Spaans vuur

[SJEF �]

De donkere dagen van november 1635 zijn koud en nevelig.
Er waart een moordenaar door de straten van Maastricht.
Een Spaanse monnik besluipt schijnbaar willekeurige burgers in donkere steegjes, waarna hij ze op brute wijze aan zijn mes rijgt.
Deze duistere gestalte zaait angst en paniek onder de plaatselijke bevolking.
Verhaal over de historische thriller 'Spaans Vuur' van schrijver Wouter van Mastricht.

Maastricht is in die tijd een stad van tweespalt: het toneel van een felle godsdienststrijd tussen katholieken en calvinisten.
Alsof dat nog niet voor genoeg onrust zorgt onder de plaatselijke bevolking, staan Spaanse legers te popelen (ter hoogte van de Sint Pietersberg) om de stad in te nemen.
De 'Hollandse' garnizoenscommandant Goldstein heeft zijn eigen kopzorgen: hij vermoedt dat burgers en geestelijken de stad willen verraden aan de Spanjaarden.
Want veel stedelingen moeten niets hebben van de 'calvinistische bezetting' door het leger van Frederik Hendrik.
Zij willen Maastricht liever terug onder Spaans, katholiek gezag.

In het boek van de in Harderwijk geboren maar in Maastricht wonende Van Mastricht, vormt het 17e eeuwse Maastricht de achtergrond voor een boeiend verhaal. Voor Maastrichtenaren extra lezenswaardig omdat hun eigen stad er een prominente rol in speelt.
Dat Van Mastricht de inwoners van de garnizoenstad soms neerzet als laffe veraders die hun stad voor de poen verraden aan de Spanjaarden, moet de Maastrichtenaar van nu maar voor lief nemen.
In ruim 600 pagina’s voert Van Mastricht de spanning steeds verder op.
Zal het Spaanse leger de stad innemen of houden de protestantse troepen van Frederik Hendrik stand?
De schrijver schetst gedetailleerd het leven in een roerige garnizoenstad.
Handelaren, burgers, 'Hollandse' soldaten, hoeren en kloosterordes leven naast en met elkaar binnen de stadsmuren.
Hij geeft een sfeerbeeld van hoe het leven in die tijd geweest moet zijn: stank, vuil en viezigheid in een drukke stad waar paard en wagen de dienst uitmaken in het dagelijks verkeer.
Je hoort als lezer bij wijze van spreken de karrenwielen ratelen over de kasseien en de klompen van het volk op straat hotsen en klotsen.
Als gevolg van de primitieve omstandigheden liggen ziekten als de pest overal en altijd op de loer.
Tevens verhaalt hij hoe schrijnende armoede en arrogante rijkdom in de 17e eeuw pal naast elkaar bestaan in een stad met dicht op elkaar levende inwoners.
Het Bat en de erachter gelegen straatjes zoals de Stokstraat zijn in die tijd de pleisterplaats voor handel, transport en hoererij.
Schepen uit zowel Zuid (Luik) als Noord leggen er aan om passagiers en vracht af te zetten.
Onderhuids woedt binnen de stadsmuren, een gebied van amper twee bij ??n kilometer, een strijd tussen protestanten en katholieken.
Een botsing van culturen.

Soldaten die willen trouwen met katholieke meisjes, verkiezen een katholiek huwelijk boven een protestantse echtverbinding.
Want de pastoor voltrekt de inzegening met minder handelingen dan de dominee.
Hoofdpersoon en held in de roman is Evan Sharpe, een huursoldaat met een Hollandse moeder en Engelse vader.
Sharpe is tolk in het leger van Frederik Hendrik.
Hij krijgt van garnizoenscommandant en 'papenvreter' Goldstein (die zetelde in de 'Lanscroon' in de Grote Staat) de opdracht om de nietsontziende moordenaar op te sporen en te ontmaskeren.
Sharpe is zich bewust van het gevaar dat hij loopt, de monnik verminkt zijn slachtoffers immers op beestachtige wijze.
Zijn speurtocht leidt hem langs kerken en kloosters, naar schimmige herbergen met vals spelende kaarters, naar hoeren en herbergiers.
De contouren van de stad lagen achter hem, en terwijl de sliert pelgrims langzaam de heuvel afdaalde, draaide Sharpe zich om.
Een rilling ging over zijn rug en hij vroeg zich af waardoor dat kwam.
Achter de stadsmuur; tegen de achtergrond van de hemel, stonden de torens van de Sint-Servaas en de Sint-Jan scherp afgetekend.
Katholiek en protestant naast elkaar.
Twee zwijgende, massieve blokken, beide wijzend naar de hemel.
Steen en geloof.
Keihard, donker en eeuwenoud.
Een gedwongen samenzijn, sinds de verovering van Maastricht door Frederik Hendrik een jaar of vijf geleden.
Al speurend ontdekt Sharpe dat de moorden onderdeel uitmaken van een doordacht plan: het verraad van de stad aan de Spanjaarden.
Bij het verraad zijn zowel burgers als geestelijken betrokken.
Pater Boddens, rector van de Jezu?eten, blijkt onder een hoedje te spelen met de Spanjaarden.
Maar ook arme sloebers en gedeserteerde soldaten zijn bereid voor een zak duiten met de vijand te heulen.
De grootste verliezer in het verraad is de eenvoudige metselaar Rompen.
Hij kent de zwakke plekken in de vestingwerken van de stad als geen ander en wordt onder onmenselijke druk tot verraad aan de Spanjaarden gedwongen.
Ter hoogte van de Stokstraat, willen de Spaanse legers op basis van Rompens' informatie een bres slaan in de stadsmuur om binnen te geraken.

Het boek dat verder geheel is ontsproten uit de fantasie van de schrijver, is gebaseerd op twee waargebeurde feiten.
Ten eerste de nooit geheel opgehelderde ontsnapping van een aantal Spaanse officieren uit Maastricht in de jaren dertig van de 17e eeuw.
Ten tweede de poging tot verraad van de stad aan de Spanjaarden, enkele jaren later.
In het voorjaar van 1635 werden in de vestingstad Maastricht namelijk 22 geestelijken en burgers aangehouden op verdenking van pogingen om de stad in handen van de Spanjaarden te spelen.
Negen van hen werden, na soms gruwelijke martelingen, veroordeeld en door onthoofding ter dood gebracht.
Hun hoofden werden op pieken op de zuidelijke stadswal gezet, met het gezicht naar de vijand, ter afschrikking.
Halverwege de roman neemt Van Mastricht de lezer mee op pelgrimstocht van Maastricht naar Scherpenheuvel.
Evan Sharpe, die de pelgrims vergezelt om verraad op hoog niveau uit te zoeken, moet, op de hielen gezeten door de Spanjaarden, zelfs vluchten voor zijn leven.
Via Luik komt Sharpe uiteindelijk ongeschonden in Maastricht aan.
In de grotten van de Sint Pietersberg komt het tot een apotheose.
Zal hij nog op tijd zijn om het Spaanse gevaar te keren?


Titel: Spaans vuur
Auteur: Wouter van Mastricht
ISBN: 9789061120964

Bezoek ook eens de webpagina.