Aankondiging

Sluiten
No announcement yet.

Maastricht in de Bosatlas Geschiedenis van Nederland

Sluiten
X
 
  • Filter
  • Tijd
  • Tonen
Clear All
nieuwe berichten

  • Maastricht in de Bosatlas Geschiedenis van Nederland

    In juli van dit jaar is bij Wolters de Bosatlas van de Geschiedenis van Nederland uitgegeven .

    Het is een prachtig uitgegeven boek vol overzichtelijk gebrachte gegevens, dat iedereen die van geschiedenis houdt graag onder handbereik zal willen hebben. Het is een geweldige verbetering ten opzicht van de vroegere Historische Schoolatlas. Het is een boek van groot gewicht en dat niet enkel door zijn 3,5 kg.

    Tot mijn niet geringe verbazing lijkt men de huidige provincie Limburg echter niet echt tot Nederlands grondgebied te rekenen.

    Zo viel het mij als brouwerszoon op dat op Pagina 111 Economie rond 1300-1350 en pagina 157 Economie rond 1500 het glas-icoontje voor brouwerijen in Maastricht ontbreekt. De verklaring staat onder de legenda erbij vermeld: N.B. Brouwerijen in België worden op deze kaart niet weergegeven.

    Hopelijk vergeeft U het mij dat ik als brouwerszoon hier allereerst naar keek, maar het is echter tekenend voor het hele boek. De belangstelling die er voor Maastricht en omgeving getoond is lijkt mij sterk ondermaats.

    Zo is op de platen op de pagina’s :
    145 Lage Landen omstreeks 1350
    147 Uitbreiding van de Bourgondische bezittingen
    149 Bourgondische Nederlanden onder Karel de stoute in 1477
    156 Moderne Devotie 15e eeuw
    189 Spaanse Nederlanden in 1555
    191 Beeldenstorm 1566
    enz., enz., enz de stad Maastricht getekend in een gebied dat iedere keer weer als Limburg wordt geduid.

    Dat Maastricht tot het begin van de dertiende eeuw een rijksonmiddelijke stad was waar de Luikse bisschop oude belangrijke rechten bezat en de Brabantse hertog invloed had blijkt nergens.
    Dat sinds het verdrag ‘De Alde Kaarte’ genoemd, gesloten in 1283, Maastricht voortaan tot aan de Franse tijd een half Luikse, half Brabantse stad was, is bij de auteurs en kaarttekenaars volslagen onbekend.

    Merkwaardig is ook dat op pagina 235 kaart Christelijke minderheden de Rooms-katholieke kerken in Nederland als Missiekern worden geduid.

    Wat is de mening van dit forum hierover. Moeten we hierover zwijgen ?
    Boed

  • #2
    Maastricht, een (bijna) autonome stadstaat

    Oorspronkelijk geplaatst door marres Bekijk bericht
    Moeten we hierover zwijgen ?
    Olijfje heeft gelijk: driewerf NEE.

    Ik zou de atlas eerst even moeten bekijken om antwoord te geven op de door dhr. Marres geopperde bezwaren, maar één ding is zeker: vanaf de vroege Middeleeuwen tot aan november 1794 (verovering door de Fransen) / mei 1795 (verdrag van Den Haag) is Maastricht altijd een 'Stadt ende Lande particulier' geweest, een tweeherigestadstaat. Een Brabantse stad in die zin dat de hertogen van Brabant er de heerschappij deelden met de bisschoppen van Luik. Een Luikse stad in die zin dat de bisschoppen van Luik er de heerschappij deelden met de hertogen van Brabant. Maar géén stad in het hertogdom Brabant en evenmin behorend tot het prinsdom Luik: een stadt ende lande particulier = op zichzelf.

    Ook toen de Brabantse rechten bij de verovering van de stad door Frederik Hendrik overgingen in handen van de protestantse Staten Generaal van de Republiek der Verenigde Provinciën in Den Haag, behield Maastricht zijn uitzonderingspositie. Het capitulatieverdrag van 1632 - als bijlage afgedrukt in het proefschrift van dr. P.J.H. Ubachs, Twee heren, twee confessies (1975) - erkende de status van Maastricht als Stadt ende Lande particulier en daarmee haar eeuwenoude rechten. Maastricht behoorde niet tot de Generaliteitslanden!

    Het Maastrichts recht was noch Brabants, noch Luiks, maar een drievoudige mix van plaatselijk gewoonterecht en geformaliseerd recht van beide, gegroeid in eeuwen van overleg tussen beide gelijkberechtigde partijen. De Staten Generaal moesten zich daaraan confirmeren. Nieuwe wetten en geschillen werden na 1632 tot november 1794 geregeld via het instituut van de Commissaren-Instructeurs (CCII) en Commissarissen-Decideurs (CCDD).

    Beide colleges bestonden uit vier personen: twee benoemd door de bisschop van Luik, en twee benoemd door de Staten-Generaal. De CCII bereidden de stukken voor; de CCDD kwamen eens per twee jaar voor enkele weken naar Maastricht om de zaken af te doen, geschillen te beslechten en stukken te tekenen voor hun respectieve heren.

    Het Ancien Regime (de eeuwen vóór de Franse Tijd) recapitulerend: Maastricht was in vergelijking met een Brabantse of Luikse stad een zelfstandige stad, zij het dat internationaal gezien de invloed van Brabant na pakweg 1550 groter werd dan die van Luik.

    Wat betreft Maastricht dat in 'Limburg' zou liggen:
    1. Maastricht heeft nooit behoord tot het middeleeuwse 'hertogdom Limburg';
    2. Maastricht heeft nooit behoord tot de Limburgse Generaliteitslanden;
    3. Maastricht was in de Franse Tijd (hier 1794-1814) hoofdstad van het Departement Nedermaas, en dat was/is niet te vergelijken met het huidige Limburg, noch met de eerdere provincie Limburg (1815-1830/39);
    4. Maastricht wordt een stad in de provincie Limburg van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden in 1815, blijft dat in 1830, en wordt dat in de gehalveerde provincie/nieuwe hertogdom Limburg van het Koninkrijk der Nederlanden in 1839.
    Recapitulerend: Maastricht ligt pas in 'Limburg' na 1814/1815.


    Literatuur:
    * Veel van dit alles is na te lezen in Pierre J.H. Ubachs en Ingrid M.H. Evers, Tweeduizend jaar Maastricht, een stadsgeschiedenis, 3e verm. dr., Zutphen 2006.
    * Voor een uitputtende lijst van de commissarissen-deciseurs zie: P.J.H. Ubachs en I.M.H. Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, blz. 615-620.
    Last edited by Ingrid M.H.Evers; 20 oktober 2011, 16:33. Reden: correctie

    Opmerking


    • #3
      Bravo Ingrid en Boed bedankt voor de tip. Veer laote us neet kiste.

      Opmerking


      • #4
        En die 'Bosatlas van de Geschiedenis van Nederland (m.u.v. Maastricht)' meteen op de zwarte lijst

        Opmerking


        • #5
          Ik zal niet blijven zeuren. Maar één punt wil ik nog noemen over het aan Maastricht grenzende land, nu Limburg geheten.

          Op pagina 15 staan de middeleeuwse kastelen, en op pagina 169 de kastelen in 1520 van de lage landen aangeduid.
          In het huidige Zuid-Limburg vermeldt de atlas er beide keren één: Valkenburg.

          Ik kan me voorstellen dat de auteur hier in zijn jeugd met zijn ouders een keer op vacantie geweest is en toen de ruïne bezocht heeft.
          Buiten het dorp hebben hun wandelingen zich kennelijk niet uitgestrekt.
          Het boek van J.Th.H. de Win Kastelen in Limburg, Hoensbroek 1975, is hem duidelijk niet bekend, nog enig ander werk over Limburgse kastelen.

          Ben erg blij met jullie hoopgevende reacties.
          Boed

          Opmerking


          • #6
            En dat terwijl Limburg (met Overijssel en Gelderland wellicht) toch het kastelenland bij uitstek is... Hoeveel liggen/lagen er al niet op het grondgebied van de huidige gemeente Maastricht? En is kasteel Hoensbroek niet het grootste kasteel tussen Maas en Rijn? :(

            Maar fijn dat Valkenburg er wel op staat

            Opmerking


            • #7
              Chauvinist!
              Ik ben bij vlagen geniaal, alleen is het nu windstil!

              Opmerking

              Bezig...
              X