Aankondiging

**Ingrid M.H.Evers** · 20 september 2011, 07:07

Tegendraadse jongedame

Leuk dat de geschiedenis van de vrouw in Maastricht ineens wat extra aandacht krijgt.

HermanW heeft hier de aandacht gevestigd op Josina W., maar het aardigste van het verhaal weggelaten: Josina was nogal tegendraads. Zij trouwde als 16- (17?-)jarige abdis in het geheim met Van den Bergh, werd vervolgens opgesloten in een klooster, maar wist na vier jaar te ontsnappen en zich bij haar echtgenoot te voegen. Dat was toch echt 'not done' in haar kringen! En dat alles in de zeventiende eeuw.

Ik meen me te herinneren dat Bèr Sondeijker in de jaren 1980 haar verhaal smakelijk opdiende in De Limburger, in een serie over Maastrichtse vrouwen. Het volgende verhaal staat ook op de hierboven genoemde website (http://www.historici.nl/Onderzoek/Pr...ata/Lowenstein):

Josina was de oudste van zeven kinderen. Ook al was haar vader protestants, toch liet hij zijn oudste dochter op twaalfjarige leeftijd intreden in het stift Thorn, waar haar tante Anna van der Marck abdis was. Het – zeer rijke – stift was een rijksheerlijkheid die onder het Duitse Rijk viel met een geheel eigen bestuur waarin alleen hoog-adellijke vrouwen toegelaten werden. [Ze moesten 16 adellijke kwartieren in hun wapen hebben; dat halen ook de oudere Oranjes op geen stukken na].

In maart 1631 volgde Josina haar tante op. Zo was zij op haar zestiende – en tegen haar zin – prinses-abdis. Desondanks moet zij in deze tijd Herman Frederik van den Bergh hebben ontmoet. Onbekend is hoe en waar de ontmoeting plaatsvond, maar vast staat dat zij op 16 december 1632 in het geheim met hem trouwde. Na de huwelijkssluiting keerde zij terug naar Thorn. Toen haar vader de zomer erop van het huwelijk hoorde, haalde hij Josina weg uit Thorn en sloot hij haar op in een klooster in Rochefort. Daar liet hij haar door speciaal daarvoor ingehuurde personen bewaken. Haar man Herman Frederik verklaarde later dat Josina er na vier jaar in slaagde met een list haar vrijheid terug te winnen om zich bij hem te voegen. Het paar woonde vervolgens op hun kasteeltje te Berlicum of het voor Josina gebouwde kasteel Walburg te Ohé en Laak [afgebroken in de vorige eeuw]. Verder verbleef het paar ook geregeld in Maastricht of Aken.'

Voor de volledigheid vermeld ik nog even dat de stiftdames van Thorn niet intraden. Zij woonden zelfstandig in huizen rondom kerk en klooster en waren vrij om binnen bepaalde regels heren te ontvangen die om hen vrijden en hen wilden huwen. 'Thorn' was een internationale, adellijke huwelijksmarkt, al raakten velen niet aan de man en bleven met een prettig jaargeld hangen in dat lieflijke stift.

Alleen de abdis legde de eeuwige geloften af. Josina was dus driedubbel in overtreding: 1. zij had als abdis niet mogen huwen; 2. ze ging niet alleen in tegen de kerkelijke voorschriften maar ook tegen het vaderlijk gezag; 3. ze ontsnapte uit het klooster waar zij onder zorgvuldige bewaking haar verdere leven voor haar vele overtredingen had moeten boeten.

**El Loco** · 20 september 2011, 10:56

Het grafmonument, dat Josina voor haar man en zichzelf liet oprichten, en het achterliggende verhaal, deed mij enigszins denken aan het beroemde Portugese liefdespaar Pedro I en Inês de Castro. Ook zo'n tot de verbeelding sprekende hyper-romantische geschiedenis, die leidde tot een prachtvol monument (toegegeven: de Maastrichtse variant is iets bescheidener). Lees het verhaal van Pedro en Inês op Wikipedia of hier (met illustraties).

Over de maker van het Maastrichtse monument, Joannes Bossier, bestaat inmiddels een nieuw draadje.

Josina, wakend bij haar dode echtgenoot, in de Sint-Servaaskerk

Aankondiging

Josina Walburgis gravin van Löwenstein-Wertheim-Rochefort

Josina Walburgis gravin van Löwenstein-Wertheim-Rochefort

Opmerking

Opmerking