Tweet
Hélemaal mee eens, Loco!
-
Ik ben bij vlagen geniaal, alleen is het nu windstil!
-
Onze Lieve Vrouwebasiliek
Slevrouwe weer in de steigers.
Nieuwe tegenvaller: afwatering pandtuin basiliek lek en steunberen moeten worden verstevigd.
Bouwpastoor en bedelmonnik, zo voelde pastoor Kurris van Slevrouwe zich de afgelopen jaren.
Restauraties kosten handenvol geld, dat hij via smeekbedes probeert los te weken.
Voor het eerst spreekt hij de eigen reserves aan om het godshuis voor verval te behoeden.
Lees meer door dit PDF bestand te openen c.q. te downloaden.Opmerking
-
Wat een toeval dat dit topic hier opeens weer opduikt. Ik heb nog steeds vakantie en ben me dus op volstrekt amateuristische wijze bezig aan het houden met iets wel heel onnozels. Alleen een paar vaste MO leden stellen onderstaand relaas wellicht een beetje op prijs, maar ik begin te denken dat ik beter suikerzakjes kan gaan verzamelen.
Naar aanleiding van de discussie over de verdwenen pilaren bij de Comedie, werd mijn aandacht getrokken naar twee bestaande pilaren in de stad. Na een wat nadere bestudering denk ik dat de twee pilaren dezelfde origine hebben: de pilaar onder het beeld van Willem Hofhuizen (Levensvreugd) op de Grote Looiersstraat en het beeld van Charles Vos (St. Amor) op het Amorsplein. Vergelijk voor de aardigheid bijgevoegde foto`s. Overigens vind ik een glas Prosecco voor 5 euro aan de dure kant.
Mijn zoektocht nam een vervolg op internet: waar komen deze pilaren vandaan? Eerst de site van Willem Hofhuizen (www.hofhuizen.nl): het beeld staat 'op een romeinse zuil van ongeveer 150 jaar na Christus'. Als dat waar is, vind ik het al mooi nieuws. Maar het wordt nog beter: wat vermeldt de site van Charles Vos (www.charlesvos.nl): "Op een basement is een stenen zuil met ionisch kapiteel, afkomstig uit het voormalig oxaal van de OLV-basiliek, geplaatst". Duurzaamheid avant la Lettre!
Het mooie is dat er ook een tekening bestaat van het oxaal van (daar hebben we hem weer!) Van Gulpen. Die tekening staat afgebeeld in silhouetje nummer 62 (Onze Lieve Vrouwekerk I) en heb ik ook als afbeelding toegevoegd. En jawel, daar staan onze pilaren! Deze zijn niet meer in de kerk aanwezig en zijn dus, ik vermoed bij de 'restauratie' van Cuypers, afgebroken.
Als we nu ook nog een bevestiging kunnen vinden van Romeinse oorsprong van de pilaren dan staat de kunst van Maastricht in alle opzichten op zijn verleden!Bestanden bijvoegenOpmerking
-
-
Wishful thinking, heer burgemeester, die zuilen zijn echt van veel later datum. Maar met de verwijdering in de negentiende eeuw zit je er niet naast. Die zuilen ondersteunden zoals je al zei het oxaal (zangkoor) van de kerk. Ze werden na verwijdering geplaatst in het plantsoen aan de Begijnenstraat, ter hoogte van de Pater Vin(c)ktoren. Dat was een beetje 'in het luchtledige' en toen zich een betere bestemmIng voordeed, zijn zij hergebruikt. (Dat is ook terug te vinden in de HEM, met literatuurverwijzing).Oorspronkelijk geplaatst door burgemeester Bekijk bericht
Er zijn wat prentbriefkaarten van het plantsoen waarop de zuilen staan afgebeeld. Bijgaand een van de firma Das (ca. 1915-1920).Bestanden bijvoegenOpmerking
-
-
Dank, Ingrid!Opmerking
-
Zoals je ziet is de beschrijving als 'Ionisch kapiteel' onjuist. De karakteristieke neerwaartse 'krul' is niet te zien. Het lijkt nog eerder op een Dorisch kapiteel, maar ook die vorm is niet zuiver. Reden te meer om dit niet te kwalificeren als een origineel restant uit de 'Romeinse' oudheid.
Mogelijk dateren deze zuilen uit de inwendige restauratie van 1838/39, toen de kerk opnieuw werd ingericht voor de eredienst, omdat de Sint-Nicolaaskerk zou worden afgebroken. Het grote Severin-orgel kwam toen weer terug in de OLV en mogelijk heeft men toen wat aanpassingen gepleegd. Maar dat is giswerk. Ik heb hier (nog) niet op gestudeerd!Opmerking
-
Ik ben absoluut geen kenner, maar ik zie wel degelijk een neerwaartse krul.Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. Evers Bekijk berichtOpmerking
-
En nog een afbeelding van de pater Vinktoren met de twee pilaren uit de Onze Lieve Vrouwebasiliek.
Opmerking
-
Hey burgemeester, laat mij dan ook één van de 'onnozelen' zijn die er op ingaan! Het toeval wil, dat ik net bij Elizabeth den Hartog iets gelezen heb over dat oxaal (bij haar heet dat 'the westwork tribune'):
In the twelfth century a tribune was built in front of the western choir over the westernmost bays of both nave and aisles. (...) The tribune over the westernmost bays of the nave and side aisles of Our Lady's was dismantled in 1651, together with three altars, in order to make way for an organ tribune, that in its turn was removed in 1905 when the original tribune was reconstructed.
(E. den Hartog: Romanesque Sculpture in Maastricht. Maastricht 2002, p.287)
Kort samengevat: er was dus eerst een romaans oxaal, dat is in 1651 afgebroken en vervangen door een barok oksaal met het orgel erbovenop (in de 19e eeuw door Van Gulpen getekend) en dat is in 1905 weer vervangen door een reconstructie van het romaanse oxaal (Cuypers hield nou eenmaal meer van romaans).
Die hergebruikte zuilen en kapitelen zullen dus 17e eeuws zijn. Dat klopt ook wel met de Ionische kapitelen; die kom je in de twaalfde eeuw (althans in Maastricht) niet tegen, maar destemeer in de Barok. Bovendien zijn een aantal van de romaanse kapitelen van het originele oksaal bewaard en die zien er heel anders uit. Dat weet ik nu allemaal dankzij Den Hartog
PS: Burgemeester, misschien bedoelde Ingrid dat de neerwaartse krul niet te zien is op de tekening van Van Gulpen? Maar we weten inmiddels wel dat Van Gulpen toch wel een beetje een sloddervos was - of mag ik dat niet zeggen?Opmerking
-
Verwijderde zuilen uit de OLV-kerk (1905)
Op de prentbriefkaarten kan ik het echt niet zien, maar op de eerder genoemde sites wel, heer burgemeester. Inderdaad hebben de zuilen een Ionische 'krul'. Van Gulpen maakt er weer een soort kruising tussen Ionisch en Korinthisch van. Enfin, duidelijk moet zijn, dat dit geen origineel 'Romeins' kapiteel is.
En met de gegevens van El Loco c.q. mw. Den Hartog weten we nu ook een preciezer jaar van verwijdering: 1905.
(Het was, heer burgemester, weer een interesante vraagstelling die de saaie natte dag heeft veraangenaamd. Ik hoop dat nog velen met mij van je vakantievraag genieten.)Opmerking
-
El Loco, jou had ik als de premier van dit rariteitenkabinet in gedachte!Oorspronkelijk geplaatst door El Loco Bekijk bericht
De neerwaartse krul heeft Ingrid al aangestipt.Opmerking
-
Of die spitsbogen, wat zullen we zeggen..., 'augurkvormig' maken?Oorspronkelijk geplaatst door olijfjeOpmerking
-
Ja ja, lach er maar om.
Het waren augurkvormige kolommen trouwens, met kapitelen met neerwaartse krullen en naar de spitsvorm neigende rondbogen: de Van Gulpen-stijl dus. Misschien kan SJEF een leuk ontwerpje maken voor ons clubsuikerzakje?Opmerking
-
Met ontwerpen voor beide kanten dan, want deze site heeft een serieuze en een amezaatiepoot! Wat betreft 'serieus': raken we hier niet een beetje off topic?
Opmerking
-
Deze opmerking van Clio indachtig vervolg ik maar onze eerder ingeslagen route. Helemaal in het begin van de discussie over de steunberen van de OLV kerk (oostelijke zijde) plaatste ik dit bericht.Oorspronkelijk geplaatst door Clio Bekijk berichtWat betreft 'serieus': raken we hier niet een beetje off topic?
Die laatste toevoeging was verstandig, want inmiddels weet ik wel beter. Niet alleen door de toevoegingen van SJEF, El Loco en Ingrid Evers, maar ook doordat ik zojuist in bad het boek 'De weg naar het Paradijs" Van E. Den Hartog aan het lezen was. Ook zij komt met een heel verhaal over de situatie bij de absis. Aanleiding voor haar is het relief 'Eed op de Relieken' dat El Loco elders beschrijft (http://forum.mestreechonline.nl/show...65&postcount=9).Oorspronkelijk geplaatst door burgemeester Bekijk bericht
Ik geef even een samenvatting van het betoog van Den Hartog. Er is sprake geweest van een aanbouw in de 12de eeuw. Deze bestond uit een boven- en onderbouw. De onderbouw bestond uit een open boogconstructie. Het uiterlijk van de bovenbouw is onduidelijk. Cuypers opperde voorzichtig dat de bovenbouw gebruikt zou zijn geworden als een reliekentribune, Den Hartog meent echter dat er aanwijzingen zijn in het in- en exterieur van de kerk die duiden op het bestaan van een oostelijke kapel. Deze kapel was dan alleen toegankelijk vanuit de kerk. Een voorbeeld van hoe dit eruit gezien kan hebben ziet ze in een kerk bij Keulen (Brauweiler). Een afbeelding heb ik toegevoegd; zie de aanbouw voor de absis geheel links op de foto.
Deze aanbouw zou sneuvelen in de 13de eeuw. Toen werd er een galerij bovenop de bestaande omgang gemaakt. Het extra gewicht wat hiermee gepaard ging kon het fundament niet dragen, en dus werden de steunbogen gebouwd. De afbraak van deze steunbogen dateert Den Hartog op 1905.
Over het wedervaren van dit stukje OLV tussen de dertiende en eind 19de eeuw laat Den Hartog zich niet veel uit; ze wil louter beargumenteren waarom ze meent dat het Eed op de Relieken niet oorspronkelijk voor de oostelijke absis van de OLV kerk gemaakt is.
Overigens staat op p. 107 van het genoemde boek nog een foto van de steunbogen die hier nog niet gepasseerd is. Wegens gebrek aan camera (vrouw heeft die mee op vakantie) en scanner (ruimtegebrek) kan ik die hier niet plaatsen. Ik meen dat SJEF in het bezit is van het boek en scanner (dus.......), anders plaats ik de foto zelf later deze week.Bestanden bijvoegenOpmerking
-
Opmerking