Mij viel op dat een groot aantal van de hier afgebeelde huizen een spitstoelopende gevel hebben en dat de daken van die huizen dwars op de rooilijn staan. Ik heb altijd gehoord dat trapgeveltjes, klok- en halsgevels typisch Hollands waren en kijk nou 'ns: alleen al in dat stukje Hoogbrugstraat tel ik 6 (dubbele) klokgevels, 2 tuitgevels en 1 trapgevel!
Kenmerkend voor Maastricht (maar ook voor Luik, Sittard of Eijsden bijvoorbeeld) is dat vrijwel alle daken 'met de straat meelopen', m.a.w. de nok van het dak loopt meestal parallel met de rooilijn van het pand. Dat wordt door veel mensen als typisch Maastrichts, of in elk geval typisch Maaslands, ervaren. Het is een van die dingen, die je misschien niet bewust opvallen, maar die wel medebepalend zijn voor het 'anders' zijn van deze stad (in elk geval anders dan de doorsnee Hollandse stad).
Wat doen we hier nou mee? Ik heb zelf nooit iets gehoord of gelezen over dit onderwerp, maar dat zegt niks. Ik noem even een paar mogelijkheden:
1. De hierboven afgebeelde huizen zijn toevalstreffers. De meerderheid van de Maastrichtse huizen hadden ook in de 17e eeuw parallel aan de straat lopende daken.
2. De 'Hollands' uitziende huizen zijn typerend voor de 16e en vroege 17e eeuw. Zo bouwde men toen, ook in het Maasland. De 18e eeuw bracht een andere architectuur, Maastricht omarmde de nieuwe mode; Holland ging niet mee (economische stagnatie? conservatisme?).
3. Maastricht was in de 17e eeuw toch Hollandser dan we denken. Holland wás op dat moment de grote economische macht en toonaangevend op een aantal terreinen van kunst en wetenschap. Daardoor raakten de Hollandse bouwstijlen ook in Maastricht in zwang (zie ook het stadhuis). In de 18e en 19e eeuw verfranste de Maastrichtse bovenlaag en werd in de bouwkunst meer aansluiting gezocht bij Frankrijk.
Wie waagt het erop hier iets meer over te zeggen?