Arbeiders in Limburg / VARA-serie

[Els Knaapen]

Beste forumbezoekers / Maastrichtenaren,

Hoewel mijn achternaam misschien anders doet vermoeden - ik ben geen Limburger! Toch ben ik erg geïnteresseerd in Limburg, en op dit moment om het volgende (onderstaand berichtje zette ik eerder vandaag al op de Facebook-pagina "Historia Traiectum ad Mosam"):

"WIST JE DAT...

... de VARA (www.vara.nl) bezig is met de tv-serie De Strijd, over de geschiedenis van de arbeider? Daarvoor doet Els Knaapen, researcher voor de VARA, nu onderzoek in Limburg: ze is op zoek naar persoonlijke verhalen over het leven van Limburgse fabrieksarbeiders, ambachtslieden en mijnwerkers.

Wie herinnert zich nog hoe vader, moeder, oma of opa vertelde over het werk in de fabriek of in de mijnen? Wat deed de kerk voor de arbeiders? En wat betekende het v...oor je, als je uit een ‘rood nest’ kwam, in het katholieke Limburg? Hoe zag die ‘roeie familie’ met de bijbehorende harmonieën, koren, en sportclubs eruit? Alle verhalen - hoe klein ook - zijn welkom.

Helemaal nieuwsgierig is de VARA naar verhalen over de socialisten Willem Vliegen en Gerhard en Caspar Pieters. En naar anekdotes over de Zinkwitfabriek en de Zinkwitstaking en de fabrieken van Regout. Wie kan hier meer over vertellen?"

Ik ben tijdens mijn research al meerdere keren op mooie geschiedkundige verhalen gestuit op dit forum, daarom vraag ik ook graag jullie om hulp. Brand dus los!

Tips mogen via dit forum, maar ook via els.knaapen@vara.nl of 035-6711 417. Ben benieuwd!

[Guinness]

Misschien is dit ook eens interessant. Naar mijn mening kwam het ook vaak voor dat er Maastrichtse arbeiders over de grens trokken om te werken in de Waalse mijnen of bij Cockerill. Zo ken ik een gepensioneerde mijnwerker die zijn hele leven in de Waalse mijnen heeft gewerkt.

[Verwijderde gebruiker]

Beste Els. Welkom bij MO.
Met wat speuren zul je al heel wat tegenkomen op ons forum.
Je zou ook eens kunnen kijken op http://www.breurhenket.com/helstraat.htm

[Verwijderde gebruiker]

Ook de rekening van de kerk .
Dat was dat een goede verdienste voor de kerk .

59 gulden van de totale rekening van 157, gulden en 60 cent.

Het eeuwige leven na labeur is niet goedkoop. En garantie is er niet bij Ton.

[Els Knaapen]

Dank!

Bedankt voor het gastvrije onthaal en de eerste tips!

Breur, ik kwam inderdaad ook al de discussie tegen over je overgrootvader Jacobus Robeers. Heel interessant, ook omdat de aflevering waar ik me nu op focus over het thema staken gaat.

Ik ga je site bekijken en kom hier gauw op terug. Ben nu nog veel informatie aan het ordenen die op mijn bureau ligt.

Toch gauw een vraagje: weet je veel over je overgrootvader? En kom je zelf uit een 'roeie familie'?

[Verwijderde gebruiker]

Bedankt voor het gastvrije onthaal en de eerste tips!

Breur, ik kwam inderdaad ook al de discussie tegen over je overgrootvader Jacobus Robeers. Heel interessant, ook omdat de aflevering waar ik me nu op focus over het thema staken gaat.

Ik ga je site bekijken en kom hier gauw op terug. Ben nu nog veel informatie aan het ordenen die op mijn bureau ligt.

Toch gauw een vraagje: weet je veel over je overgrootvader? En kom je zelf uit een 'roeie familie'?

Ik weet veel over deze grootvader. Maar ik kom totaal niet uit een rood nest! Meer blauw Wel ben ik opgevoed met het begrip solidariteit.

[Ivo M]

Misschien is dit ook eens interessant. Naar mijn mening kwam het ook vaak voor dat er Maastrichtse arbeiders over de grens trokken om te werken in de Waalse mijnen of bij Cockerill. Zo ken ik een gepensioneerde mijnwerker die zijn hele leven in de Waalse mijnen heeft gewerkt.

Dat komt ook terug in een protestliedje uit het eind van de 19e eeuw, de stakende arbeiders dreigen te gaan werken in Val St. Lambert of Charleroi. Dat ga je niet zingen als het een loos dreigement is .

[Guinness]

Dat komt ook terug in een protestliedje uit het eind van de 19e eeuw, de stakende arbeiders dreigen te gaan werken in Val St. Lambert of Charleroi. Dat ga je niet zingen als het een loos dreigement is .

De geschiedenis van Maastricht houdt niet op bij de grens. Ik vind dat dit vaak wordt onderbelicht en vaak alleen aan de Nederlandse kant wordt gehouden.

[Els Knaapen]

Dat is inderdaad interessant om aan te stippen. Het liedje ('Adieu menier Pierre!') ben ik inderdaad al tegengekomen, leuk!

De Belgische invloed is bovendien belangrijk om te noemen, omdat verschillende fabrikanten van Belgische afkomst waren - waaronder de directeur van de Zinkwit, ten tijde van de Zinkwitstaking (directeur Pisart, 1929). De Belgische fabrikanten stonden erom bekend "zeer afkeerig" te zijn van de erkenning van vakbonden / inspraak van arbeiders (bron: 'Om Waarheid en Recht', RK Werkliedenverbond 1927).

[Ingrid M.H.Evers]

Belgische industriëlen in Maastricht (1): de Céramique

De Belgische invloed is bovendien belangrijk om te noemen, omdat verschillende fabrikanten van Belgische afkomst waren - waaronder de directeur van de Zinkwit, ten tijde van de Zinkwitstaking (directeur Pisart, 1929). De Belgische fabrikanten stonden erom bekend "zeer afkeerig" te zijn van de erkenning van vakbonden / inspraak van arbeiders (bron: 'Om Waarheid en Recht', RK Werkliedenverbond 1927).

De concurrent van de aardewerkfabriek van Petrus Regout, de Société Céramique, werd in 1851 opgericht door de Maastrichtenaar Nicolaas Clermont en zijn Belgische zwager Charles Chainaye. Na korte tijd kwamen de aandelen van het bedrijf in handen van Belgische financiers. Tot 1915 waren Walen, een Duitser en een Elzasser commissaris of lid van de directie en was de voertaal in de directie Frans. In 1915 werd D.A. Braakenburg aangesteld als de eerste commercieel directeur; hij was tevens de eerste Nederlander in de leiding van het bedrijf.

Bron
Société Céramique Maastricht, een industrieel-archeologische verkenning; deelrapport 3 van de Stichting Werkgroep Industriële Archeologie Maastricht. Maastricht 1989, passim.

[Ingrid M.H.Evers]

Belgische industriëlen in Maastricht (2): Kanaal Luik-Maastricht

De aanleg en de financiering van het Kanaal Luik-Maastricht (1846-1850) was een puur Belgische onderneming, ook voor het gedeelte dat vanaf de grens (Petit Lanaye / Klein Ternaaien) tot aan het Bassin in Maastricht op Nederlands gebied lag. Het personeel (sluis- en brugwachters) en het onderhoud door Rijkswaterstaat werden tot op het laatst van het functioneren van het kanaal door België betaald, in Belgische franken.

Bron:
Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht [HEM], Zutphen 2005

[Ingrid M.H.Evers]

Belgische industriëlen in Maastricht (3): de cokesfabriek

De cokesfabriek Société Anonyme Hollando-Belge pour la fabrication du Coke (Hollands-Belgische N.V. voor cokesfabricage) was een Belgische onderneming die tot haar faillissement gevestigd was in het Bosscherveld (1907-1932). Beschikte over een trein- en tramverbinding (1928 ) en eigen loswal met elektrische kraan aan de Nieuwe Havenkom.

Bron:
Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht [HEM], Zutphen 2005.

[Ingrid M.H.Evers]

Belgische industriëlen in Maastricht (4): de tram

Tussen 1895 en 1949 verzorgde de Belgische Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen de stoomtramverbindingen van Maastricht met het omringende Vlaamstalige gebied:

1. een noordelijke lijn Maastricht-Maaseik (vanaf 1895), met een door de maatschappij gebouwd station aan het Koningin Emmaplein, dat er nog altijd staat;
2. een zuidelijke lijn Maastricht-Glons/Glaaien (1894), door het Jekerdal, waarvan het beginpunt/station op de Onze Lieve Vrouwekade lag. Het douanehuis annex tramhalte staat nog altijd bij de grens bij Kanne, tegenover Chateau Neercanne;
3. een westelijke lijn naar Tongeren (1909), die eveneens vertrok vanaf het station Emmaplein.

De Belgische verbindingen bleven bestaan tot aan, of in de Tweede Wereldoorlog, maar zijn daarna vervangen door bussen. In 1949 trok de Gemeente de Belgische tramconcessie in.

Bron:
Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht [HEM], Zutphen 2005

[Ingrid M.H.Evers]

Belgische industriëlen in Maastricht (5)

Ongetwijfeld zijn er veel meer bedrijven in Maastricht (geweest) dan de hierboven genoemde. Ik weet niet of er ooit gericht onderzoek is gedaan naar de invloed van Belgisch kapitaal op het economisch reilen en zeilen van de stad Maastricht. Dé instantie om over de historische aspecten te benaderen is het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg, Sint Pieterstraat 7 (dr. Willibrord Rutten).

[Verwijderde gebruiker]

Kwam nog een leuk spotliedje tegen, die de socialisten zongen rond 1900. In die tijd kregen de armen soep van de St. Vincentiusvereniging.

" En wie auwer of ze weurde en wie stommer of ze zien
En veur e soppekeertsche zoue 'n ze van de blauwe welle zien"