Kapel in "Inrichting voor Ooglijders in Limburg" te Maastricht

[J.W. Ramakers en Zonen]

Geachte lezers,

In een krantenartikel (De Tijd) van 2 augustus 1909 lees ik over een plechtige opening van een "Inrichting voor Ooglijders in Limburg" aan het Villapark (Prins Bisschopsingel)te Maastricht. Na een uitgebreide omschrijving van het pand komt de auteur van het artikel bij de ingang van de kapel van de inrichting. De auteur omschreef het als volgt “Boven de toegangsdeur van het huiskapel staat met gotische letters “porto Coeli”. In het kapel, aan de Oostzijde, staat het prachtige eikenhouten hoofdaltaar, vervaardigd in de gunstig bekende ateliers van kerkelijke kunst van de heeren Ramaekers te Geleen. Het altaar, door eene milde geefster den Eerw. Zusters geofferd, is een prachtig stuk werk: alle beelden zijn gestoken en fraai gepolychromeerd. De beeldengroep in het midden stelt voor: Jezus de blinden genezend (Jezus, tetigit oculos et aperti sunt M. 9); alle figuren zijn goed getroffen; daarnaast de beelden van den H. Ignatius en H. Olidia. De ramen zijn voorzien..."

Bestaat dit gebouw nog? Zijn er fotos van het gebouw, zowel exterieur als interieur? Wat natuurlijk zeer mooi zou zijn indien er foto(s) waren van het kapel en hoofdaltaar. Zou de firma Ramakers ook de resterende meubilair van het huiskapel geleverd hebben?

Ik dank u bijvoorbaat hartelijk voor uw reacties en gedane moeite in het oplossen van deze vragen!

Joep Janssen.

[Breur]

Beste Joep. Kijk eens op http://www.breurhenket.com/M/Vakm.htm#Moonen. Dan kunnen anderen de rest wellicht aanvullen.

[J.W. Ramakers en Zonen]

Beste Joep. Kijk eens op http://www.breurhenket.com/M/Vakm.htm#Moonen. Dan kunnen anderen de rest wellicht aanvullen.

Dank u wel Breur! Ik hoop dat er meer reacties zullen volgen. Hartelijk dank nogmaals voor het uwe!

Joep.

[Ingrid M.H.Evers]

Kliniek voor ooglijders (blinden, slechtzienden) te Maastricht

In 1896 richtte dr Swart Abrahamsz, een gepensioneerd officier van gezondheid, een particuliere kliniek op voor ooglijders; tegenwoordig zouden we zeggen: blinden en slechtzienden.
Twee jaar later werd die omgezet in een stichting die werd gerund door de inmiddels opgerichte Vereeniging Inrichting voor ooglijders in Limburg (1898 ). Dit huis was eerst gevestigd aan de Platielstraat, daarna aan de Sint Maartenslaan te Wyck en tenslotte aan het Onze Lieve Vrouweplein (1900). Vanaf dat moment zorgden de zusters Onder de Bogen voor de verpleging en het huishouden (tot 1988 ).

Met de toenmalige directeur, de oogarts dr. Van der Meer, kwam de Gemeente overeen, dat behandeling van armlastigen gratis zou zijn, ook aan huis (1901). In 1909 betrok men een nieuw gebouwde kliniek aan de Prins Bisschopssingel nr. 20. Bij de komst van een afdeling oogheelkunde in ziekenhuis Sint-Annadal (1954) werd het gebouw aan de Prins Bisschopssingel verkocht aan de Stichting Licht en Liefde. Deze zorgde voor huisvesting en werkverschaffing voor blinden en slechtzienden. Met de komst van de gemeentelijke sociale werkplaatsen (1962), verviel ook de werkverschaffing en diende het pand uitsluitend de huisvesting en het sociaal verkeer.

In 1989, tachtig jaar na de bouw, werd het pand aan de Prins Bisschopsingel afgebroken. Op dezelfde locatie verrees nieuwbouw, die in 1990 werd betrokken.

Wat betreft het interieur van de kapel: ik heb niets kunnen vinden, Joep. Van bevriende zijde hoor ik dat de organisatie voor het samenstellen van de brochure '100 Jaar Licht en Liefde' (2009) moest constateren dat er nauwelijks of geen foto's bewaard waren gebleven. De brochure (waarvoor Breur hierboven een link heeft geplaatst) toont alleen de nieuwbouw.

Ik hoopte dat de kapel was opgenomen in het prentbriefkaartenboekje van 24 kerken en kapellen in Maastricht, uitgegeven door Brinio (R'dam) in 1922, maar dat bleek niet het geval te zijn. Ook bij landelijke beeldbanken (Ga het na, Rijksdienst Cultureel Erfgoed) heb ik niets gevonden. Een klein archief van de Vereniging voor Ooglijders ligt bij het RHCL. Mogelijk dat dit nog wat foto's bevat, maar dat vraagt onderzoek aldaar.
Een laatste mogelijkheid zou kunnen zijn het archief van de zusters Onder de Bogen, omdat zij tenslotte tachtig jaar in dat pand hebben gewerkt.

Op bijgevoegde prentbriefkaart staat het oude gebouw links op de foto (met blauw ingekleurde daken), achter het schuin geplaatste hoekpand met de Hubertuslaan. Ik weet dat er ook een prentbriefkaart bestaat waarop het pand meer van voren is genomen, maar die kan ik nu niet vinden.

Literatuur
P.J.H. Ubachs en I.M.H. Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005.

[J.W. Ramakers en Zonen]

Beste Ingrid em Breur,

Hartelijk dank voor uw reacties! Jammer dat er tot op heden geen afbeeldingen zijn van het schijnbare prachtige vroegere eikenhouten altaar. Indien u dit nog in de toekomst tegenkomt, hoop ik dat u deze alsnog zou willen plaatsen.

Hartelijke groeten!
Joep.

[J.W. Ramakers en Zonen]

[J.W. Ramakers en Zonen]

Hierbij dan de foto's

[Ingrid M.H.Evers]

Ha, dag Joep!
Dank voor de tip (Kerkcollectie digitaal) en de foto's. Ik heb nog even gekeken op de website van het HCL en daar ook nog enkele foto's gezien. Ga naar www.rhcl.nl, klik op zoeken, klik op beeldbank en vul in het menu op de eerste regel in: ooglijderskliniek (of kijk of onderstaande link werkt). Een bijzondere opname dateert mogelijk uit 1915-1920: bijzonder omdat het altaar nog tegen een onbeschilderde achtergrond staat en daardoor extra duidelijk zichtbaar is. Een tweede prentbriefkaart is gedateerd op 1936 en dan is de hele apsis achter het altaar beschilderd.

https://beeldbank.rhcl.nl/zoeken/gro...12/?nav_id=1-0

[J.W. Ramakers en Zonen]

Dag Ingrid, dank je wel voor de tip! Ga meteen kijken!

Hartelijke groeten,
Joep

[Ingrid M.H.Evers]

Offerte Ramakers

Een paar uurtjes in het Historisch Centrum Limburg (Sint Pieterstraat 7) heeft al wat waardevols opgeleverd. Het bestuur van de Vereeniging Ooglijderskliniek (...) te Maastricht, op donderdag 7 januari 1909 om 19.00 bijeen in het in aanbouw zijnde gebouw aan de Prins Bisschopsingel, besloot uit alle inzendingen en prijsstellingen voor het maken van een altaar voor de kapel van het instituut te kiezen voor de Firma Ramakers te Geleen. Deze bood aan het altaar te leveren voor ƒ 990 gulden. Volgens de omrekeningstabel van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam (IISG)staat dat bedrag gelijk aan 27.335,19 gulden, of 12.404,17 euro in het jaar 2021.
(Wordt vervolgd)

Bron: HCL, toegangsnr. 21.072A, Vereniging Inrichting voor Ooglijders in Limburg en Maastricht, 1897-1975, inv.nr. 2: notulenregister bestuursvergaderingen 1897-1909.

[J.W. Ramakers en Zonen]

Dat is weer een prachtige vondst Ingrid! Leuke aanvulling op het artikel! Hartelijk dank!

Joep.