Bioscoopwezen in het begin van de 20e eeuw

[hermanw]

Een proefschrift (pdf bestand van 224 pagina's) over de ontwikkeling van het bioscoopwezen in de jaren 1909 tot 1929 in Limburg, waarin lezenswaardige stukken staan over onder andere de Mestreechter Staar, met als titel:

Film en het moderne leven in Limburg

Het bioscoopwezen tussen commercie en katholieke cultuurpolitiek (1909-1929)

[El Loco]

Filmcensuur in het Zuiden

Mooie vondst, Herman. Heerlijk dat dit tegenwoordig allemaal op het net te vinden is (en nog makkelijk doorzoekbaar ook).

Interessant zijn zeker ook de passages over de censuur, die in het katholieke zuiden strenger was dan elders in het land. Zo werden er uit Pantserkruiser Potemkin (inmiddels een filmklassieker) niet alleen 'schadelijke' scènes geknipt, maar werden er ook belerende tekstborden aan toegevoegd, zoals:

Wij kunnen God niet dankbaar genoeg zijn dat wij door een wijs beleid van onze Regeeringen van dergelijke bloedige tooneelen gespaard zijn gebleven.

Deze is ook goed:

Bewaard voor den oorlog, niet geteisterd door een revolutie, gezegend door een verstandige regeering onder H.M. Koningin Wilhelmina, zijn toestanden als in deze film weergegeven worden, ons Nederlanders vreemd.

In Heerlen, waar men zeer beducht was voor revolutionaire denkbeelden, mocht op last van de burgemeester zelfs de gekuiste versie niet vertoond worden (pp. 158-160). Later, in 1929, leidde deze katholieke paranoia (met anti-semitische trekjes, o.a. bij burgemeester Van Oppen van Maastricht) tot een tijdelijke intrekking van alle bioscoopvergunningen in twaalf Zuid-Nederlandse steden, ook in Maastricht (p. 173).