Privatisering van de Bibliothèque Nationale in Parijs (1)

[Ingrid M.H.Evers]

De Bibliothèque Nationale dreigt te worden geprivatiseerd. Dat betekent dat zij in private handen gaat komen. Is dat erg, zo'n verkoop? Ja zeker, want het zou betekenen dat het nationaal erfgoed van Frankrijk in handen van particulieren zou komen, die er dan mee zouden kunnen doen wat zij willen. Het zou vergelijkbaar zijn met de verkoop van de bibliotheek van het Vaticaan, of de Library of Congres in Washington, of de verkoop door de Nederlandse staat van de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksprentenkabinet en het Rijksinstituut voor Kunsthistorische Documentatie. En dan heb ik misschien nog wel wat vergeten dat bij ons in afzonderlijke instituten is ondergebracht, maar in Frankrijk in één organisatie zit.

Nogmaals, zou dat erg zijn, die verkoop?
In de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag is een onschatbare collectie boeken en vlugschriften opgeslagen. De KB heeft de grootste collectie incunabelen en post-incunabelen – met de hand geschreven boeken en boeken uit de eerste jaren nadat de drukkunst was uitgevonden - van ons land. En van zo ongeveer elk boek dat in Nederland vanaf het begin van de negentiende eeuw is verschenen, wordt er in de KB tenminste één exemplaar bewaard. Dat gebeurt nog steeds. Elk boek met een ISBN-nummer, elk tijdschrift met een ISSN-nummer (kijk maar eens voor in het boek, of achter op het tijdschrift), hoe onbenullig ook in de ogen van sommigen, blijft voor latere generaties behouden. Want tenslotte is wat de een onbenullig vind, in andermans ogen waardevol. En het geheel is een weerspiegeling van onze wordingsgeschiedenis, onze maatschappij, onze identiteit.

[Ingrid M.H.Evers]

Privatisering van de Bibliothèque Nationale (2)

Het bewaren van 'oud papier' is een enorm karwei en het kost geld. En geld is schaars, tegenwoordig. Maar zoals de leerlingen van het vroegere Bonnefantencollege aan de Tongerseweg wisten: 'Alles van waarde is weerloos'. Dit citaat van Hugo Claus stond daar jarenlang op de muur van de aula. Ze leerden al vroeg dat wat waarde heeft, beschermt moet worden omdat het zelf geen verweer heeft.

De KB en het Prentenkabinet bewaren ónze geschiedenis, óns erfdeel, de wereld waaruit onze maatschappij is voortgekomen. En dus zijn ze het waard om behouden te blijven. Als er geen Rijksprentenkabinet zou zijn geweest, zouden de kunstenaars uit onze Gouden Eeuw zo goed als onbekend zijn gebleven. De prenten van Rembrandt zijn daar behouden gebleven, maar zijn schilderijen verspreid over de hele wereld. Zonder de prentencollectie had niemand ooit de moeite genomen om eens te kijken naar 'de schilder', had men niet uitgezocht waar zijn schilderijen waren gebleven en of ze belangrijk waren. Nu is Rembrandt een van de melkkoetjes van de Nederlandse economie, net als Van Gogh. Toeristen komen van heinde en verre om hun werk te zien. Geweldig goed voor ons land, maar zonder verder en nieuw onderzoek droogt die bron snel op. Voor dat onderzoek heb je een steeds aangevulde bewaarbibliotheek nodig en een bewaarcollectie van kunstwerken. Even blijvend bij het kunsthistorisch onderzoek: zonder onderzoekscollecties geen boeken, en zonder boeken geen bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen en gezichtspunten in de kunstgeschiedenis en dus – uiteindelijk – aan de economie. Dat geldt niet alleen voor de kunstgeschiedenis, maar ook voor alle andere kennis.

[Ingrid M.H.Evers]

Privatisering van de Bibliothèque Nationale (3)

En nu lezen we dan dat de Bibliothèque Nationale, het geestelijk erfgoed van Frankrijk, geprivatiseerd dreigt te worden. Alles wat de Fransen (en anderen) dachten, wat ze studeerden, wat ze creëerden, of uitvonden, dreigt niet langer het bezit van die Fransen en andere volkeren te zijn, maar van mensen die het kopen en door de deur te sluiten of door het te verkopen (aan de Fransen (en anderen) kunnen onttrekken. Miljoenen boeken waarvan er vele handenvol geld waard kunnen zijn, dus heel aantrekkelijk om te verkopen.

Frankrijk is eeuwenlang een leidende cultuur in Europa geweest en dus is de Bibliothèque Nationale tot zekere hoogte ook een afspiegeling van ónze cultuur. Haar geschiedenis is nauw verbonden met de onze. Karrenvrachten incunabelen en gedrukte boeken zijn in de Franse Tijd naar Parijs verdwenen. Kratten schilderijen en andere kunst zijn nooit terug gekomen. Willen we werkelijk dat 'ons' erfgoed – ook al kunnen we er geen aanspraak op maken – door derden te gelde worden gemaakt als het hun uitkomt? Dat we er niet meer naar kunnen gaan kijken en uit studeren, omdat het verkocht is aan vierden?

Dit heilloze plan is een gedachtenspinsel van de huidige socialistische regering in Frankrijk. Het is een beetje gemakkelijk om te roepen: Cultuurbarbaren! Zoals ik al betoogde: het kost allemaal handenvol geld en in dit geval is er door de crisis niet alleen een gebrek aan geld: het gaat niet eens om óns geld. Maar voor een niet onaanzienlijk deel gaat het wel ook om óns erfgoed dat versjaggerd dreigt te worden. Het is goed een proteststem te laten horen. Dat kan op de navolgende website:

http://www.avaaz.org/fr/petition/Non...rance/?kHmMNcb

De website opent in een nieuw tabblad (dus niet meteen hier op MO). Men vraagt te signeren met
1. e-mailadres
2. nom (naam)
3. pays (land van herkomst; rolmenuutje, kies Pays-Bas)

Na teken ing van de petitie krijgt men een mailtje met verdere gegevens, maar dat kan men indien men er verder geen kennis van wil nemen, gewoon wegklikken.