdat ze pas later in de 20e eeuw werden toegepast. Mij lijkt, maar dat is een aanname, dat de gronden in Scharn dezelfde functie hadden als die van Amby. voor 'Sjlaai en poor' veel groenten, granen, vlas, op de helling. En in het dal de hooilanden en weiden voor het vee. Overigens is het erg opvallend. Dat fruitboomgaarden vooral rondom de grote hoeven lagen (begin 19e eeuw) Pas eind 19e eeuw werden de dorpen meer en meer 'ingepakt' met een gordel van fruitbomen. Rondom het Kersken lag ook een grote boomgaard. Vanuit dat oogpunt zou je het centrum ook kunnen linken aan de 'hoeswei' of de 'bongerd'. Overigens vraag ik me ook af hoe ze ooit aan de naam vijverdal zijn gekomen? Weet iemand dat? Deze naam zou ik dan ook niet prefereren. Het is geen naam die is geënt op een historische naam en roept teveel negatieve en verwarrende associaties op met de overburen...

[Breur]

Ik zou gaan voor een soort toponiem. Scharnerhof is al in gebruik. Scharenhof ook. Scharenhoof is nog vrij ! Hoof = hof (tuin). Scharen is in het dialect het bjj elkaar opstellen (zich um de taofel scharen; schaart uuch bijjein; gezondheidscentrum). Hof verwijst naar het stukje tuin bij iedere grotere boerderij aanwezig. De boerin plantte daar wat sierbloemstruiken, kruiden e.d. voor eigen gebruik.

[hermanw]

Ik vind de suggestie van Amienees voor Watergrubbe zo gek nog niet. De watergrubbe diende er (als ik het goed begrijp) voor om overtollig water af te voeren en te voorkomen dat de akkers onderliepen. Het water is misschien ook gebruikt voor irrigatie. Je zou dus kunnen zeggen dat de Watergrubbe er toe diende om het land 'gezond' te houden. Een beetje reclamemaker moet die analogie makkelijk kunnen doortrekken naar een gezondheidscentrum.

[Ingrid M.H.Evers]

Watergrubbe

Je geeft er een mooie draai aan Herman. Ik vond het zelf ook geen slecht idee van Amienees. Water is een medicatie op zich...

[Amienees]

Scharenhoof vind ik origineel bedacht, maar erg verwarrend lijkt me dat omdat het vele lijkt op Scharnerhoof etc.

Watergrubbe vind ik persoonlijk ook 'lekker' klinken. Overigens het gedeelte van de watergrubbe dat nu de Padualaan heet, heette op de kadastrale kaart de Grep. Dus dat is ook nog een optie, mijn inziens. Overigens ligt er ook de Bemelergrub, ooit een dependance van het eurocollege. Ik weet niet waar deze naam van komt, waarschijnlijk samenvoeging van Bemelerweg en de watergrubbe? Weet iemand dat?

[Ingrid M.H.Evers]

Bemelergrubbe

Het is geen samenvoeging van namen. De naam Bemelergrubbe wordt genoemd in een cijnsregister van het kapittel van Sint Servaas uit 1588, betreffende de bezittingen van het kapittel in Heer, welk dorp een van de Banken van Sint Servaas was. (Jägers/Berns, Maastricht: een straat, een naam, blz. 39 en 34)

Op 14 februari 1978 werd het vroegere toponiem door de gemeenteraad als naam verleend aan de huidige straat. Tezelfdertijd werd ook besloten tot een 'Clarissengrubbe' en 'Grubbe'. Voor een situatietekening van deze drie locaties verwijs ik naar het betreffende raadsvoorstel dd 18 januari 1978 onder afd. V., no. 5588-77S; bijlage II van Raadsstuk 1977, volgnr. 275.

[Amienees]

Hallo Ingrid,

alweer bedankt voor de toelichting! Leerzaam!
Je verwijst anar bijlagen van raadsvergaderingen. Zijn die online in te zien, heel toevallig?

overigens wil ik wel nog even reageren op het Watergrubbe verhaal. Ik vind het leuk bedacht het verhaal dat water leven met zich meebrengt. Echter, ik weet niet of men hier zo blij was met het water.
Allereerst omdat lössgrond water goed vasthoudt, in tegenstelling tot zandgronden die in de zomer kunnen stuiven. Uiteraard betekent dat niet dat ze geen water nodig hebben, maar wel minder. Bovendien, ik ken verhalen uit Amby dat vroeger hele modderstromen 'vanaf de hei' naar onder stroomden. O.a. door de hagenstraat maar ook midden door het dorp (waar nu winkelcentrum ligt) De vorige bewoner van de boerderij die nu de Hof van Huntjens heet, vertelde me dat de boerderij zo was gebouwd dat als het water van de berg kwam, de achterdeur werd opengezet, het water door de stal stroomde, en voor weer eruit liep en eindigde op de drinkpoel midden op de straat. De boerderij was zo ontworpen dat de deuren recht tegenover elkaar lagen. Het water dat in Amby vanaf de heide naar onderen stroomde liep langs een graaf, een soort houtwal: de vloedgraaf. in de achttiende eeuw hoefde hierover maar halve schat betaald te worden vanwege die constante waterstromen. Het water dat van de hei kwam was weliswaar nodig om drinkpoelen te vullen voor het vee, van de andere kant spoelde vast en zeker ook heel wat gewassen weg. Ik weet niet in hoeverre men blij was met dit water. (uit de verhalen die ik van meerdere mensen ken, was het niet positief en niet negatief, maar meer een gegeven)
Bovenstaande gaat weliswaar over Amby (dorp) maar aangezien deze locatie op een zelfde hoogteligging ligt (ca.) tegen dezelfde helling, neem ik aan dat het water ook hier eerder voor overlast zorgde dan dat men er erg blij mee was.

Maar goed, het verhaal dat water de bron van het leven is etc. zoals eerder beschreven vind ik toch wel erg sterk. Ik denk dat het niet verkeerd is om deze 'twist' eraan te geven.

[Ingrid M.H.Evers]

Je verwijst naar bijlagen van raadsvergaderingen. Zijn die online in te zien, heel toevallig?

Nee, maar ik heb voor een aantal jaren een stapeltje fotokopieën in de kast staan. Van de raadsbesluiten inzake straten dan, niet van de bijlagen.

[Wigo]

Hallo Ingrid,

(......)

Je verwijst naar bijlagen van raadsvergaderingen. Zijn die online in te zien, heel toevallig?

(......)

Beste Aminees,

Ik heb gezocht, maar kan niet zo snel een verwijzing naar de bijlagen van raadsvergaderingen toentertijd vinden.

Wat ik wel gevonden heb is een alfabetisch straatnamenregister van de Gemeente Maastricht.

Kijk onder Straatnamenregister en klik op alfabetisch, dan krijg je een Exel bestand.

Hierin kan je de nodige informatie vinden aangaande de naamgeving(en).

Veel succes en veel leesplezier gewenst.

[Amienees]

Dankjewel!