Waar staat de fotograaf?

[burgemeester]

Ik heb van een website (www.postcardsfrom.nl) wat oude ansichtkaarten gevonden van Maastricht, waaronder onderstaande. De vraag hierbij is simpel: waar staat de fotograaf? Ik kom er niet uit. Ik snap die gebouwen rechts naast de trap niet.

Het bijschrift op de site is: 'Gezicht op de Jeker en de oude Stadswal'.

[SJEF †]

Waar staat de fotograaf?

Via deze webpagina: http://www.geheugenvannederland.nl/ en met de zoekfunctie 'weeshuis Maastricht' las ik de volgende informatie.

Maastricht: Walmuur bij het RK en het Gereformeerd Weeshuis

Titel: Maastricht: Walmuur bij het RK en het Gereformeerd Weeshuis

Maker: fotograaf: Stutz, P.

Trefwoord: Stadsmuur
Walmuur bij het RK en het Gereformeerd Weeshuis
Limburg (locatie)
Maastricht (locatie)

Verv.jaar: 1911

Daar is de foto ook in groter formaat (1200*874) en betere kwaliteit te downloaden

[burgemeester]

Dan moet onze fotograaf dus hier ergens beneden gestaan hebben. Maar het weeshuis zou dan toch links buiten de historische foto moeten liggen? Wat is dat gebouw rechts dan? Onderdeel van het weeshuis?

Nee, dat zou natuurlijk een onderdeel van de vermicellifabriek kunnen zijn!

[Ingrid M.H.Evers]

Mèh burgemeesterke, kint geer eur eige stad neet? Maar als ik eerlijk ben, is dit een van de nog nader op te lossen 'zoekplaatjes' van Maastricht. Iedereen neemt voor zoete koek de beschrijving van de foto aan, maar zo heel simpel is het eigenlijk niet. Heel begrijpelijk dat je er geen touw aan vast kunt knopen.

SJEF heeft gelijk: dit wordt verkocht als de tuin van het Gereformeerd Weeshuis, gelegen langs de Jeker.

Wat staat vast?
1. De muur is een deel van de eerste stadsomwalling, gezien vanaf de stadszijde (dus grofweg vanuit het noorden).
2. Op de achtergrond van de foto zie je de toren van de Waalse Kerk aan de St.-Pieterstraat. Dat wil zeggen dat we naar het (relatieve) oosten kijken en de Jeker van ons weg stroomt.
3. Die Jeker komt op de voorgrond binnen via de waterpoort op de Ezelmarkt. Als je nu op de Ezelmarkt voor Au coin des bons Enfants staat, zie je schuin aan de overkant een stuk stadsmuur met daarin een traliewerk. Dat is een oude waterpoort voor de Jeker. Die stroomt nog steeds vanuit de Bonnefantenstraat onder de Looiersgracht door en via deze 'poort' 'kaarsrecht' verder de stad in. Tussen Koestraat en Achter de Minderbroeders wordt deze Jekertak weer zichtbaar. Het voorliggende gedeelte loopt achter de huizen van de Tafelstraat langs en is dus voor het publiek nauwelijks te zien.
4. Het gereformeerd weeshuis is nu onderdeel van de Toneelacademie in de Lenculenstraat, het pand vormt het rechtergedeelte op het plein. Deze foto is genomen op een plaats waar de achtergevel (links) niet te zien is.
5. De fotograaf heeft gestaan ter hoogte van, of op de waterpoort.

Wat is onduidelijk?
1. Dit muurgedeelte staat aan de zuidzijde van de Jeker (zie de huidige stadsplattegrond).
2. Als dit beeld de tuin van het Gereformeerd Weeshuis voorstelt, kan dat alleen als die tuin zich uitstrekte over de Jeker. Dat valt waarschijnlijk na te gaan aan de hand van kadastertekeningen, of aan Morreau, Bolwerk der Nederlanden, maar daarvoor heb ik nog steeds niet de tijd genomen.
3. De huizen die we zien zijn zijgevels van panden aan de Looiersgracht, maar waarschijnlijker achterzijden van bebouwing aan de Grote Looiersstraat.

Is de beschrijving bij Het Geheugen van Nederland c.q. Monumentenzorg onjuist? Het zou niet de eerste keer zijn. Maar het is zeker geen premisse. Er zijn andere voorbeelden bekend van tuinen die zich uitstrekken c.q. uitstrekten over de Jeker. Sleutel is dus de omvang, de grens van het perceel. Als iemand het verder wil uitzoeken heeft hij/zij mijn dank.
Onze Burgemeester ben ik reeds nu dankbaar, want zijn vraag heeft mij de kans geboden mijn gedachten over 'het standpunt van de fotograaf' eens op papier te zetten.

Wauw Olijfje, wat een geweldige vergroting! En wat we zien is hoe de Jeker weer onder de bebouwing verdwijnt, richting Verwerhoek, (Achter de Molens) en Tafelstraat.

[Ingrid M.H.Evers]

Het standpunt heel duidelijk

Conclusie: We kijken naar het oosten, met zicht op een tak van de naar het oosten stromende Jeker en (rechts) op de stadszijde van de eerste stadsmuur.
De fotograaf stond op/bij de waterpoort. Het terrein links behoort zeker tot de tuin van het Gereformeerd Weeshuis. Het terrein rechts mogelijk ook.

Een pilsje is voldoende.

Misschien bij het uitje van Haas in maart?

[SJEF †]

Intussen zijn er al wat suggesties geopperd.
Het torentje dat op de 'oude foto' is te zien, is die van de Waalse Kerk in de Sint Pieterstraat.
We kijken dus van west naar oost.
Ook het stukje Jeker dat op de oude foto zichtbaar is, zien we vanuit de lucht ook; namelijk vanaf de Looiersgracht, zuidelijk langs de Toneelschool en dan onder de nieuwe appartementen door aan de Verwerhoek, richting Achter de Molens.

[burgemeester]

Doen we!

Overigens zijn het twee verschillende foto`s. Let op de begroeiing en schaduwval.

[mosselman]

Het gebouw rechts op de oude foto was een boerderij. Die is kort na het nemen van de foto afgebroken, waarna er een garage tegen de muur aan is gebouwd. (Garage Wackersap, later een taxi-bedrijf) Later is de garage bij het terrein getrokken van de vermicellifabriek ernaast.

[burgemeester]

Thanks, Mosselman! Wat een kennis van het Bauduin terrein...