Maastricht - Elsevier's Maandschrift

[SJEF †]

Elsevier's GeĂ¯llustreerd Maandschrift was een halve eeuw lang het toonaangevende blad voor bellettrie en beschouwingen over literatuur, beeldende kunst en, in de beginjaren, populaire wetenschap.
Zeer veel later bekende dichters en schrijvers hebben in het blad gedebuteerd.

Het werk van alle talentvolle Nederlandse schilders, beeldhouwers en architecten is in Elsevier's GeĂ¯llustreerd Maandschrift besproken.
Het bevatte talrijke bijdragen van grote namen als Louis Couperus, A. Roland Holst, Jan van Nijlen, Ina Boudier-Bakker, Carry van Bruggen, Lodewijk van Deyssel, Jan de Hartog, J. Slauerhoff, Cornelis Veth, P.C. Boutens en H. Marsman.

Het eerste nummer verscheen in januari 1891 en was gemodelleerd naar bladen als het Amerikaanse Harper's Monthly.
Uitgever was Jacobus George Robbers (1838-1925), die in 1880 Uitgevers-Maatschappij Elsevier had opgericht.
Zijn zoon Herman Robbers (1869-1937) was van 1905 tot zijn dood hoofdredacteur van het maandschrift.
Over de periode dat hij het blad leidde, verscheen in 1968 een bloemlezing onder de titel De tijd van Herman Robbers.

Vanaf 1940, jaargang 50, werd de naam gewijzigd in Elsevier's Maandschrift.
Na de inval van de Duitse bezetter in 1940 stopte de verschijning van het blad; het laatste nummer dateert van december 1940.

Het huidige weekblad Elsevier noemde zich in zijn eerste nummer, dat 27 oktober 1945 verscheen, ‘een voortzetting' van het maandblad.
Hoewel naam en uitgever inderdaad overeenstemmen, waren frequentie, formaat en redactie geheel vernieuwd.

De uitgever bundelde steeds zes maandelijkse afleveringen van Elsevier's GeĂ¯llustreerd Maandschrift en voorzag die van een gecumuleerde inhoudsopgave.
In totaal verschenen honderd delen, met in elk deel een halve jaargang.
Antiquariaten bieden deze gebundelde uitgaven nog steeds te koop aan.

===============================================

Ook aan de stad Maastricht werd enige malen aandacht besteed, middels een artikel in Elsevier's GeĂ¯llustreerd Maandschrift.
Deze journalistieke bijdragen zijn door mij gebundeld en omgezet naar een PDF bestand.
De PDF bestanden zijn doorzoekbaar via een door u opgegeven zoekterm.

**********************************

Oet de kleine republiek.
Mr. L.H.J. Lamberts Hurrelbrinck.
1892.

Download via:

http://docs.google.com/fileview?id=0...ZDRjMzY5&hl=nl .

**********************************

Maastricht.
A.L. Koster.
1893.

Download via:

http://docs.google.com/fileview?id=0...NjE2MmY3&hl=nl .

**********************************

Graphische Kunstenaars.
Deel II: Henri Jonas.
Laurens van der Waals.
1925.

Download via:

http://docs.google.com/fileview?id=0...MTNlODRj&hl=nl .

**********************************

De toren der provinciale griffie te Maastricht.
J. Slagter.
1933.

Download via:

http://docs.google.com/fileview?id=0...ZmQyYjA0&hl=nl .

[Ingrid M.H.Evers]

A.J. Koster e.a.

Mooie aanwinsten, Sjef. Ik ken de site waar je het allemaal gevonden hebt, maar het staat nu fijn bij elkaar. Over Koster hoor je in Maastricht weinig, maar hij heeft een aantal mooie tekeningen gemaakt, die af en toe als ets te koop zijn op eBay en zo. Dit artikel van anderhalf katern van zijn hand heb ik jaren geleden gevonden bij een antiquaar.

[El Loco]

Bedankt, SJEF, ik kende deze stukjes niet. Erg leuk om te lezen hoe Koster aan het eind van de 19e eeuw de stad bekijkt. Interessant dat hij de, toen nog 'moderne', neogotische middentoren van Cuypers op de westbouw van de Sint-Servaas zo verfoeit:

Hoewel nog steeds een indrukwekkend kerkgebouw, is zij toch nu, na de restauratie, slechts een schaduw van hetgeen zij vroeger was. Eenige jaren terug prijkte zij nog met een groep van 3 allersierlijkste torens, die aan deze kerk een bizonder rijk voorkomen gaven, doch deze zijn, met een waar modern vandalisme, afgebroken en door een paar banale constructies vervangen. Inderdaad moet men zich over den treurigen moed verwonderen, waarmede waanwijze bouwmeesters de scheppingen van vroegere artisten vernietigen om die door hunne eigene, armoedige karakter- en gevoellooze ontwerpen te vervangen. In plaats toch van zich te laven aan het heerlijke werkstuk van den bouwmeester uit den tijd der baroque, die het Romaansche gebouw met een verrukkelijk stel torens, op de motieven van zijn tijd gebazeerd, bekroonde en dan met waren kunstenaarseerbied bezield, het bestaande eerbiedigend, dit nauwkeurig op te meten, in teekening te brengen en op dezelfde wijze uit te voeren, is men, zich overschattend, zelf aan het werk getogen met het bedroevende gevolg dat ieder rechtgeaard kunstminnaar zich vol weemoed herinnert wat was en zich ten zeerste verontwaardigd afkeert van hetgeen daarvoor in de plaats kwam.

Heel vermakelijk hoe Koster zijn indrukken van de stad samenvat:

Wij meenen uit het voorgaande de gevolgtrekking te mogen maken, dat in deze oude veste de kunst niet verwaarloosd wordt en dat in het openbare leven veel opgewektheid heerscht. (...) Laat anderen, zoo zij dat verkieslijk vinden, wijzen op de verregaande onreinheid der achterbuurten in verband met mogelijk choleragevaar of op andere ongunstige toestanden het licht doen vallen, ons trekt dit niet aan.