Klooster Zusters Onder de Bogen

[El Loco]

Het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen (Liefdezusters van de Heilige Carolus Borromeus) ligt ten westen van de Sint-Servaasbasiliek. Over dit klooster heb ik, afgezien van een summiere geschiedenis van de orde op de website van de zusters, weinig informatie kunnen vinden. Allereerst is daar de vraag: hoe groot is het terrein van de zusters eigenlijk? Wat hoort er wel en niet bij? Ik vermoed dat de grenzen van het terrein ruwweg zó lopen als op het Bing-kaartje is aangegeven, maar de vele vraagtekens geven al aan dat er een groot aantal onduidelijkheden bestaan. Ik hoor het graag als iemand over exactere informatie beschikt.



Ik ben persoonlijk vooral geïnteresseerd in de geschiedenis van het deelgebied rechts op de foto, waar eens de proosdij van het Sint-Servaaskapittel stond. De 12e eeuwse bogen, waar je onderdoor loopt als je van het Keizer Karelplein naar het Veldekeplein loopt, verbonden ooit de proosdij met de westbouw van de Sint-Servaaskerk, waar zich o.a. de Keizerzaal bevind. De proosdij en het kapittel werden in de Franse tijd opgeheven.

De Monumentengids Maastricht (2001) van J. van den Bogaard en S. Minis geeft op pagina 71 de volgende informatie:

In 1845 werd de proosdij gekocht door de Liefdezusters en in 1846 werd een kleine kapel gebouwd op de binnenplaats van de voormalige proosdij, die in 1899-1900 werd vervangen door een neogotische kloosterkerk (A). Tussen de twee steunbogen bevindt zich een vleugel uit 1870-1871 (B), die in een zware neogotische stijl is opgetrokken met raam- en deuromlijstingen in rode zandsteen. In 1873 werd een beeld van Carolus Borromeus door L.G. Leus in de façade geplaatst. De vleugel van het noviciaatsgebouw (C) dateert uit 1909 en is in een rijzige neogotische stijl gebouwd. Rechts van het noviciaatsgebouw is op nr.8 in 1936 naar een ontwerp van architect A. Boosten het zogeheten damespension (D) gebouwd: de gevel is bekleed met travertinplaten, die gecombineerd zijn met raamomlijstingen van basaltlava; op de begane grond is het materiaalgebruik juist omgekeerd. Aan het Henric van Veldekeplein lieten de zusters de Sint Carolusschool bouwen. In 1980 werd de school gesloopt en werd een nieuwe kloostervleugel gebouwd voor de verzorging van bejaarde kloosterzusters (E).
(de letters zijn door mij toegevoegd en corresponderen met onderstaande overzichtsfoto - met dank aan Bing Maps...)



Er blijven bij mij veel vragen liggen:
1 Wat gebeurt er toch in 's hemelsnaam in al die gebouwen? M.a.w. wat is de functie van elk individueel gebouw in dit enorme complex?
2 Hoe kunnen een handjevol zusters, waarvan het merendeel bejaard, dit enorme complex gebouwen met tuinen beheren? Wat gebeurt er als de laatste zusters vertrokken zijn (er schijnt wel jonge aanwas te zijn, maar niet in Maastricht)?
3 Is er ooit archeologisch onderzoek geweest in dit deel van de stad?
4 Hoe staat de oude stadsmuur in de tuin van het klooster erbij?
5 Wat is er nog over van de oude proosdij? Ik neem aan dat de onderbouw van bouwdeel C een overblijfsel is? Hoe ziet dat er van binnen uit?
6 Wat is de bouwgeschiedenis van de diverse gebouwen aan de Kommel?
Hopelijk kunnen we met z'n allen wat meer informatie bijeen brengen over dit voor de meeste Maastrichtenaren onbekende gebied.

[burgemeester]

Op de eerste plaats mijn grote complimenten voor deze post. Mijn god; wat een werk.

Ik zal wat navraag doen bij iemand die er werkt. Hiermee blijven natuurlijk nog veel vragen over...

The thunderbirds (Ingrid? SJEF?) are go!

[El Loco]

Ik geloof dat vraag 4 alvast positief beantwoord kan worden:


Ziet er prima uit. De zusters hebben goed voor onze stadsmuur gezorgd!

[Verwijderde gebruiker]

Meer kun je lezen in Lustrum in het zilver. 125 jaar liefdezusters van de H. Carolus Borromeus "Onder de Bogen " Maastricht 29 april 1962 - Nijmegen 1962.

[SJEF �]

Zusters Onder de Bogen

Zusters als bouwheren.

Het is vrijwel een onmogelijke opgave de complete bouwgeschiedenis van het klooster in detail weer te geven.
De beschrijving blijft dan ook beperkt tot een chronologische opsomming van de belangrijkste gebeurtenissen.
De beschreven bouwaktiviteiten zijn hierbij verdeeld over het Sint-Servaasklooster en de Kommel, terwijl de walmuur als scheidslijn fungeerde.
Een overzichtskaart van het huidige complex, met verwijzing naar vroegere bestemming van de gebouwen, vult het geheel aan.

SINT-SERVAASKLOOSTER.
Gedurende de honderdvijftig jaar van haar bestaan is er binnen de congregatie nauwelijks een periode geweest waarin niet werd gebouwd.
Het begon al met de aanpassing van de proosdij in 1845 en een jaar later met de bouw van een kleine kapel op de binnenplaats.
In 1851 werden in het moederhuis enkele ruimten tot leslokalen ingericht.
Ingrijpender was de verbouwing in 1870/71 toen de voorgevel tot de huidige staat werd veranderd; de overkragende verdieping werd gelijk getrokken met de pui en vervolgens tot schoollokalen verbouwd.
Aan L.G. Leus werden in 1873 enkele bedragen betaald voor het beeld van de H. Carolus in de voorgevel.
In deze periode moet ook het torentje dat, in de hoek van een van de bogen, tegen het tribunaal stond, zijn afgebroken.
Op tekeningen van Van Gulpen en Brabant van circa 1860 komt het nog voor.
Aan de kant van het Henric van Veldekeplein werd in 1886 de Sint-Carolusschool gebouwd.
De bloei van de congregatie en de toeloop van novicen vereisten de nodige veranderingen.
Enige naar het Keizer Karelplein gelegen panden werden vanaf 1892 aangekocht; na afbraak van deze huizen werd op het vrijgekomen terrein, direkt naast het voormalige gerechtshof, in 1910 een nieuw noviciaatsgebouw betrokken, gebouwd door aannemer J. Limpens.
De neogotische kapel op de binnenhof, gebouwd door aannemer J. Reggers naar ontwerp van architect J. Kayser, dateert uit 1899-1900 en werd gebouwd op de plaats van de oude kapel uit 1846.
Een deel van de dertiende eeuwse walmuur werd ervoor gesloopt.
De kapel werd in 1901 door mgr. J. Drehmans ingezegend.
Waarschijnlijk werden tegelijkertijd de aangrenzende gebouwen van een extra verdieping voorzien.
De eronder gelegen verdiepingen maken deel uit van de voormalige proosdij uit 1682, zoals de muurankers in de voorbouw van de kapel laten zien; de bouwsporen tonen duidelijk de latere bovenbouw.
Aan de kant van het Henric van Veldekeplein was in het aangrenzende huis van 1915-1930 het wijkgebouw en consultatiebureau van het Groene Kruis gevestigd.
Na verhuizing van deze instelling naar de Bogaardenstraat werd het gebouw gesloopt.
Op het terrein bouwden de zusters in 1931 de Sint-Carolus-Fröbelschool.
Aan de andere kant van de bogen werd naast het noviciaatsgebouw door architect A. Boosten in 1936 een nieuw damespension gebouwd.
De laatste ingrijpende verandering aan het Sint-Servaasklooster vond plaats in 1980.
Het gehele complex van de Sint-Carolusscholen werd gesloopt.
Langs de straatkant, op het voormalige schoolplein en een gedeelte van het binnenterrein werd door de architectenbureaus Hoen, Ubachs, Roormans en Roelings-Luijten te Maastricht vervolgens een nieuwe vleugel gebouwd, bestemd voor huisvesting van een communiteit van de zusters.

KOMMEL.
Moeder Elisabeth had al eerder getoond over een vooruitziende blik te beschikken.
Reeds in 1863 kocht zij enkele percelen van mevrouw Carolina Colpin, douarière van wijlen B.J. Cruts te Zangerheide.
Het betrof hier enkele stukken grond gelegen achter de stadsmuur en behorend tot het grondgebied van de voormalige refugié van Herckenrode.
Op dit terrein bouwde de Sint-Servaasparochie in 1896 de door architect J. Hollman ontworpen Sint-Servatiusschool.
In 1873 kocht de congregatie van de landbouwersfamilie Janssen de gebouwen van de refugié zelf.
Aannemer Marckx ontving aanzienlijke bedragen voor herstel en uitbreiding van dit complex dat, getuige een gedenksteen, in 1889 werd voltooid.
De gebouwen werden bestemd tot dameskosthuis; in 1936 werd hier het generalaat en provincialaat van de congregatie ondergebracht.
In 1917 vond nogmaals een belangrijke uitbreiding plaats van enkele percelen in de richting van de Brusselsestraat.
Sinds 1858 was hier de ijzergieterij van Ferdinand van Oppen gevestigd.
Deze was in 1875 een handelsvennootschap aangegaan met E. de Beaumont, onder de firmanaam 'Van Oppen en de Beaumont'.
Na overlijden van de laatste in 1895 werd F. van Oppen alleen eigenaar.
Zijn zoon Emile zette het bedrijf tot in de eerste wereldoorlog voort.
In 1917 kochten de zusters de terreinen van de voormalige fabriek.
In 1929 werd op het binnenterrein achter de kapel een geheel nieuwe refter en een keuken gebouwd.
Voor de opvang van postulanten en novicen bleken in het eerste kwart van de twintigste eeuw de bestaande ruimten onvoldoende.
Architect W. Sprenger kreeg de opdracht tot het ontwerpen van een gebouw, dat in het verlengde van het dameskosthuis, aan de kant van de Minderbroedersberg, werd gebouwd.
Het werd in 1934 geopend en bood huisvesting aan tachtig postulanten.
Toen brak er eindelijk een periode van rust in de bouwactiviteiten aan.
De oorlogsjaren en de periode van wederopbouw beperkten het bestedingspatroon; bovendien traden er in de jaren vijftig steeds minder novicen toe.
De bestaande capaciteit bleek voldoende.
In de jaren zestig werd het hoekhuis aan de Calvariestraat gesloopt en maakte in 1964 plaats voor een nieuw gastenverblijf.
Een jaar later werd de in 1948 aangekochte Sint-Servatiusschool gedeeltelijk afgebroken en tot het bejaardentehuis Herckenrode verbouwd.
De jaren zeventig en tachtig stonden in het teken van de aanpassingen van het complex tot kloosterbejaardenoord, door een bestemming die uit 1974 dateerde, gerealiseerd door de architecten H. Roelings en M. Luijten.
De verzuchting door een van de zusters gedaan in de jaren dertig, dat zij alleen maar verbouwingen en uitbreidingen had gekend, deed eigenlijk voor de voorbije anderhalve eeuw opgeld.
Het vroeg veel geduld van de bewoonsters, die veelvuldig met bouwperikelen werden geplaagd.


Legenda.
Overzicht van de gebouwen van het klooster.
Situatietekening 1986.

A. Elisabeth convent, voorheen noviciaatsgebouw.
B. Kantoren Jozefgang (1ste verdiepeing), Augustinuskamers (2de verdieping), voorheen dameskosthuis en vanaf 1937 provincialaat c.q. generalaat.
C. Gastenafdeling.
D en E. Herckenrode, Carolusconvent, voorheen Sint Servatiusschool.
F. Ketelhuis, wasserij.
G. Kapel.
H. Vincentiuszaal (begane grond, 1ste en 2de verdieping), Elisabethzolder.
M. Damespension.
N. Jozefbouw, hoofdingang.
P. Servaasconvent, voorheen Sint-Carolusscholen.
S. Serre.
U. Walmuur.
V. Refugie van Herckenrode, met torentje.

Bron: Onder de Bogen.
S. Tagage.
W.A.A. Mes.
Maastrichts Silhouet 23
Eerste druk; april 1987.
Stichting Historische reeks Maastricht.

[Ingrid M.H.Evers]

Congregatie van Zusters van den H. Joseph (*1853-nu)

Op de eerste luchtfoto van El Loco (zie hierboven onder #1) staat linksonder een rood vraagteken in een tuin. Deze hoek van de huidige bebouwing hoort niet bij de bezittingen van de congregatie van Liefdezusters van Carolus Borromeus (de zusters 'Onder de Bogen'). Hier vestigden zich in 1853 de Zusters van den H. Joseph, een congregatie die in 1853 in Maastricht werd opgericht en alleen deze ene vestiging heeft gekend. Tot 1990 leidden deze zusters een tehuis voor meisjes die wees of halfwees waren, of die tijdelijk - al dan niet vrijwillig - uit huis geplaatst werden. Ten tijde van de opheffing van het tehuis waren er nog slechts twaalf ouder wordende zusters over. Vanaf 1989 deelden zij het pand met een nieuw gestichte congregatie voor katholieke evangelisatie, de Gemeenschap van de gekruisigde en verrezen Liefde. Wie momenteel de eigendomstitel van het klooster bezit, is mij niet bekend.

Als we de luchtfoto bekijken hoort gezien vanaf de Abtstraat het eerste pand niet bij het klooster (de nieuwbouw op de hoek niet meegeteld). Dat wordt gevormd door de drie volgende huizen (met topgevel) en een haaks daarop staand smal gebouw om de ‘hoek’, langs het vervolg van De Kommel. Dat laatste pand grenst aan een parkeerplaatsje voor de Refugie van Herckenrode, bij het complex van de zusters Onder de Bogen aan De Kommel.
De geplaveide speelplaats voor de internen vormt het oudste perceel van het complex. dit terrein had oorspronkelijk een smalle uitgang naar zowel de Kommel als de Abtstraat (1853). Pas later verwierven de zusters grond en gebouwen langs de Kommel en wel stukje bij beetje, in zeven stappen tussen 1861 en 1914. Of de links naast de speelplaats gelegen tuin tot het klooster hoort, weet ik niet zeker, maar het lijkt mij waarschijnlijk. Het was gebruikelijk - en volgens de kloosterregel zelfs verplicht - dat religieuzen beschikten over een privéterrein voor meditatie, ontspanning en wat frisse lucht binnen de eigen muren.

Bron: Ingrid M.H. Evers, De Kommel, zusterhuis - kindertehuis, 1853-1990, Maastricht 1990.

[Ingrid M.H.Evers]

poortje naar de steunboog

El Loco stelde hierboven een aantal vragen. Een deel daarvan met betrekking tot de vroegere proosdij van Sint Servaas (vraag 5) wordt beantwoord in de door Sjef geciteerde tekst uit Sigismund Tagage en Wim Mes, Onder de Bogen. Veel is er echter niet van over. Op de eerste verdieping van het pand dat tegen de boog aan staat, was jaren geleden (nu nog?) aan de binnenzijde nog wel te zien waar het verbindingsdeurtje naar de kerk zich oorspronkelijk bevond. Als ik mij goed herinner was dat halverwege de muur van een toenmalige huiskamer. Bedoeld wordt: op halve hoogte van de muur. Het was niet meer toegankelijk.

[SJEF �]

In de loop van deze week volgt nog meer informatie over dit onderwerp en diverse exclusieve afbeeldingen.

[El Loco]

Begrenzing kloostercomplex Onder de Bogen

Oef, wat een hoop informatie! Ik bezit zelf de door Breur en SJEF en Ingrid genoemde boekjes niet, maar inmiddels zijn mij al een aantal dingen duidelijk geworden. Allereerst is het kloostercomplex iets minder uitgestrekt dan ik dacht. Op de aangepaste Bing-foto hieronder zijn in rood de delen aangegeven die er niet bijhoren.



1 is, zoals Olijfje aangaf, het kantoorpand van Moraco.
2 is, zoals Ingrid verduidelijkte, het voormalige klooster van de Zusters van den H. Joseph, nu dus de Gemeenschap van de gekruisigde en verrezen Liefde, ofwel De Kommel (op de website van de gemeenschap een uitgebreide geschiedenis en foto's).

Opvallend is verder het enorme scala aan bouwstijlen en -perioden, zeker als je de restanten van de walmuur, de proosdij en de Refugie van Herckenrode meerekent). Bij recente verbouwingen en functiewijzigingen heeft trouwens een opvallende naamsverwisseling plaatsgevonden: waar eens de Carolusschool stond, staat nu het Servaasconvent, en waar de Sint-Servatiusschool stond, staat nu het Carolusconvent!

Gebouw 3 (in blauw) is vrij recent en hoort, dacht ik, niet meer bij het klooster. Op de door SJEF geplaatste tekening (uit Tagage/Mes) is in 1987 op die plek nog het Elisabethconvent (A) te zien.

De noordwestelijke grens (4, in geel hierboven) blijft nog even een twijfelgeval. Op de tekening uit Tagage/Mes lijkt het witte huis met de twee hoge schoorstenen aan de Kommel bij het klooster te horen (F Ketelhuis, wasserij). Misschien is het ernaast gelegen huis ook eigendom van de zusters, aangezien dat eveneens aan het bij het klooster behorende parkeerterrein grenst.


Boven: het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen vanuit het westen gezien.
Onder: de Kommel met, net vóór de blauwe bus, de panden waarvan niet duidelijk is of ze bij het klooster horen

[El Loco]

Twee historische luchtopnames van het kloostercomplex Onder de Bogen. De eerste foto dateert uit de jaren zeventig. De Carolusschool (P) en het Elisabethconvent (A) staan er nog. Op de tweede foto uit 1980 is de sloop van de Carolusschool (en een deel van de Jozefbouw) te zien.

[El Loco]

In deze periode moet ook het torentje dat, in de hoek van een van de bogen, tegen het tribunaal stond, zijn afgebroken. Op tekeningen van Van Gulpen en Brabant van circa 1860 komt het nog voor.

In de loop van deze week volgt nog meer informatie over dit onderwerp en diverse exclusieve afbeeldingen.

Can't wait, SJEF!
Hopelijk kan iemand die tekeningen van Van Gulpen en Brabant achterhalen. Ben zeer benieuwd hoe de proosdij er vóór 1845 heeft uitgezien.

[El Loco]

Voormalige Proosdij Sint Servaas

Ik ben toch nog even aan de slag gegaan met die proosdij, waarin de Liefdezusters van Corolus Borromeus zich in 1845, met assistentie van de deken van de Sint-Servaas, vestigden. Met behulp van Bing Maps, goed kijken en een beschrijving van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed komen we toch al een heel end. Eerst maar eens die beschrijving van monumentnummer 506870 (de cursiveringen zijn van mij).

Noviciaatshuis, leenzaal, proosdij
KLOOSTERONDERDEEL, bestaande uit een noviciaatshuis uit 1909-1910 van architect/aannemer J.Limpens, de gewelven plus voorgevel van de dertiende eeuwse hoge leenzaal en het restant van het proosdijgebouw uit 1682, dat tegelijkertijd met de bouw van het noviciaat verhoogd werd. Het geheel wordt aangeduid als gebouw L en H van het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen. Het carré-vormige, neo-gotische noviciaatshuis is onmiddellijk ten noorden van de bogen over het St.Servaasklooster gebouwd. Hierin zijn de gewelven en de voorgevel van de hoge leenzaal geïntegreerd. Deze gotische leenzaal bevindt zich in de oksel van de bogen en de voorgevel van het noviciaatshuis. Dwars tegen de zuidelijke vleugel van het noviciaat aan de kloosterhofzijde - met Caeciliazalen en Elisabethzolder - bevindt zich het tijdens de bouw van het noviciaatshuis opgehoogde zeventiende eeuwse proosdijgebouw in (neo-)renaissance stijl met onder meer de Vincentiuszaal. In de oksel van het noviciaat en Vincentiuszaal bevindt zich een traptoren met spits. De aanbouwen aan de westzijde van noviciaat en Vincentiuszaal zijn uitgesloten van bescherming.

Omschrijving
Kloosteronderdeel op carré-vormige plattegrond. Zadel- en schilddaken met leien, dakkapellen met pion. Het noviciaatsgebouw aan het St.Servaasklooster heeft een bakstenen lijstgevel met vier vensterassen en een licht risalerend topgeveldeel met twee vensterassen. Een plint van kolenzandsteen, waarin souterrainvensters met hardstenen lijst. In de eerste bouwlaag hardstenen kruiskozijnen onder een segmentboogvormige drukboog met aanzet- en sluitstenen. De tweede bouwlaag heeft hardstenen kruiskozijnen in rondboogvormige omlijstingen van zandsteen, waarbij de boognissen met drie- en vierpastraceringen gevuld zijn. De derde bouwlaag heeft hardstenen kruiskozijnen en spitsboogvormige omlijstingen van zandsteen met drie- en vierpastraceringen. De venstersdorpels zijn geïntegreerd in doorlopende waterlijsten. Geprofileerde zandstenen gootlijst. In het risalerende geveldeel bevindt zich tussen de vensters van de tweede bouwlaag een madonnabeeld onder een baldakijn. Een tweede topgevel met houten vakwerk bevindt zich achter de gevel van de hoge leenzaal. Beide topgevels zijn voorzien van een houten overstek met naald. De zuidvleugel van het noviciaatshuis aan de kloosterhofzijde bestaat uit twee volumes: een vrijwel symmetrisch volume met zes vensterassen vanaf de traptoren tot aan de ingangpartij, vervolgens een naar voren gerooid volume met tuitgevel en twee vensterassen dat op de deels nog zichtbare gewelven van de dertiende eeuwse leenhof is gebouwd. Deze volumes zijn voorzien van dezelfde kruiskozijnen en spitsboogvensters als de voorgevel van het noviciaatshuis. Plint van kolenzandsteen met hardstenen lijst, drukbogen met aanzet- en sluitstenen, hardstenen dorpellijsten. Zandstenen gootconsoles. De sobere, geheel bakstenen westgevel van het noviciaat heeft een risaliet van drie vensterassen en vijf vensterassen in een terugliggend geveldeel. Segment- en spitsboogvormige vensterlijsten met vulstukken, rechthoekige houten kruiskozijnen met zesruits roedeverdeling. Hardstenen plint- en dorpellijsten. De Vincentiuszaal heeft twee uit 1682 daterende bouwlagen, die in 1909-1910 werden opgehoogd met een derde laag en een tussen trapgevels verzonken zadeldak met leien, dakkapellen en zandstenen gootconsoles. De dertiende eeuwse hoge leenzaal aan het St.Servaasklooster heeft een geheel natuurstenen voorgevel met twee vensterassen. De eerste bouwlaag heeft hardstenen kruiskozijnen. In de tweede bouwlaag twee spitsboogvensters met natuurstenen traceringen en geprofileerde lijsten.

Over die hoge leenzaal vond ik nog het volgende:


Bron: Rolf Hackeng, Het Middeleeuws grondbezit van het Sint-Servaaskapittel te Maastricht in de regio Maas-Rijn (2006), p.32

Dan nu de Bing-opnames, sterk uitvergroot, dus de kwaliteit van de foto's is niet geweldig. De letters H en L corresponderen met de door SJEF gepubliceerde tekening van Tagage/Mes. Aangezien gebouw L nogal groot is en uit verschillende bouwdelen bestaat, heb ik dat opgedeeld in L', L² en L³.

Boven: de proosdij gezien vanuit het zuiden. Onder: vanuit het oosten

Gebouw H is het best bewaard gebleven onderdeel van de proosdij. Het stamt in deze vorm uit 1682. Van de gebouwen L' en L² zijn slechts de onderste twee verdiepingen 17e eeuws; de hoogste verdieping en de kap zijn later toegevoegd. Verder bezit gebouw L² aan de straatkant de best bewaarde middeleeuwse gevel. Gebouw L³ is het meest hybride bouwdeel van L: de onderste bouwlaag is een voortzetting van de 13e eeuwse gevel van L², dan volgt een 17e eeuwse laag en de bovenste verdiepingen zijn vroeg-20e eeuws.

[El Loco]

Proosdij - foto's

En nog een paar foto's:


Boven: de 13e eeuwse gevel van de hoge leenzaal
Onder: 13e eeuwse muurrestanten, met daarboven 17e en vroeg-20e eeuwse toevoegingen



Boven: tuinzijde proosdij met traptoren. Onder: hoofdingang met jaartal

[El Loco]

Poortgebouw Klooster Onder de Bogen

Hier een omschrijving van het rijksmonument op www.kich.nl:

Naam Poortgebouw kloostercomplex
Monumentnummer 506869
Beschrijving Neo-gothisch POORTGEBOUW van het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen, 1870-1871, ook aangeduid als gebouw N, de Jozefbouw of de Bogeningang. Gesitueerd tussen de twaalfde eeuwse bogen die het westwerk van de St.Servaaskerk steunen en oorspronkelijk de verbinding vormden met de proosdij, de ambtswoning van de proost van het kapittel van St.Servaas.
Omschrijving Rechthoekige plattegrond, in dwarsrichting ten opzichte van het St.Servaasklooster. Asymmetrische lijstgevel over drie bouwlagen, waarachter een bouwvolume schuil gaat onder een zadeldak met zinken bedekking. Bakstenen gevel, gemetseld in kruisverband. Geprofileerde plint met hardstenen lijst. Natuurstenen dorpels en vensterlijsten. Segmentboogvormige strekken met gele bakstenen aanzet- en sluitstenen. Sierankers. Natuurstenen gevelstenen met vierpasornament. De gevel telt vijf vensterassen waarin rechthoekige kruiskozijnen met zandstenen traceringen; spitsboogvormige vensterlijsten met verticale zandstenen traceringen en driepas bovenlichten met glas-in-lood; oeil-de-boeuf-vensters met driepas; zowel segmentboogvormige als rechthoekige geornamenteerde natuurstenen deurlijsten, verticale bovenlichttraceringen. Een daarvan is voorzien van het beeld van de H. Carolus Borromeus uit 1873. Het poortgebouw van het kloostercomplex beschikt over een waardevol INTERIEUR waarin onder meer de geornamenteerde tegellambrizeringen en tegelvloeren van belang zijn.

Boven: poortgebouw ingeklemd tussen de bogen
Onder: hoofdingang Klooster Onder de Bogen met beeld Carolus Borromeus


Heeft iemand foto's van het hierboven als waardevol omschreven interieur van dit deel van het klooster?
Heeft iemand tekeningen (foto's lijkt me niet waarschijnlijk) van de voorganger(s) van het poortgebouw?

[El Loco]

Damespensionaat/Elisabeth Gruytershuis

Hier de beschrijving van dit rijksmonument op www.kich.nl. Weet iemand wat de huidige functie van het gebouw is? Nog steeds damespensionaat? Lijkt me niet iets van deze tijd...

naam Elisabeth Gruytershuis
monumentnummer 506871
Beschrijving Voormalig PENSIONAAT voor dames, thans bekend als het Elisabeth Gruytershuis, 1936. Gesitueerd in de gesloten wand van het St.Servaasklooster, aan de noordzijde van het kloostercomplex van de Zusters Onder de Bogen. Ontworpen door architect A.J.N. Boosten, in opdracht van de Zusters Onder de Bogen, in een door het Nieuwe Bouwen beïnvloede stijl, waarin elementen van het Nieuwe Bouwen verenigd zijn met de toepassing van traditionele, streekgebonden bouwmaterialen.
Omschrijving Het pensionaat heeft een U-vormige plattegrond, waarvan de open zijde naar het noorden is gericht. Vier bouwlagen plus zolder en souterrainverdieping. De gevel aan de straatzijde is voorzien van een basalten plint en een zandstenen optrek. De hoofdentree is links van de middenas geplaatst en wordt aan de rechterzijde geflankeerd door een zestal vensterkozijnen, aan de linkerzijde door twee vensterkozijnen plus een dubbele, rechthoekige houten deur. Onder elk vensterkozijn bevindt zich een souterrainvenster. De deurlijst van de hoofdentree is uitgevoerd in licht getinte natuursteen. De optrek heeft vier dubbele vensterassen. De vensterlijsten zijn uitgevoerd in basalt. De achtergevel aan de kloosterhofzijde telt eveneens vier dubbele vensterassen, maar is evenals de gevels rond de opengebleven binnenplaats geheel in baksteen uitgevoerd. De oorspronkelijke stalen kruiskozijnen zijn vervangen door aluminium vensters met een identieke geleding. Koperen dorpels. Het geheel wordt gedekt door schilddaken met leien. Overstekken, koperen goten. De dakvlakken aan de straat- en kloosterhofzijde zijn voorzien van een zevental dakkapellen.

Tot slot nog een foto uit de oude doos van de voorganger van het Damespensionaat. Zo te zien een 18e eeuws kanunnikkenhuis. Heeft iemand daar informatie over?