Kommiezen en Grenskantoren

[denie]

Grenskantoor Smeermaas

kan goed zijn, blastaway, dat het Cees Arkenbout is, een bekende persoon bij de Fiscus Maastricht.
ik kan het niet met zekerheid zeggen; wellicht weten Lilly of Thieu het?
bedankt voor je gegevens over je Opa!

[denie]

Grensovergang Caberg (?)

Van de bijgaande foto wordt geen datum vermeld, noch om welke grensovergang het precies gaat.
Wél bekend is, dat de 2 personen met petten douaniers zijn; de linker is grenskommies Roodnat en de rechter is grenskommies van de Nobelen.
Duidelijk is dat deze grenskommiezen (nog) geen uniform dragen, zie hun verschillende "burgerkleding". Het dragen van de dienstpet laat zien dat ze in functie zijn.
De foto moet dan dateren van vóór medio 1947, toen de grenskommiezen hun "military-look" uniformen gingen dragen.

Uit inlichtingen van het Marechaussee-museum, in Buren, blijkt dat de twee personen met de baretten leden zijn van onze Koninklijke Marechaussee.
Na de oprichting van de Koninklijke Marechaussee per 1.8.1945 droegen de leden ervan aanvankelijk gedurende enkele jaren een khaki-uniform, zoals op de foto. Later ging men over op het (huidige) blauwe uniform.
De hoofdzakelijke taak van deze grenswachten van de Marechaussee bestond uit de controle op het in- en uitgaande personenverkeer.
Deze taak had de Marechaussee overgenomen van de Grenswacht van het Militaire Gezag die in juni 1945, o.a. op Neercanne, operationeel werd.
(Nationaal Archief, toegang 2.13.25)

Het Militaire Gezag werd per 4.3.1946 opgeheven; de Koninklijke Marechausse was toen zover dat zij de taken van de Grenswacht van het Militair Gezag kon overnemen.
De foto zal dan zeer waarschijnlijk tussen ca juni 1946 en ca september 1947 zijn gemaakt; de bomen op de foto hebben bladeren, en de douaniers dragen zo te zien geen winterkleding.

Als we nu in dit draadje even terug kijken naar de foto bij het bericht d.d. 19 november 2012, # 41, dan zien we achter de twee dames rechts een vast metalen hekwerk, met twee horizontale stangen, dat in het verlengde van het oplegpunt van de slagboom staat.
Dit lijkt me geen standaard-hekwerk te zijn. Er zullen bij grens-slagbomen wel méér van dit soort vaste hekken zijn geweest, maar dan toch steeds passend bij de plaatselijke situatie, die per grensovergang anders kon zijn.
M.i. doe ik niet ál teveel aan wishfull thinking door te veronderstellen dat het hekwerk van #41 hetzelfde is als dat we in bijgaande foto, helemaal links, zien.

Dus gaat het hierbij zeer waarschijnlijk ook om de grensovergang Caberg!
Misschien weten Lilly, of Thieu of blastaway er méér over te zeggen?
En in welke richting kijkt de fotograaf, m.a.w. aan welke kant ligt Nederland?

[fonsschoofs]

Grens Caberg

Ben van Smeermaas en zit overal wat te snuffelen om oude foto's te vinden. Deze gebruik ik dan op mijn eigen site.
Nu zie ik hierboven een foto : grens...vermoedelijk Caberg !!!!
Neen, dit is niet Caberg, waar dan wel, dat weet ik niet. Zoals de grenspaal staat en open gaat ... staat de fotograaf met de rug naar Smeermaas en dan moet het huis op Nederlandse grond liggen en dat is niet zo. In Smeermaas loopt nog een kleine weg achter de grens, de Oude-Heirbaan, deze is hier niet te zien.
Hopelijk heb ik U een beetje geholpen; Groetjes.

[Pier]

Grensovergang Veldwezelt?

Zou bovenstaande foto uit posting #48 van denie niet de grensovergang bij de huidige Via Regia kunnen zijn?
De fotograaf staat dan op Belgisch grondgebied, op de 2de Carabinierslaan, en het huisje op Nederland grondgebied.

Onderstaand het huisje op de achtergrond anno 2009

(foto uit Google Maps).

Bovendien was dat stukje grens destijds wellicht aan te merken als (een van de) grensovergang(en) van Caberg.
De wijk Malberg bestond toen nog niet en het veld achter Caberg strekte zich uit tot Veldwezelt.

Het kan vlgs.mij niet missen. Het moet het zelfde huisje zijn. Ook de stand cq. plaats van het hek komt overeen evenals de structuur van het dak en de onderste fundering van de voorgevel. Toch?

[proemevlaai]

Pier, ik heb eens via google maps streetview gekeken. Dan zie je ook aan het gebouw aan de overzijde dezelfde vensters als op de foto van #41.

[Clio]

Douanekantoor Maastricht-Veldwezelt, vroeger 'Bilserbaan' genoemd

Zou bovenstaande foto uigt posting #48 van denie niet de grensovergang bij de huidige Via Regia kunnen zijn?
De fotograaf staat dan op Belgisch grondgebied, op de 2de Carabinierslaan, en het huisje op Nederland grondgebied.

Onderstaand het huisje op de achtergrond anno 2009

(foto uit Google Maps).

Bovendien was dat stukje grens destijds wellicht aan te merken als (een van de) grensovergang(en) van Caberg.
De wijk Malberg bestond toen nog niet en het veld achter Caberg strekte zich uit tot Veldtwezelt.

Het kan vlgs.mij niet missen. Het moet het zelfde huisje zijn. Ook de stand cq. plaats van het hek komt overeen evenals de structuur van het dak en de onderste fundering van de voorgevel. Toch?

Pier heeft gelijk: dit is Via Regia 604, langs de weg naar Veldwezelt. Het oorspronkelijke adres was volgens mij 'Bilserbaan'. Ik kreeg onderstaande foto eerder deze week in bezit, maar had niet eerder tijd hem te plaatsen. Jammer dat ik het oorspronkelijke grote formaat hier niet gekopieerd krijg.

[Clio]

Via Regia / Bilserbaan

Hierbij een paar pagina's uit een adresboek. Het grenskantoor geheel rechts onderaan: Bilserbaan 142.

[denie]

Grenskantoor (Caberg)-Veldwezelt

Fonsschoofs, welkom bij dit draadje van MO en bedankt voor je bijdrage!
Hoop nog vaker van je te lezen!
Je schrijft: "zoals de grenspaal staat en open gaat". Kon je dan aan de manier, waarop de grenspaal (de slagboom) was opgesteld, zien aan welke kant België of Nederland lag?
Als ik de mooie bijdragen van Pier, proemevlaai en Clio zie (hartelijk dank!), dan kan ’t toch niet anders zijn dan dat het huis op de foto, achter de douaniers en grenswachten van de Marechaussee, op ’t Nederlandse ligt.
M.a.w. de fotograaf staat op de weg naar Veldwezelt en kijkt in oostelijke richting naar Maastricht.
De grensovergangen op de foto’s van postings # 41 en # 48 zijn dan hetzelfde.
Dat klopt ook met het feit dat douanier Roodnat op beide foto’s staat.
Foto # 48 is de oudste.

[fonsschoofs]

Ligging van de grenskantoren

Dag Denie, of je kon zien aan de ligging van de grenskantoren, waar Nederland en België lag, weet ik niet ... maar toeval of niet ... is dat altijd : rechts. Smeermaas/Caberg : rechts, Vroenhoven/Wolder : rechts, Veldwezelt/Via Regia : rechts.

Op foto "2 collectie Roodnat" staat de fotograaf aan Nederlandse zijde en kijkt naar Smeermaas. De fotograaf staat, ongeveer, voor het huis van de familie Haex. Meneer Haex, zo noemden wij hem, in onze jeugd, was douane-beambte voor Nederland. Het zou best kunnen dat hij met Roodnat op de foto staat. Ik denk, eind jaren 1950.

[denie]

Ligging van grenskantoren

Beste josschoofs,
Weer zeer bedankt voor je bijdrage hier!
Ik begrijp dat, als je met je rug naar de grenskantoren Smeermaas/Caberg, Vroenhoven/Wolder en Veldwezelt/Via Regia staat (of stond), dat Nederland dan aan je rechterhand ligt.

Het lijkt wel alsof die ligging van de grenskantoren zo gepland was, want het geldt ook voor grenskantoor Neercanne: rechts is Nederlands, links is Belgisch.
Het kan niet anders zijn dan dat jij, als inwoner van Smeermaas, heel goed op de hoogte bent van de vroegere ligging van grenskantoren in jouw woongebied!

Maar ik heb de uitzondering gevonden die de regel bevestigt: als je de foto van grenskantoor St. Pieter bekijkt, in posting #39 van Breur, dan zie je rechts naast dat kantoor op de achtergrond een mergelwand. Dat moet de St. Pietersberg zijn, m.a.w. de fotograaf kijkt hier naar het westen.
En als je daar dan met je rug naar het grenskantoor staat, dan ligt Nederland in dit geval links.

Je schrijft dat de fotograaf van foto 2 in posting #41 ongeveer vóór het huis van meneer Haex heeft gestaan. Dat huis moet dan wel het witte huis zijn van postings #50 van Pier en #52 van Clio.

Ik heb het Jaarboekje voor de ambtenaren van ’s Rijksbelastingdienst 1966 (er zijn ook oudere jaargangen, maar daar kan ik zo gauw niet aan komen) er eens op nageslagen.
Daar staat een namenlijst van ambtenaren in.
Daaruit blijkt dat er in 1966 bij de douane in Maastricht een zekere
J.G. Haex werkte. Of dat jouw "meneer Haex", zoals jullie hem noemden, is, dat weet ik niet, maar het zou goed kunnen zijn.

Als ik naar het adresboek van Clio in posting #53 kijk, dan zie ik dat het douanekantoor huisnummer 142 heeft, en de overburen nrs 143 en 147, met de namen Deckers en Frick.
Ik weet niet van welk jaar dat adresboek van Clio is.

[fonsschoofs]

Huis Kommies Haex

Hallo, ben wat gaan zoeken en heb het huis van Kommies Haex gevonden op de site van Jaap.nl. Het huis staat te koop of is inmiddels verkocht.
Haex woonde op Brusselseweg 804.
Het huis van #48, #50, en #52 is dus niet "caberg/smeermaas" maar zoals eerder vermeld "via regia/veldwezelt".
Ik ga proberen om de foto hierbij te plaatsen: ... lukt niet ... kijk op de site van www.jaap.nl

[denie]

grensovergang Veldwezelt

Hallo fonsschoofs, als je "Brusselseweg 804" googelt, dan krijg je dat huis ook snel te zien.
OK, ik heb goed van je begrepen dat het witte huis in posting #52 vlak naast de grenspost Veldwezelt/Bilserbaan (Via Regia) ligt.
Het huis Brusselseweg 804 is ook mooi wit, maar ziet er toch anders uit dan het huis in posting #52.
Brusselseweg 804 moet dan wel, denk ik, nabij de grensovergang Caberg/Smeermaas liggen. Dit huis kan ook heel goed iets met een grenskommies Haex te maken hebben, want een oudgediende vertelde me, dat er vroeger in Maastricht (ik schat 1950-1960) twee grenskommiezen met de naam Haex waren.
Het zou kunnen zijn dat de ene grenskommies Haex aan de Bilserbaan woonde, en de andere grenskommies Haex aan de Brusselseweg.

[Verwijderde gebruiker]

Hallo, ben wat gaan zoeken en heb het huis van Kommies Haex gevonden op de site van Jaap.nl. Het huis staat te koop of is inmiddels verkocht.
Haex woonde op Brusselseweg 804.
Het huis van #48, #50, en #52 is dus niet "caberg/smeermaas" maar zoals eerder vermeld "via regia/veldwezelt".
Ik ga proberen om de foto hierbij te plaatsen: ... lukt niet ... kijk op de site van www.jaap.nl

[denie]

Grenskantoor Neercanne met Duits wachthuisje

De bijgaande foto van het grenskantoor Neercanne is eind november 1945
gemaakt.
Ik heb er een afbeelding van een wachthuisje, links van het kantoor, in geplakt om een weergave te krijgen van de situatie, zoals die ter plekke bestond in de zomer van 1944.
Want er stond daar een houten, Duits wachthuisje. Niet gedurende de gehele oorlog, maar van juni/juli 1944 tot begin september 1944.
Het was een Duits wachthuisje: met schuine banen beschilderd in de kleuren van de Duitse vlag: zwart-rood-geel; er werd wacht geklopt door bewapende Duitse soldaten en het wachthuisje stond bij de grenskommiezen van Neercanne bekend als het "moffenhokje".

Het wachthuisje was iets vóór de frontlijn van het grenskantoor neergezet, zodat de schildwachten een goed uitzicht hadden op de Cannerweg, naar beide kanten: richting Kanne én richting Maastricht. Bovendien hadden ze goed zicht op het weggetje dat tegenover het grenskantoor voorlangs het Cannerbos naar het kasteel liep.
De wachtdiensten op deze wachtpost werden uitgevoerd door 6 Duitse soldaten.
Zij hadden hun onderkomen in het grenskantoorgebouw, op begane grond, op de foto achter het geblindeerde raam links van de slagboom en de deur rechts van dat raam.

’s Morgens rond 8 uur kwam er een Duitse keukenwagen proviand bezorgen. Die reed dan als een razende Roeland terug naar Maastricht, over de toen slechte, hobbelige Cannerweg; de chauffeur had vast angst door geallieerde vliegtuigen te worden beschoten.
Op maandag 4 september sloegen de 6 Duitse schildwachten op de vlucht, richting Maastricht, de gealliëerden naderden.

Omdat de grenskommiezen van Neercanne vreesden dat het verlaten "moffenhokje" ’s nachts wel eens in brand zou kunnen worden gestoken, met het gevaar dat de vlammen zouden kunnen overslaan naar het grenskantoorgebouw, is het wachthuisje maandagavond met vereende krachten naar een tiental meters verderop verplaatst.
Vanaf dinsdag 5 september 1944 was het grenskantoor Neercanne onbemand; de kommiezen waren geëvacueerd, het oorlogsgeweld bracht levensgevaarlijke situaties met zich mee.

Pas na de bevrijding van Neercanne, op 14 september 1944, werd het douane-werk hervat.

Maar waarom stond er nou een Duits wachthuisje bij een Nederlands grenskantoor? De Duitsers hielden toch zowel België als Nederland bezet?
Of moest er mogelijk een Duits object worden bewaakt?
Zou het wachthuisje iets te maken hebben kunnen gehad met de Duitse inrichting voor de fabricage van V1-onderdelen in de Boschberggrot (de latere NATO-grot)?

Of stonden er bij de grenskantoren Smeermaas, Veldwezelt, Vroenhoven en St. Pieter mogelijk ook Duitse wachthuisjes?
Wie weet er méér over??
　

[blastaway]

Is er overigens nog belangstelling in meer foto's? Ik heb wat foto's van douanewerk waar mijn opa bij betrokken was gevonden in oude fotoboeken bij mijn oma.