Zoekplaatjes: Albums Collectie GAM, voorlopig nr. 31 c

[Ingrid M.H.Evers]

Welkom op Mestreech Online, Imml. Heel interessant om te lezen hoe dat proces werkte en inderdaad: afstand houden zal een goed idee zijn geweest. Blij ben ik ook met de identificering van twee werknemers. Meestal komen we niet verder dan een beschrijving van de hotemetoten die op zo'n foto te zien zijn. Het is een mooie aanvulling, hartelijk dank.

[lmml]

Foto 7: super hete vloeistof loopt uit ketel, blijf op afstand!
Ik heb nog twee namen van personen op de foto, namelijk de beide werknemers op de achtergrond.
Met de witte laboratoriumjas dat is Bèr Houben Van de Baron van Hövellstraat te Maastricht.
De persoon rechts naast hem is Sjeng Lipsch uit Houtem.
De “ketel” is overigens een roterende oven. De opening waar het gesmolten glas uit uitloopt word met de opening naar boven gevuld met grondstoffen. En wordt afgesloten al draaiende verhit, zo ontstaat het glas/glazuur. Door het zoals te zien is op de foto laat aflopen in een bak koud water, spat het glas uiteen in gecraqueleerde brokken en stukjes, de zogeheten fritte. De fritte worden vermalen in droogmolens tot poeder of in natmolens tot een pasta. Dit is dan de glazuur klaar om geappliqueerd te worden.

[Ingrid M.H.Evers]

De sanering van ca. 10.000 m³ grond, aanvankelijk geschat op een half miljoen gulden, kostte uiteindelijk acht miljoen gulden, wat het rijk getracht heeft te verhalen op de vervuiler, volgens dit, dit en dit bericht. Of die claim succes heeft gehad, heb ik niet kunnen achterhalen.

France Jacobs memoreert op p. 137, dat het bedrijf na veertien jaar procederen met de Provincie Limburg tot een vergelijk kwam en in plaats van 8 miljoen gulden ƒ 800.000 betaalde.

[Ingrid M.H.Evers]

Emile Regout

Terug naar de foto's!

Dat heeft even geduurd, maar nu is het bewijs toch geleverd. Het betreft inderdaad het 'goudbedrijf' dat oorspronkelijk werd opgezet door Emile Regout. Dat was niet Emile M.L.H. Regout (1888-1966), maar diens vader, Emile Hubert Regout (1860-1905), via de 'tak Louis' een kleinzoon van Petrus Regout. Hij huwde Regina M. Westerwoudt (1863-1941), met wie hij behalve een zoon vier dochters kreeg. Na het vroege overlijden van de stichter (hij was 43), bestuurde de echtgenote het bedrijf. De firma voerde de naam 'Emile Regout' tot 1924, waarna het 'V.O.F. Emile Regout' werd. Naar het schijnt traden toen een of meerdere dochters toe tot de directie. In 1956 veranderde de naam in 'Regout-Matthey N.V.', en in 1967 in 'Blythe Colours' (tot 1992). Daarna volgden nog drie wisselingen, maar het is nu al weer enkele decennia 'Johnson-Matthey NV' II.

Al in de jaren 1880 schijnt Emile H. Regout in zijn woonhuis aan Markt 20 te Maastricht geëxperimenteerd te hebben met goud op keramiek, maar eerst een Duitse brochure zette hem in 1887 op het juiste spoor. Het duurde nog tot 1895 voordat hij zijn eerste orders kon boeken. Het bedrijfje was toen gevestigd op het terrein van de REMA/MOSA (beide Regout-ondernemingen) aan de Franciscus Romanusweg. In 1925 bouwde men aan de Bloemenweg, hoek Wijkervoetpad en breidde in de jaren 1930, 1940 en 1950 voortdurend uit, waarbij o.a. terreinen van de wasserij/stomerij De Lelie en autobusbedrijf De Valk werden aangekocht. Het is dan nog altijd goeddeels een familiebedrijf. Onder de vennoten zijn Emile Regout jr, zijn drie gehuwde zusters (Van Kempen, Wiegman, De Néree tot Babberich), en namen als La Rose en Schols.


Plattegrond van bestaande en aan te kopen percelen in 1955.

Inmiddels was er in de omgeving veel woningbouw gekomen. Eind zestiger jaren werd daarom voor uitbreiding aan de Bloemenweg geen nieuwe bouwvergunning meer afgegeven. Een deel van het bedrijf, namelijk de smelterij die de meeste overlast gaf, werd verhuisd naar nieuwbouw aan de Fregatweg in de Beatrixhaven (1972-1973). Vijf jaar later (1978 ) werd de molenhal verplaatst, in 1980 volgden de walserij, de glasgoudafdeling en het magazijn, en in 1981 was met de verplaatsing van het keramisch laboratorium en het kantoorgebouw de verhuizing van het chemisch bedrijf compleet.

In 1967 kreeg het bedrijf dus voor een aantal jaren de naam Blythe Colours NV (in 1972 vanwege een wetswijziging omgezet in een BV). Het bezoek van B & W heeft plaats in 1969, en zoals El Loco hierboven al memoreerde, viel het op 24 oktober. Dat kan nog goed met het gebladerte aan de bomen: dik 55 jaar geleden vielen de bladeren later dan in de huidige tijd.



Afgezien van de leden van het college van B & W, die hierboven reeds door El Loco zijn geïdentificeerd, zat ik nog met twee onbekenden. De persoon die links in de camera kijkt, blijkt M. (Manolo) Schiffauer te zijn, reeds lang als bedrijfsleider verbonden aan de firma, al eerder in 1967 mededirecteur naast Leon Schols en sinds 26 juni 1969 benoemd tot algemeen directeur. Aangezien Schols omstreeks die datum overleed, moet de figuur in het midden, rechts naast burgemeester Baeten, iemand anders zijn. Dit was L. van Eyseren, toen president van de Raad van Commissarissen.


Aardig is, dat ik de naam vond van de chemicus op bovenstaande foto. Het was de heer Geysen, die in 1970 zijn 25-jarig jubileum zou vieren.

Bovenstaande gegevens komen uit onderstaande uitgave uit 2002. Het is inderdaad 'een wandeling', want de auteur - oud-medewerker France Jacobs - kon nauwelijks beschikken over archiefmateriaal en onze foto's die oorspronkelijk bij het GAM zaten (nu HCL, locatie Maastricht) waren hem niet bekend. Het boek bevat daarom wat correspondentie en vooral officiële stukken, onderbroken door korte overzichten bedrijfsgeschiedenis. Desondanks heeft hij met dit beperkte overzicht verdienstelijk werk afgeleverd, waardoor een onderbelichte industriële bedrijvigheid in Maastricht voor het voetlicht is gehaald. Johnson Matthey bestaat nog steeds en is al langere tijd een wereldconcern.



Hartelijk dank voor alle input, met name ook van Wil Lem, die mij op het spoor van het 'goudfabriekje' zette!

[Antonius]

Wel spannend om te lezen die pdf Eigenwijs in Maastricht. Maar met het stedenbouwkundig plan en de invulling van bouwblokken door buitenlandse architecten kan men het ook volledig oneens zijn.


Terug naar de foto's!

[Ingrid M.H.Evers]

Goed speurwerk El Loco

Daar ben ik het helemaal mee eens.

De 'zware' delegatie wordt verklaard door de behoefte aan ruimte voor woningbouw en een potentiële verhuizing van industrie naar de Beatrixhaven. Het ging om een groot terrein, dat door zijn ligging weinig bekend was. Lezenswaardig is de autobiografie van John Wevers (*1936), oud-wethouder Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting, Stadsvernieuwing en Monumentenzorg (1974-1994), die voortbouwde op het ingezette beleid (maar voor de binnenstad ook een andere weg in sloeg).

Wevers, J.M.H.M., Eigenwijs in Maastricht. Terugblik op een leven in de Maastrichtse politiek, Maastricht: 2016.
https://www.utwente.nl/en/bms/ces/ab...n%20Wevers.pdf

[Antonius]

Misschien was dat Heineken tableau op de foto de verkeerde insteek.
Glazuren in plaats van Emaille was beter geweest.





1967 hadden we net een auto en gingen we wel vaker over de Bloemenweg maar nr 8 kan ik me helemaal niet meer voor de geest halen.

Goed speurwerk El Loco

[El Loco]

Dat jaarboek is toch maar een mooie bron:

Het college bezocht 24 oktober de Maastrichtse vestiging van Blythe Colours nv en werd daar op originele wijze, namelijk via de telex, door Blythe Colours Ltd. in Engeland begroet.

Bron: Jaarboek Maastricht 1969, p. 78

[El Loco]

Als b & w inderdaad by Blythe Colours op bezoek was om te praten over verplaatsing van het bedrijf en overname van het terrein, heeft men toch niet de juiste vragen gesteld: in 1982 bleek het terrein zwaar verontreinigd met chemisch afval (lood, cadmium, xyleen en benzeen). Het veroorzaakte nogal wat onrust in de buurt en de bouwplannen moesten worden uitgesteld. De sanering van ca. 10.000 m³ grond, aanvankelijk geschat op een half miljoen gulden, kostte uiteindelijk acht miljoen gulden, wat het rijk getracht heeft te verhalen op de vervuiler, volgens dit, dit en dit bericht. Of die claim succes heeft gehad, heb ik niet kunnen achterhalen.

In dat laatste krantenbericht wordt trouwens gesproken over een verhuizing van Blythe Colours in 1981. Dat lijkt te worden tegengesproken door het Jaarboek Maastricht 1973 , p. 46, maar in het Jaarboek 1981, p. 33, wordt inderdaad gesproken over de ingebruikname van een nieuw gebouw in dat jaar.

[El Loco]

In 1895 in Wyck opgericht door Emile Regout (een advertentie uit 1959 spreekt van 1879).

Ik heb die advertentie uit 1959 even opgezocht op Delpher, want het is op Mestreechtersteerke haast niet te ontcijferen. Er staat "Sinds 1870", niet 1879. Dat lijkt mij aan de vroege kant en als het al zo is, dan is Emile Regout (1860-1905) zeker niet de oprichter. 1895 zou dan een stuk beter passen.

De directie bestond uit L.V.F.M. (Leon) Schols en M. Schiffauer. Schols overleed in 1969, slechts 59 jaar oud. Hij was toen commissaris en oud-directeur van het bedrijf.

Goed gevonden! De vader van Leon Schols, Charles Schols, was ook directeur van het bedrijf. Hij overleed in 1959. Blijkbaar zaten er geen Regouts meer in het bedrijf. Emile Regout had trouwens geen kinderen, die hem hadden kunnen opvolgen.

Ik neig nu naar een late datering (binnen het tijdsframe 1967-1972), omdat dat beter past bij de verhuizing van Blythe Colours en de herontwikkelingsplannen voor het terrein. Wat zou zo'n zware delegatie anders bij zo'n relatief klein bedrijf moeten zoeken?

[El Loco]

Ik kreeg zojuist antwoord van mijn zwager, die van 1964 tot 2004 onafgebroken bij Ten Horn / Ciba Geigy in dienst is geweest. Hij herkent geen enkele persoon noch locatie op deze foto's. Verder vermeldt hij: "De foto waarop een productieproces wordt beschreven, is geen proces dat bij Ten Horn etc. in bedrijf is geweest. Dit lijkt een proces om stenen te produceren en event. in te kleuren met diverse anorganische grondstoffen als zinkoxide, zand, zout, en vanadiumoxide (kleurgevend) aan de ene kant, en calciumcarbonaat, calciumfluoride, kalium bichromaat? en ?? aan de andere kant. Allemaal producten die eerder wijzen naar Blythe Colours en zeker niet naar Ten Horn."

Kortom: het idee Ten Horn leek aardig te kloppen, maar kan nu de prullenmand in. Verder met Blythe Colours!

[Ingrid M.H.Evers]

In 1967 fuseerde het 'goudfabriekje' van Regout (een 'fabriekje' was het allang niet meer) als Regout-Matthey NV met de firma Blythe Colours NV. Het bedrijf bleef gevestigd op de Bloemenweg. De directie bestond uit L.V.F.M. (Leon) Schols en M. Schiffauer. Schols overleed in 1969, slechts 59 jaar oud. Hij was toen commissaris en oud-directeur van het bedrijf. Een foto heb ik (nog) niet kunnen vinden.

Aan dit bedrijf is een bedrijfsgeschiedenis gewijd: https://www.bibliotheek.nl/catalogus...hnson-matthey/. Het boek blijkt aanwezig in de bibliotheek van het SHC. Misschien weet ik donderdag meer.

[El Loco]

Er is mij nog een alternatief gesuggereerd, namelijk het 'goudfabriekje van Regout'.

Over dat 'goudfabriekje van Regout', later Blythe Colours, is ook het een en ander te lezen in het artikel Heugemerweg op Wikipedia (laatste alinea onder 'Industrieel tijdperk'). Daar staat ook een plattegrondje en een luchtfoto bij. Het bedrijf is in 1973 verhuisd naar de Beatrixhaven en op het oude bedrijfsterrein aan de Heugemerweg/Bloemenweg/Baron van Hövellstraat werd het nieuwbouwwijkje Raccordement gebouwd. Zien we in deze fotoserie de onderhandelingen tussen b&w en Blythe Colours over de aanstaande verhuizing?

En inderdaad, die panden op de hoek Bloemenweg-Duitsepoort lijken sterk op de panden die we door de vitrage van foto 2 en 3 zien. Dat kan haast geen toeval zijn.

[Ingrid M.H.Evers]

Regout-Matthey

Er is mij nog een alternatief gesuggereerd, namelijk het 'goudfabriekje van Regout'. In 1895 in Wyck opgericht door Emile Regout (een advertentie uit 1959 spreekt van 1879). Een kort artikel van de hand van Jolanda Mioch is te vinden op de website mestreechtersteerke.nl. (https://mestreechtersteerke.nl/pag-regout-matthey.htm; als de link niet werkt 'Regout-Matthey' intypen op Google.) Het bedrijf heet nu Johnson-Matthey, is een wereldconcern en is gevestigd aan de Fregatweg in de Beatrixhaven. Het schijnt echter te zijn begonnen op de Bloemenweg.



Onderstaand een pand aan de Baron van Hövellstraat, dat enige gelijkenis vertoont met de huizen achter de vitrage.




Aan dit bedrijf is een bedrijfsgeschiedenis gewijd: https://www.bibliotheek.nl/catalogus...hnson-matthey/

[Ingrid M.H.Evers]

Aard van het bedrijf
Laat ik maar beginnen met te zeggen, dat ik zelf ook meteen aan Ten Horn dacht. Dus met de tip van Antonius maar even de firma Ciba gebeld, dat tegenwoordig Sunchemicals schijnt te heten (dwz het mailadres is sunchemicals.com). Een buitengewoon behulpzame en al lang meelopende beveiliger constateerde bij navraag bij collega's, dat niemand iets op de foto's herkende. Alleen bij dat open laboratorium had hij een vaag gevoel van herkenning, mogelijk ergens in de oude bijgebouwen? Enfin, het is vakantietijd. Men zou op termijn nog eens navragen bij oude werknemers. Probleem bij de lokalisatie is ook, dat niemand zich woningbouw bij het bedrijf kon herinneren.

Dat hier pigmenten voor verf en emaille werden gemaakt en geen verf, blijkt onder andere uit foto 4, maar ook uit veel andere in deze serie. Op de foto's geen blikken verf, maar flessen en potten met poeders.

Locatie
Ten Horn zat vroeger op de Industrieweg. Het huidige bedrijf heeft als adres Sortieweg. El Loco lijkt te suggereren dat het nog altijd dezelfde locatie is, maar dat men heeft uitgebreid naar de Sortieweg. Klopt dat? Misschien, als men op de vage herinnering van de bewaker kan vertrouwen.



Personen
Navraag bij een oud-wethouder leidde tot de volgende identificatie op foto 1:
van links naar rechts: ? , wethouder R. de Vries, burgemeester Baeten, ?, ? , wethouder H. Roovers, ? , gemeentesecretaris Minis.
El Loco komt met vergelijking van andere foto's van deze reeks en van het toenmalige college (BRAVO, zelf niet aan gedacht!) tot de volgende opstelling:

1. wethouder G. Gybels
2. wethouder R. de Vries
3. burgemeester A.M.I.H. Baeten
4. wethouder mr. W.J. Korn
5. ? directeur van Ten Horn
6. wethouder drs. H.J.H. Roovers
7. ? leidinggevende van Ten Horn? Dat is wel zeker: hij komt op alle foto's voor als begeleider/gids van de delegatie (en heeft grote aandacht voor het in beeld brengen van zijn gezicht).
8. gemeentesecretaris mr. Th.J.A. Minis

Periode
De aanwezigheid van Baeten plaatst de opnames niet vroeger dan 1967, die van wethouder De Vries geeft een einddatum: 1973. El Loco's vondst in de Jaarboeken Maastricht, waarbij een bezoek aan Ten Horn wordt gememoreerd op 25 november 1968, past goed in dit tijdsbestek. Anderzijds staan de bomen op de achtergrond nog vol in blad en niemand heeft zijn winterjas aan. Dat is vreemd in november.

Hoe nu verder?
Voorlopig zijn er slechts drie 'harde' gegevens:
1. de aard van de fabriek: waarschijnlijk leverancier van pigmenten
2. de namen leden College B&W
3. het tijdsbestek: tussen 1967 en 1973.

Is het Ten Horn? Die datum in november 1968 zit mij toch wel dwars. Misschien dat oud-medewerkers van Ten Horn nog iets kunnen bijdragen.