Reconstrucie Wilhelmina Singel

[Harry Veenhof]

Ik weet nog goed waar de steentjes waarmee destijds de Wilhelmina Singel, of zoals deze straat vroeger werd genoemd Boulevard Wilhelmine, tussen de bomen, vandaan zijn gekomen.
Het jaartal weet ik niet meer, maar deze steentjes waren afkomstig uit het Roet Dorrup. Van alle straten op de Gebr. Hermensstraat na werden ze weggehaald en naar de Wilhelmina Singel gebracht.
De leeg gehaalde straten kregen toen ook meteen een ander wegdek.

[Caesar]

Wilhelminasingel

Harrie is dit misschien wat je bedoeld ? http://www.archieven.nl/nl/zoeken?mi...icht&miview=ff

[Wigo]

Mooie vondst Caesar, prachtige historische beelden uit 1947 !

[Harry Veenhof]

Reconstructie Wilhelmina Singel

Clio, het jaar weet ik niet meer, maar Caesar heeft beelden hiervan hier opgezet.
Het middenstuk is toen bestraat met de klinkertjes uit het Roet Dorrup

[Ingrid M.H.Evers]

Wilhelminasingel heette oorspronkelijk Singelweg

In de jaren 1868-1870 zijn in Maastricht en Wyck de stadspoorten afgebroken en de omwalling geslecht. De Wilhelminasingel is goeddeels aangelegd op het Wyckse tracee, maar heette oorspronkelijk Singelweg. Om het moeilijk te maken gebeurde aan de Maastrichtse kant precies hetzelfde. De daar ontstane rondweg heette eveneens Singelweg. Er was dus aanvankelijk aan beide zijden van de Maas een Singelweg, zonder dat dit verduidelijkt werd door de toevoeging 'Maastrichtse' of 'Wyckse' Singelweg.

Dat heeft overigens niet lang geduurd. De Singelweg in Wyck werd omstreeks 1882 ontworpen en omstreeks 1884 aangelegd. Zij liep van de Franciscus Romanusweg naar de Hoogbrugstraat, waar ze min of meer doodliep op het fabrieksterrein van de Société Céramique. In 1892 besloot de gemeenteraad de straat om te dopen tot Wilhelminasingel. Die naam behield zij totdat zij in 1942 door de NSB-'burgemeester' werd hernoemd in Wyckersingel. Na de bevrijding is dit door de gemeenteraad teruggedraaid bij besluit van 10 oktober 1944.

Voor de volledigheid vermeld ik nog even dat de Singelweg aan de Maastrichtse kant pas elf jaar na de Wilhelminasingel is opgedeeld in Fransensingel, Statensingel, Hertogsingel en Prins Bisschopsingel, namelijk bij besluit van de gemeenteraad in 1903.

de Wilhelmina Singel, of zoals deze straat vroeger werd genoemd: Boulevard Wilhelmine

Het is mogelijk dat de Wilhelminasingel ooit door buurtbewoners 'Boulevard Wilhelmine' is genoemd. Ik heb die naam niet terug kunnen vinden in de literatuur.

Literatuur
* Jac van den Boogard, De Percee, (Silhouetreeks), passim; geeft ook situatieschets van Singelweg.
* Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, passim.
* Krantenbank Koninklijke Bibliotheek.
* Jägers/Berns, Maastricht, een straat, een naam; passim.

[Harry Veenhof]

In de jaren 1868-1870 zijn in Maastricht en Wyck de stadspoorten afgebroken en de omwalling geslecht. De Wilhelminasingel is goeddeels aangelegd op het Wyckse tracee, maar heette oorspronkelijk Singelweg. Om het moeilijk te maken gebeurde aan de Maastrichtse kant precies hetzelfde. De daar ontstane rondweg heette eveneens Singelweg. Er was dus aanvankelijk aan beide zijden van de Maas een Singelweg, zonder dat dit verduidelijkt werd door de toevoeging 'Maastrichtse' of 'Wyckse' Singelweg.

Dat heeft overigens niet lang geduurd. De Singelweg in Wyck werd omstreeks 1882 ontworpen en omstreeks 1884 aangelegd. Zij liep van de Franciscus Romanusweg naar de Hoogbrugstraat, waar ze min of meer doodliep op het fabrieksterrein van de Société Céramique. In 1892 besloot de gemeenteraad de straat om te dopen tot Wilhelminasingel. Die naam behield zij totdat zij in 1942 door de NSB-'burgemeester' werd hernoemd in Wyckersingel. Na de bevrijding is dit door de gemeenteraad teruggedraaid bij besluit van 10 oktober 1944.

Voor de volledigheid vermeld ik nog even dat de Singelweg aan de Maastrichtse kant pas elf jaar na de Wilhelminasingel is opgedeeld in Fransensingel, Statensingel, Hertogsingel en Prins Bisschopsingel, namelijk bij besluit van de gemeenteraad in 1903.
Het is mogelijk dat de Wilhelminasingel ooit door buurtbewoners 'Boulevard Wilhelmine' is genoemd. Ik heb die naam niet terug kunnen vinden in de literatuur.

Literatuur
* Jac van den Boogard, De Percee, (Silhouetreeks), passim; geeft ook situatieschets van Singelweg.
* Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, passim.
* Krantenbank Koninklijke Bibliotheek.
* Jägers/Berns, Maastricht, een straat, een naam; passim.

Ingrid, ik ben in het bezit van een oude prentbriefkaart van de Wilhelminasingel en DAAR staat de naam Boulevard Wilhelmine op.

[Ingrid M.H.Evers]

Singelweg = Boulevard

Geweldig, Harry. Is de naam door de uitgever op de kaart gedrukt? Of wordt de naam genoemd in het adres? Heb je ook een datum van het poststempel?

Ik vond daarnet een prentbriefkaart die werd verzonden in 1914 en die eveneens het adres 'Boulevard' in Maastricht noemt. De geadresseerde is Maurice Rutten, per adres Brouwerij Het Witte Haantje. Deze lag aan de huidige Statensingel. Wat opvalt is dat het adres 'Boulevard' is, zonder nadere toevoeging.

[Ingrid M.H.Evers]

Wilhelminasingel / Boulevard Wilhelmine

Harry bracht mij met zijn prentbriefkaart op een idee en ik vond in mijn eigen documentatie de bewuste kaart.

Deze vermeldt inderdaad 'Boulevard Wilhelmine', maar dat hoeft niet te betekenen dat deze Franse benaming in Maastricht gemeen goed was. De uitgever van deze kaart was Werry Beck, een drukker in Luik. Hij gaf alle kaarten die hij in Maastricht maakte, tweetalig uit. Ik zou het na moeten kijken, maar ik geloof dat alleen Belgische uitgevers dat deden. Want ook Hermans uit Antwerpen gebruikte een combinatie van Frans en Nederlands, of alleen Frans. 'Hollandse', Limburgse en Maastrichtse uitgevers gebruikten alleen het Nederlands. Ook Duitse uitgevers als Brüsseler uit Aken en Krapohl uit Mönchen Gladbach gebruikten uitsluitend Nederlands.

Ik ben er nog niet van overtuigd dat 'Boulevard' of 'Boulevard Wilhelmine' officiële benamingen waren in Maastricht. Er zijn enkele mogelijkheden om dat uit te zoeken:
1. het volledige raadsbesluit uit 1892 c.q. 1903 doorlezen; dat betekent een tochtje naar archief of bibliotheek;
2. een Nederlandse stadsplattegrond vinden uit 1900-1910.

[Ingrid M.H.Evers]

Singelweg - Statensingel

Het blijft mysterieus. De kaart aan Rutten met het adres 'Boulevard' is verzonden op 14 juli 1914. Maar bijgaand krantenbericht uit 1903 spreekt voor die locatie wel degelijk van 'Statensingel'. Dus elf jaar na de naamsverandering weet een postbode nog steeds wat 'Boulevard' betekent.

'Boulevard' blijft echter in de krant onvindbaar. Ook de Hertogsingel, de Prins Bisschopsingel en de Wilhelminasingel worden vanaf 1892 c.q. 1903 in de pers met de juiste naam benoemd.

[Harry Veenhof]

Reconstructie Wilhelmina Singel

Ingrid,

Deze foto staat in een boekje met 25 postkaarten van oud Maastricht en deze foto is inderdaad, net zoals jij zei gedrukt door Werry Beck uit Luik.

Harry bracht mij met zijn prentbriefkaart op een idee en ik vond in mijn eigen documentatie de bewuste kaart.

Deze vermeldt inderdaad 'Boulevard Wilhelmine', maar dat hoeft niet te betekenen dat deze Franse benaming in Maastricht gemeen goed was. De uitgever van deze kaart was Werry Beck, een drukker in Luik. Hij gaf alle kaarten die hij in Maastricht maakte, tweetalig uit. Ik zou het na moeten kijken, maar ik geloof dat alleen Belgische uitgevers dat deden. Want ook Hermans uit Antwerpen gebruikt een combinatie van Frans en Nederlands, of alleen Frans. 'Hollandse' en Maastrichtse uitgevers gebruikten alleen Nederlands. Ook Duitse uitgevers als Brusseler uit Aken, of Krapohl uit München Gladbach, gebruikten het Nederlands.

Ik ben er nog niet van overtuigd dat 'Boulevard' of 'Boulevard Wilhelmine' officiële benamingen waren in Maastricht. Er zijn enkele mogelijkheden om dat uit te zoeken:
1. het volledige raadsbesluit uit 1892 c.q. 1903 doorlezen; dat betekent een tochtje naar archief of bibliotheek;
2. een Nederlandstalige stadsplattegrond vinden uit 1900-1910.

[Breur]

Boulevard 1 nr. 52.

Mijn opa Joannes Antonius Murrer woonde op 26 februari 1903 Boulevard I nr. 52 (Herbenusstraat 52). Bron: zijn trouwboekje

[Breur]

Baedeker 1910.

[Ingrid M.H.Evers]

Singelweg - Boulevard

Dat trouwboekje doet vermoeden dat de Singelweg in Maastricht te enigertijd inderdaad omgedoopt is tot 'Boulevard'. Dat is dus een officiële benaming. De straatnamen Fransensingel, Statensingel, Hertogsingel, Prins Bisschopsingel en Herbenusstraat worden toegekend bij besluit van 22 januari 1903. In maart van dat jaar wordt echter nog altijd de oude naam gebruikt, dus is de naamsverandering nog geen gemeen goed, ook niet ten stadhuize. Het is zaak eens te bezien wanneer de verandering is doorgevoerd.

Daarnaast hebben we nu een stadsplattegrond waarop wél de Fransensingel is aangegeven, maar in 1910 de Boulevard nog altijd van de kop van de Boschstraat naar het Emmaplein loopt. Het is weliswaar de Baedeker (geen Nederlandse uitgever), maar toch...

Zit de oplossing van het mysterie in de aantekeningen van de heren Jägers/Berns, of toch ergens anders?

[Ingrid M.H.Evers]

Datering stadsplattegrondjes

De kaartjes in de Duitstalige Baedeker-reisgidsen zien er prima uit, maar ze hebben één nadeel: ze zijn niet gedateerd. Ook als men het jaar van uitgave van de gids weet, hoeft dat niet te betekenen dat de gebruikte kaart uit datzelfde jaar stamt. Nieuwe kaarten tekenen kost tijd en geld, en het gebeurde waarschijnlijk vaak dat men op een oud stramien nieuwe zaken intekende.

Zo wéét Breur dat de bovenstaande plattegrond uit de gids van 1910 komt, maar ikzelf beschik over de scan van een Baedekerkaartje uit de periode 1903-1906. Op dat kaartje staan wél de singels genoemd, dus het dateert van na 1903. Anderzijds staat de stoomtramverbinding die van de Onze Lieve Vrouwekade via het park naar de Tongerseweg liep, niet ingetekend. Dat betekent dat het kaartje van vóór 1906 moet zijn. Of van veel later dan mij is gezegd, van ná het beëindigen van die tramlijn.

Want om het echt moeilijk te maken heb ik zelf een Baedeker-kaartje uit de editie van 1914. En jawel, daarop staat de Statensingel nog altijd vermeld als 'Boulevard'.

Plattegrondjes in oude reisgidsen, zelfs zulke gerenommeerde als de Baedeker, moeten waarschijnlijk met enige voorzichtigheid worden bekeken. Ik bezit een Franse Hachette Guide pour La Hollande uit 1926. Daarin staat een stadsplattegrond die duidelijk verouderd is en mogelijk overgenomen van een andere gids. Jawel, nog steeds 'Boulevard', en de verbinding tussen Hertogsingel en Prins Bisschopsingel nog altijd slechts geprojecteerd, niet gerealiseerd.

We zijn hier nog niet uit, maar die naamgeving en plattegronden zijn eigenlijk een ander onderwerp dan waar dit draadje mee begon. Tijd voor Back To Topic.

[Wigo]

Boulevard 2 (Stoom) Brouwerij en Mouterij ‘Het Witte Haantje’

Naar aanleiding van de benaming Boulevard (wel of niet genummerd) en
de Satensingel, hieronder enkele briefhoofden van (Stoom) Brouwerij
en Mouterij ‘Het Witte Haantje’ van M. en E. Rutten te Maastricht.
Het adres Boulevard 2 werd Statensingel 2.



Briefhoofd ‘Het Witte Haantje’ 2 februari 1904



Briefhoofd ‘Het Witte Haantje’ 23 maart 1904



Briefhoofd ‘Het Witte Haantje’ 10 mei 1915

Brouwerij ‘Het Witte Haantje’ lag niet op de hoek van de huidige
Statensingel waar nu het nieuwe appartementencomplex Lindekruis staat.
Het lag meer naar rechts, ongeveer in het midden van de blok bebouwing.
De ingang was gesitueerd waar nu de USA garage is.
Vergelijk het Briefhoofd mei 1915 hierboven met onderstaande foto uit ca. 1920.



Statensingel ca. 1920