Het verzet en de gevallen verzetsstrijders in Maastricht gedurende 1940-1945.
Het verzet - de strijders in het geheim - bood veel en effectieve hulp in samenwerking met de geestelijkheid aan ontsnapte krijgsgevangenen en neergehaalde geallieerde vliegtuigbemanningen, aan Joden en onderduikers.
Verder waren er acties van velerlei aard tegen de maatregelen van de Duitsers.
In Maastricht bestonden verschillende verzetsgroepen.
Uit de stad zelf en uit Amby en Heer kwamen in totaal 38 verzetsmensen om.
Al vanaf de eerste dagen dat de Duitse troepen Maastricht bezet hielden bleek dat de stedelingen niet zouden rusten eer de indringers weer verdreven waren.
Op 11 mei 1940 werd een groep Belgische krijgsgevangenen over de Wilhelminasingel naar het station afgevoerd.
Thijs Lokerman, een Maastrichtse machinist en gemeenteraadslid voor de SDAP, leidde door een gefingeerde vechtpartij met een vriend de aandacht van enkele bewakers af, waardoor een aantal krijgsgevangenen kon ontsnappen.
Wellicht was dit de eerste daad van verzet in Maastricht.
Het optreden van Lokerman was in elk geval typerend voor het begin van het verzet: op kleine schaal en individueel.
In het eerste oorlogsjaar bestond het illegale werk vooral uit het opvangen en over de grens naar België smokkelen van krijgsgevangenen die uit Duitse kampen waren ontsnapt.
Veelal waren dat Belgen en Fransen.
In de latere jaren werden dat vooral Engelsen en Amerikanen, meestal bemanningsleden van neergeschoten vliegtuigen.
Zo ontstonden de ontsnappingslijnen of etappediensten die al spoedig pilotenlijnen werden genoemd.
In 1941 bestonden er in Maastricht al twee kernen van mensen die in groepen samenwerkten: de RAF-groep en de groep-S.
De RAF-groep stond onder leiding van Pierre J.M. Dresen.
De groep verzamelde wapens en springstoffen voor het plegen van sabotage en verspreidde een illegaal blaadje, 'Oranje Post'.
Eind 1941 werd de groep opgerold.
Dresen werd op 2 december 1941 gearresteerd en overleed een jaar later in het concentratiekamp Neuengamme.
De groep-S, zo genoemd naar haar leider J. Smits, werd begin 1942 opgerold.
In het boek met de titel: "Onze gevallenen; herinneringen aan het verzet in Limburg in de Tweede Wereldoorlog" heb ik de foto's gevonden van de verzetsmensen uit Amby, Heer en Maastricht die hun leven op het spel hebben gezet voor het leven van anderen.
Het boek is mede geschreven door Giel Bensen en Antje Bensen-Offermans.
Antje Bensen-Offermans was een vriendin en collega van mijn moeder zaliger.
Het boek werd gelimiteerd en genummerd uitgegeven in 1964 en is sinds 1968 in mijn bezit met het nummer 394/1.000.
Het verzet - de strijders in het geheim - bood veel en effectieve hulp in samenwerking met de geestelijkheid aan ontsnapte krijgsgevangenen en neergehaalde geallieerde vliegtuigbemanningen, aan Joden en onderduikers.
Verder waren er acties van velerlei aard tegen de maatregelen van de Duitsers.
In Maastricht bestonden verschillende verzetsgroepen.
Uit de stad zelf en uit Amby en Heer kwamen in totaal 38 verzetsmensen om.
Al vanaf de eerste dagen dat de Duitse troepen Maastricht bezet hielden bleek dat de stedelingen niet zouden rusten eer de indringers weer verdreven waren.
Op 11 mei 1940 werd een groep Belgische krijgsgevangenen over de Wilhelminasingel naar het station afgevoerd.
Thijs Lokerman, een Maastrichtse machinist en gemeenteraadslid voor de SDAP, leidde door een gefingeerde vechtpartij met een vriend de aandacht van enkele bewakers af, waardoor een aantal krijgsgevangenen kon ontsnappen.
Wellicht was dit de eerste daad van verzet in Maastricht.
Het optreden van Lokerman was in elk geval typerend voor het begin van het verzet: op kleine schaal en individueel.
In het eerste oorlogsjaar bestond het illegale werk vooral uit het opvangen en over de grens naar België smokkelen van krijgsgevangenen die uit Duitse kampen waren ontsnapt.
Veelal waren dat Belgen en Fransen.
In de latere jaren werden dat vooral Engelsen en Amerikanen, meestal bemanningsleden van neergeschoten vliegtuigen.
Zo ontstonden de ontsnappingslijnen of etappediensten die al spoedig pilotenlijnen werden genoemd.
In 1941 bestonden er in Maastricht al twee kernen van mensen die in groepen samenwerkten: de RAF-groep en de groep-S.
De RAF-groep stond onder leiding van Pierre J.M. Dresen.
De groep verzamelde wapens en springstoffen voor het plegen van sabotage en verspreidde een illegaal blaadje, 'Oranje Post'.
Eind 1941 werd de groep opgerold.
Dresen werd op 2 december 1941 gearresteerd en overleed een jaar later in het concentratiekamp Neuengamme.
De groep-S, zo genoemd naar haar leider J. Smits, werd begin 1942 opgerold.
In het boek met de titel: "Onze gevallenen; herinneringen aan het verzet in Limburg in de Tweede Wereldoorlog" heb ik de foto's gevonden van de verzetsmensen uit Amby, Heer en Maastricht die hun leven op het spel hebben gezet voor het leven van anderen.
Het boek is mede geschreven door Giel Bensen en Antje Bensen-Offermans.
Antje Bensen-Offermans was een vriendin en collega van mijn moeder zaliger.
Het boek werd gelimiteerd en genummerd uitgegeven in 1964 en is sinds 1968 in mijn bezit met het nummer 394/1.000.
Opmerking