Maastricht in ansichtkaarten

[Ingrid M.H.Evers]

Deze mooie glans-fotokaart toont het beeld van de Sterre der Zee, in de De Merodekapel van de Onze Lieve Vrouwe/basiliek, op het OLV-plein. Opvallend zijn het altaarretabel in de achtergrond en de ramen links en midden achter. De De Merodekapel - de huidige Sterre der Zee-kapel - staat aangebouwd in de hoek van de vroegere kapittelgang en de kerk, vandaar de vensters. De kaart lijkt mij uit de jaren 1930, maar kan heel goed ook recenter zijn. Misschien dat kenners van de mantel van Maria een nadere tijdsbepaling kunnen geven.

[Toller]

Een mooie kaart met Maria en het kindje Jezus..

[Ingrid M.H.Evers]

Deze kaart van het nog nauwelijks bebouwde Villapark werd uitgegeven door M.A. Frank in Rotterdam. Het procedé was van Duitse oorsprong: een zogenaamde Rahmenpostkarte, een prentbriefkaart met een foto in een 'lijstje' (Rahme). Aan de adreszijde van de kaart kon men voorzichtig een gedeelte openscheuren, zodat de kaart ook echt als een fotolijstje rechtop kon staan. Frank heeft meerdere stadsgezichten van Maastricht op deze wijze uitgegeven. De hier getoonde kaart heeft gelopen op 19 juli 1905, maar was ook al omstreeks 1900 in gebruik. De foto dateert waarschijnlijk van omstreeks 1895-1898.

[Toller]

Rahmpostkarte van het Villapark.

[Ingrid M.H.Evers]

Leufkens heeft een reeks van acht of tien van dit soort boeklegger-kaarten uitgegeven, verzameld in een pergamijnen zakje. Ik zou het juiste aantal moeten nazoeken. De kaarten waren niet bedoeld als ansichtkaart, maar als een variatie op het thema ´fotoboekjes of fotomapjes voor toeristen´.

Dit formaat is uniek in Maastricht: voor zover mij bekend heeft geen enkele andere fotograaf of uitgever na Leufkens deze afmetingen gebruikt. Deze specifieke kaart is niet in de laatste plaats bijzonder door de aard van de opname, die een ongewone hoek weergeeft. We zien een pandje op de Kommel, aansluitend bij de muur rondom het complex van de zusters Onder de Bogen, met op de achtergrond de drie westelijke torens van de Sint-Servaas en de ene van de Sint-Jan. De twee voorste torens van de Sint-Servaas zijn niet zichtbaar, al worden ze wel genoemd in het bijschrift op de kaart.

[Toller]

Dit lijkt mij een aparte kaart. De afmeting is vijftien cm. lang en vijf cm. breed. Op de achterzijde staat de tekst:

'No. 3 De torens van St. Servaas en St. Jan. Rijk en machtig was het Rijksvrije Kapittel van St. Servaas. Welk een goddelijke luxe om naast de grafkerk van den Trichtschen heilige nog een kerk te bouwen in den nieuwen stijl die men gothiek noemde. Als de goud-ivoren staf van den Proost, blinkt sedert 1450 de toren van St. Jan en vormt met die der oude kerk de zes torens van Maastricht.'

[Toller]

Een ansichtkaart uit het nabije verleden. In elk geval was de Bijenkorf nog niet in beeld en de stratenmakers hadden de "Mestreechse staar" goed gelegd. De hobbyzaak met zijn treintjes van Marklin liggen ook nog in ons geheugen. Het zou zomaar de Italiaanse / Europese week kunnen zijn geweest!!!!

[parel]

Super mooie foto van de stijlvolle Momus .

[Toller]

Een hele mooie kaart van de Momus aan het Vrijthof. De achterzijde van de kaart vermeld: "Café Restaurant Momus Maastricht, Vrijthof 8 Tel. 4400-2367. Gezellig zitje, uitstekende keuken, 1e klas orkest. Zalen voor bruiloften, recepties enz." De kaart is ongelopen, dus verder geen informatie beschikbaar.

[Toller]

De kaart geeft de tijd weer voor WOII. De achterzijde van de kaart is een Duitse tekst weergegeven en gedateerd 26 augustus 1941.

[Toller]

Die baard was voor de heren een statussymbool. "De baard verzinnebeeldde als ware de privileges die met het missionarisstatuut waren verbonden."

[Breur]

Kan mij iemand uitleggen waarom missionarissen vaak een baard hebben? Wat is de achterliggende gedachte van dit uiterlijkvertoon?

[Ingrid M.H.Evers]

Vanwege de lege strook rechts is deze prentbriefkaart van relatief vroege datum. In Keer zaten geen broeders, tenminste niet op deze locatie. Dit is het missiehuis van de paters van de Afrikaanse Missiën, ook wel naar hun tropenkleding abusievelijk 'witte paters' genoemd. De jongens (12-18 jaar) zitten op het klein seminarie (collège apostolique) en vanwege hun mogelijke toekomst in West-Afrika was de voertaal Frans. Landen als Ghana, Mali etc. vielen onder de koloniën van de Franse Republiek.

Paters zijn in gemeenschapsverband (klooster) levende religieuzen die priester zijn. Broeders zijn nooit priester, tenzij onder bijzondere omstandigheden. Toen ze achttien waren en het klein seminarie hadden afgesloten, konden deze jongens besluiten om priester te worden. Ze gingen dan naar het groot seminarie.

Het missiehuis in Cadier en Keer heeft verschillende series prentbriefkaarten uitgegeven. Deze kaart is nr. 18 in een van die reeksen. De initialen M.A. verwijzen niet naar een fotograaf maar naar de opdrachtgever/uitgever: M.A. = Mission Africaines. Andere kaarten uit dit kaartenboekje werden volgens mijn documentatie verzonden in 1909. Overigens betekent dat niet dat de opname uit dat jaar stamt. Wie het precies zou willen weten, zou zich moeten wenden tot de archivaris van deze nog altijd bestaande organisatie en de jaarklassen moeten nalopen. De foto kan stammen uit de jaren 1904-1909.

De verdeling op de achterzijde onderstreept dat de kaart in of na 1905 moet zijn geproduceerd. Vanaf dat jaar werd de adreszijde van prentbriefkaarten verplicht verdeeld in een adres- en een berichtenhelft. Daardoor verdween in later jaren de mogelijkheid op de beeldzijde te schrijven en werd de afbeelding over de gehele voorkant (eigenlijk: achterkant) afgedrukt..

[Toller]

Dank voor de uitleg, misschien meldt zich de familie van degene die er op staan. Om verder te gaan, met nog 190 op stock een kaart die waarschijnlijk de jungskes van de broeders in Keer zijn.
op de achterzijde staat alleen de gedrukte tekst "Carte Postale" en de ene helft staat "Correspondance" en de andere helft "Adresse"

[Ingrid M.H.Evers]

Ik denk niet dat men deze foto als ansicht- of prentbriefkaart moet bestempelen. Dat de adreszijde de opdruk van een briefkaart toont, wil niet zeggen dat de foto ook als prentbriefkaart is geproduceerd. Tot ver in de jaren 1950 werden foto's op dit soort voorgedrukt papier afgedrukt. Men kon ze versturen, maar dan ging het hooguit om een enkel exemplaar. Ook het feit dat het auteursmerkteken lukraak is gestempeld, onderschrijft dat dit 'gewoon' een foto is.

M.H. van Glabbeeck (met 2 B's) wordt in het Adresboek van Maastricht (1938 ) vermeld als fabrieksarbeider, wonende aan de Aert van Trichtweg 68. Maar het is mogelijk dat hij tegelijkertijd, of eerder zelfs uitsluitend, de kost verdiende als (amateur)fotograaf. In 1938 is het al jaren crisistijd; goed mogelijk dat zijn klantenkring in Blauw Dorp en andere wijken met een bevolking van ambachtslieden en arbeiders, te zeer uitdunde en hij noodgedwongen naar de fabriek ging. Ik ken een handvol fotokaarten van Van Glabbeeck, altijd 'portretten', vaak opgenomen voor de grotten in het Jekerdal. Deze foto is wel heel bijzonder, want zij toont fruitventers op Sint Pieter. Ik denk dat je gelijk hebt wat betreft de Sint Hubertuslaan als locatie.

Het Adresboek vermeldt in 1938 twaalf personen met de naam Van Glabbeeck. Daarvan is er een directeur van de nachtveiligheidsdienst (adres: Lindenkruis), zitten 'de gebroeders' in de expeditie- en kolenhandel (Raamstraat), zijn er twee chauffeur, is er een machinist, een huisschilder, een grondwerker, en een ónze' fabrieksarbeider. Verder hebben we nog iemand die transporten en verhuizingen regelt en daarnaast een groente- fruit- en aardappelhandel heeft in de Wycker Grachtstraat. Het interessantst vind ik echter dat er liefst drie zijn die als venter hun brood verdienen. Heeft Van Glabbeeck zijn broers of neven op de foto gezet?

De voorletters van de venters zijn respectievelijk 'C.' (Markt 72), 'J.B.' (Grote Gracht 80) en 'W.' (Markt 77). Goed mogelijk dat de C op de typische lage manden hierop terug gaat. Met zoveel manden is het belangrijk dat de eigenaar ze tussen alle andere kan terugvinden. In later jaren staat immers op fruitkisten ook altijd naam en/of adres van de eigenaar van het fruit? Misschien dat een boek over de fruitteelt en markthandel in Zuid-Limburg hier iets meer over te zeggen heeft.