Tweet
Elders op deze site ontspon zich een discussie over de eerste door koning Willem I aangestelde burgemeester van Maastricht (klik hier). Dat bracht ons in de overgangfase van de Franse Tijd (1794-1814) naar het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (mei 1815-november 1839), een periode van ca. twee jaar.
In 1813 moest Napoleon afstand doen van de Franse troon. Hij werd verbannen naar het eiland Elba en de Verbonden Mogendheden begonnen op het Congres te Wenen te beraadslagen over de nieuwe indeling van Europa.
In die dagen (1813) kwamen onze streken in het bezit van die mogendheden. De honderd dagen die Napoleon na zijn ontsnapping van Elba nog regeerde over Frankrijk, hebben de Maasstreken niet meer beroerd. In de twee jaar durende overgangsfase tussen Napoleons eerste abdicatie (na de volkerenslag bij Leipzig en de aansluitende belegering van Parijs, 1813) en zijn tweede (na de slag bij Waterloo in 1815) stonden zij onder verschillende besturen die naast en na elkaarVoor de Limburgse gebieden in het algemeen zie:
1. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs, De Nedermaas niemandsland, 1814-1815, in: PSHAL (Publications) 100 (1964) 149-226, met kaart en tabel los bijliggend.
2. E.M.Th.W. (Bets) Nuyens, De staatkundige geschiedenis der provincie Limburg vanaf haar ontstaan tot aan haar uiteenvallen in 1839. Uitgeg. als dissertatie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (1956). Met aparte atlas.
Tevens verschenen in de Werken van Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, nr 2, en in de Werken van de Bestendige Deputatie van de provincie [Belgisch] Limburg, nr. 3.
3. E.M.Th.W. Nuyens, Inventaris der archieven van het Provinciaal Bestuur van Limburg, 1814-1913, (Inventarisreeks Rijksarchief in Limburg, 25), Maastricht 1982, 7-40 (inleiding).
NB. Het werk van dr. Nuyens richt zich in hoofdzaak op het functioneren van het provinciebestuur, minder op de gemeenten.
Voor Maastricht wijs ik op:
1. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs, 'Van tricolore tot driekleur, Maastricht 1814-1815', in: Miscellanea Trajectensia, bijdragen tot de geschiedenis van Maastricht, (Werken LGOG, 4), Maastricht 1962, 567-604. Eveneens uitgegeven door het Centrum voor de Boerenkrijg te Hasselt (B ).
2. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs en br. Sigismund Tagage, In Maastricht waait weer de Oranjevlag, Maastricht 1963. 66 blz.
De Oranjevlag werd geschreven in opdracht van het gemeentebestuur ter herdenking van het 150 jaar eerder ontstane Koninkrijk der Nederlanden, Het werd gratis uitgereikt aan de Maastrichtse schooljeugd. Zoals te verwachten bij een tekst van twee geheide schoolmeesters, leest het boekje lekker weg. Het heeft een gemoedelijke toon en bevat veel meer citaten uit het dagboek van Deplaie dan Ubachs' meer wetenschappelijke tekst Van tricolore tot driekleur.
De winkelier Jean Deplaie woonde aan de Hoogbrugstraat nr. 3, pal naast de Duitse Poort. Hij hield in de nadagen van het Frans bestuur een overzicht bij van gebeurtenissen binnen en buiten de stadsmuren. Hij was het prototype van de Maastrichtenaar die niet tegen de Fransen was, maar hen simpelweg neet-mestreechse lastposten vond.
Deplaies verhaal vormt het enige dagboek dat uit die tijd bewaard is gebleven. Jammer dat het voor zover mij bekend nooit integraal is uitgegeven. (Zie ook de elders door elvis geplaatste link naar het proefschift van mw. Kessels, hier).
In 1813 moest Napoleon afstand doen van de Franse troon. Hij werd verbannen naar het eiland Elba en de Verbonden Mogendheden begonnen op het Congres te Wenen te beraadslagen over de nieuwe indeling van Europa.
In die dagen (1813) kwamen onze streken in het bezit van die mogendheden. De honderd dagen die Napoleon na zijn ontsnapping van Elba nog regeerde over Frankrijk, hebben de Maasstreken niet meer beroerd. In de twee jaar durende overgangsfase tussen Napoleons eerste abdicatie (na de volkerenslag bij Leipzig en de aansluitende belegering van Parijs, 1813) en zijn tweede (na de slag bij Waterloo in 1815) stonden zij onder verschillende besturen die naast en na elkaarVoor de Limburgse gebieden in het algemeen zie:
1. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs, De Nedermaas niemandsland, 1814-1815, in: PSHAL (Publications) 100 (1964) 149-226, met kaart en tabel los bijliggend.
2. E.M.Th.W. (Bets) Nuyens, De staatkundige geschiedenis der provincie Limburg vanaf haar ontstaan tot aan haar uiteenvallen in 1839. Uitgeg. als dissertatie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (1956). Met aparte atlas.
Tevens verschenen in de Werken van Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap, nr 2, en in de Werken van de Bestendige Deputatie van de provincie [Belgisch] Limburg, nr. 3.
3. E.M.Th.W. Nuyens, Inventaris der archieven van het Provinciaal Bestuur van Limburg, 1814-1913, (Inventarisreeks Rijksarchief in Limburg, 25), Maastricht 1982, 7-40 (inleiding).
NB. Het werk van dr. Nuyens richt zich in hoofdzaak op het functioneren van het provinciebestuur, minder op de gemeenten.
Voor Maastricht wijs ik op:
1. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs, 'Van tricolore tot driekleur, Maastricht 1814-1815', in: Miscellanea Trajectensia, bijdragen tot de geschiedenis van Maastricht, (Werken LGOG, 4), Maastricht 1962, 567-604. Eveneens uitgegeven door het Centrum voor de Boerenkrijg te Hasselt (B ).
2. Br. Winifred [P.J.H.] Ubachs en br. Sigismund Tagage, In Maastricht waait weer de Oranjevlag, Maastricht 1963. 66 blz.
De Oranjevlag werd geschreven in opdracht van het gemeentebestuur ter herdenking van het 150 jaar eerder ontstane Koninkrijk der Nederlanden, Het werd gratis uitgereikt aan de Maastrichtse schooljeugd. Zoals te verwachten bij een tekst van twee geheide schoolmeesters, leest het boekje lekker weg. Het heeft een gemoedelijke toon en bevat veel meer citaten uit het dagboek van Deplaie dan Ubachs' meer wetenschappelijke tekst Van tricolore tot driekleur.
De winkelier Jean Deplaie woonde aan de Hoogbrugstraat nr. 3, pal naast de Duitse Poort. Hij hield in de nadagen van het Frans bestuur een overzicht bij van gebeurtenissen binnen en buiten de stadsmuren. Hij was het prototype van de Maastrichtenaar die niet tegen de Fransen was, maar hen simpelweg neet-mestreechse lastposten vond.
Deplaies verhaal vormt het enige dagboek dat uit die tijd bewaard is gebleven. Jammer dat het voor zover mij bekend nooit integraal is uitgegeven. (Zie ook de elders door elvis geplaatste link naar het proefschift van mw. Kessels, hier).