Waar is het beeld van de God Mars (vh. Villa Aldegonda)

[Ingrid M.H.Evers]

Bacchus, tot 1917 op Severen

[El Loco]

Over Godert van Slijpe (1698-1753) zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Godert_van_Slijpe. Hij blijkt degene te zijn geweest, die het beroemde goudleerbehang in het stadhuis in de achttiende eeuw naar Maastricht haalde.

Niet alleen dat, hij was het ook die de verduretapijten voor de Raadzaal en de MozestapijtenEen seer magnifick Stadthuys (1985), pp. 65-67) was het Godert van Slijpe die in de 21 jaar dat hij af en aan burgemeester was (van 1732 tot 1752; telkens voor 2 jaar met tussenpozen van 2 jaar) verantwoordelijk was voor de algehele herinrichtingscampagne in het stadhuis. Daarbij werd gebruik gemaakt van de diensten van kunstenaars als de Maastrichts-Luikse schilder Jean-Baptiste Coclers en de Italiaanse sierstucwerker Tomaso Vasalli

[Ingrid M.H.Evers]

Over Godert van Slijpe (1698-1753) zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Godert_van_Slijpe. Hij blijkt degene te zijn geweest, die het beroemde goudleerbehang in het stadhuis in de achttiende eeuw naar Maastricht haalde.
Bij het RHCL berust een klein familie-archiefje van de familie Van Slijpe. Het betreft een omslag met Afschriften van akten, rekeningen en kwitanties en correspondentie, 17e en 18e eeuw. Misschien dat we daar, als het archief ooit weer eens geheel toegankelijk zou zijn, iets over de beelden van Severen vinden. Wishful thinking?

[El Loco]

Dat de Bacchus nog op de Gravenshof staat, is bevestigd door de huidige bewoners.

Ah, dat is goed nieuws. In elk geval een van de vier beelden behouden!


https://flexinext.maastricht.nl/file...ent/GM-157.pdf

[Ingrid M.H.Evers]

[El Loco]

Ik kom nog een andere versie van tekening nr. 1 van Van Gulpen tegen (zie hierboven) en daarop zijn twee beelden afgebeeld op positie nr. 2 en 3!

[El Loco]

Vier beelden op tekeningen Philippe van Gulpen?

Bij nader inzien meen ik nu toch ook vier beelden bij Van Gulpen te zien, weliswaar twee op de ene en twee op de andere tekening. De tekeningen waar het om gaat zijn:
1. https://beeldbank.rhcl.nl/detail.php...432031&index=1
2. https://beeldbank.rhcl.nl/detail.php...431452&index=0
De eerste tekening heeft als onderschrift: "". Burgemeester Jan Godart van Slijpe

Links de oudere tekening met het gezicht op de achtergevel van het huis en het terras uit het zuidwesten. De rode cijfers 1 en 2 geven de positie van de door Van Gulpen geschetste tuinbeelden aan. De gele cijfers 3 en 4 geven de positie aan waar men, de regels van de symmetrie in acht nemend, de twee andere beelden zou verwachten. Op de rechter tekening, het zicht op het terras uit het noordwesten, geeft het rode cijfer 4 inderdaad een beeld aan op de verwachte positie. Dat is niet het geval met nummer 3 (als dat tenminste een beeld voorstelt); dat beeld bevindt zich veel dichter bij het woonhuis.

Zullen we het vanaf nu dan hebben over de vier tuinbeelden van Severen?

[El Loco]

Even samenvatten...

Nu ben ik geen kunsthistoricus, maar wat iedereen kan vaststellen is dat de ronde voet van het middelste beeld niet past bij de vierkante van de andere beelden en dus ook niet bij de vierkante sokkels, waarop de beelden oorspronkelijk zouden hebben gestaan. Daarnaast heb ik het idee dat dit beeld uit een latere periode stamt (romantiek? eind 19e eeuw?) en ook niet van terracotta is (hoewel ik dat van de andere beelden ook niet gedacht zou hebben). Verder wordt het beeld van Meerssenhoven niet vermeld op de lijst van rijksmonumenten, terwijl dat bij diverse tuinvazen, hekwerken, bruggetjes en andere tuinelementen in het park van Meerssenhoven wel het geval is (zie hier). Dat doet vermoeden dat het beeld een recente aanwinst is, of anderszins niet beschermenswaardig, wat voor de andere twee beelden wel geldt: Mars was - tot zijn verdwijning - een rijksmonument; Bacchus is een gemeentelijk monument.

Misschien moeten we ons voorlopig toch maar op die twee laatsten concentreren?

[Ingrid M.H.Evers]

Beelden van de vier seizoenen?

Wat ik mij nu afvraag..... waar zouden die andere beelden gebleven zijn?

Ik denk dat het beeld van Meerssenhoven in posting #17 een goed kans maakt.

Stel dat de theorie van een reeks beelden die de Vier Seizoenen voorstelde, op Severen historische grond heeft, om welke figuren zou het dan kunnen gaan?
In een Nederlandse Almanak uit de zeventiende eeuw (1653-1654) symboliseerde de godin Venus (bij de Grieken: Aphrodite) de Lente. De Zomer werd gepersonifieerd door de godin Ceres (bij de Grieken: Demeter), de Herfst door de god Bacchus (bij de Grieken: Dionysos) en de Winter simpelweg door een oude man.

Wat kan hierbij de rol van Mars (Ares) geweest zijn? Volgens verschillende websites had hij twee heel verschillende achtergronden: enerzijds was hij met een feest in oktober de god van de strijd, de oorlog, anderzijds liet hij met een feest in maart de bloemen en planten ontluiken. Die feesten vielen in respectievelijk de overgangsmaand naar het winterseizoen (het oorlogsseizoen), of juist naar de lente (het vredesseizoen). Zou men op Severen bij een hypothetische 4-seizoenen-beeldenreeks als symbool voor de Winter, in plaats van voor een oude man, kunnen hebben gekozen voor Mars ?

Het is allemaal nogal speculatief, maar niet onmogelijk. Misschien zouden de twee nu nog bereikbare beelden - Bacchus op de Gravenshof en Aphrodite (?) op Meerssenhoven - eens met elkaar vergeleken moeten worden: stijl, materiaal (terracotta?), afmetingen. En als dan een mogelijke relatie blijkt, waar zou dan het vierde beeld gebleven kunnen zijn?

[Ingrid M.H.Evers]

Van 'amienees' kreeg ik via de mail de volgende informatie:

https://beeldbank.rhcl.nl/detail.php...274139&index=8).

Wat wij weten is dat Martin het 'naakte' beeld kocht, omdat het op Severen weg moest toen dat een tehuis voor meisjes werd. (Wat dus niet klopt met de aankoopdatum).
In onze familie is altijd verteld dat Bacchus deel uitmaakte van een groep van vier beelden, die de jaargetijden voorstelden. Bacchus is de herfst.

Of dat van die vier bij elkaar horende beelden klopt en waar die drie andere jaargetijden dan gebleven zijn, dat weet ik niet. Maar 'vier beelden' zou dan eventueel weer aansluiten op posting # 16: meerdere Romeinse beelden op Severen. Met 'Mars' kan ik je helaas niet helpen. Dat beeld zegt mij niets.

Wat ik mij nu afvraag..... waar zouden die andere beelden gebleven zijn?

[Ingrid M.H.Evers]

Mooie foto van Kleon3. Jammer dat er geen Silhouetje is van Meerssenhoven.

[El Loco]

Ik denk het niet, maar je weet het natuurlijk nooit zeker:


Bron: https://commons.wikimedia.org/wiki/F..._tuinbeeld.JPG

Beeld van onbekende vrouwelijke figuur in het park van Meerssenhoven.

[El Loco]

In de tuin bevinden zich nog twee voetstukken met rocaille-ornament, terwijl in de tuin van de Gravenhof een levensgroot Bacchusbeeld van hard aardewerk staat, dat van Severen afkomstig is. [...] Villa Aldegonda, levensgroot tuinbeeld van Mars in hard aardewerk op een hardstenen voetstuk in Lodewijk xv-stijl; vertoont enige overeenkomst met het beeld op de Gravenhof, dat van Severen afkomstig is.

Uit: J.F. van Agt (1962): De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst. Deel V, 3e stuk: Zuid-Limburg uitgezonderd Maastricht, pp. 33, 36. Staatsdrukkerij- en Uitgeverijbedrijf, Den Haag (online tekst

[Ingrid M.H.Evers]

Wel verdraaid, die schommel is mij eerder niet opgevallen. Ik vond het al zo'n rare constructie!

Wel verbeeld ik mij dat ik de beelden zie op twee tekeningen van Philippe van Gulpen: deze en deze. Wishful thinking, of gloort daar echt een Romeinse god tussen het groen?

Op de eerste tekening vind ik dat beeld rechts op de hoek qua houding wel lijken op Mars.
Op de tweede tekening vind ik de Bacchus links qua houding goed herkenbaar. En rechts staat duidelijk ook een beeld, al herken ik er niet direct de Mars in.

Volgens Arnold waren er meerdere Romeinse goden op Severen. Hij heeft dat weer gevonden bij Van Agt (Monumenten van Geschiedenis en Kunst). Op Delpher heb ik er geen vermelding van gevonden. Als die beelden 18e-eeuws zijn, waren ze misschien al bezit van de eerdere eigenaren?

[El Loco]

De ruwe vierkante voet direct onder het beeld van Mars komt overeen met die onder het beeld van Bacchus (p. 24 in het Silhouetje 'Huize Severen'). Beide stroken met de bovenzijde van de vierkante pilaartjes in de hardstenen balustrade van het terras aan de achterzijde van het huis.

Denk dat dat toeval is. De balustrade dateert volgens Paul Arnold uit de periode na 1880; de beelden zijn meer dan een eeuw ouder. Kan natuurlijk zijn dat de balustrade zodanig is gebouwd dat de beelden op de hoekpilaren zouden passen, maar zijn daar foto's van?

Wel verbeeld ik mij dat ik de beelden zie op twee tekeningen van Philippe van Gulpen: deze en deze. Wishful thinking, of gloort daar echt een Romeinse god tussen het groen?

Bacchus is te vinden op Amiepedia: Gravenhof: https://amiepedia.nl/index.php/Besta...cchusbeeld.jpg

Dat was 1967. Volgens Arnold bevond hij zich in 1998 daar nog steeds. Ben benieuwd of deze nog te traceren valt. Zo niet, dan zijn dat twee verloren 18e-eeuwse tuinbeelden i.p.v. een, en dat zou toch treurig zijn.