Wehrmachtkommandantur in Maastricht en de Schutzgruppen

[Ingrid M.H.Evers]

Je hebt het helemaal goed, Pier! Volgens de stadsplattegronden van Baedeker uit het begin van de 20e eeuw liep de straat Sint Maartenspoort van de Maas tot aan de Wilhelminasingel, en het verlengde was de Sint Maartenslaan die op de Parallelweg uitkwam. De Zusters Franciscanessen van Heijthuizen - 'Klooster Sint Anna' - zaten op Sint Maartenspoort nr. 2. Het telefoonboek uit de jaren tot en met 1950 geeft geen nummer, maar de Piusalmanak uit 1957, die in mijn kast staat, wel! En dat gebouw heeft inmiddels al voor veel gediend, waaronder muziekschool.

[Pier]

Wehrmachtkommandantur

(..) Op de site van Ryckheyt, centrum voor regionale geschiedenis Nederland, onder nummer 062 HOENSBROEK 1940-1947, vind ik nog het navolgende.
"In 1942 wordt op last van de Wehrmachtkommandantur te Maastricht de Schutzgruppe Hoensbroek in het patronaatsgebouw "Ons Huis" ingekwartierd. [NOTE Invnr.1275]"

Waar was de Wehrmachtkommandantur in Maastricht eigenlijk gevestigd?

Volgens Delpher was dat aan de St. Maartenspoort 2 te Maastricht, zoals uit onderstaand krantenartikel blijkt.



Als de Schutzgruppen (in (Zuid-)Limburg) gelieerd waren aan de Wehrmachtkommandantur in Maastricht zou het goed mogelijk zijn dat men zich daar heeft moeten melden.
Maar, waar is de Sint Maartenspoort no. 2 ??
Bij mijn weten bestaat die straatnaam niet (meer).

Op de website http://www.wikiwand.com/nl/Bevrijdin...stricht_(1944)

[Pier]

(..) Mijn grootvader, die geboren en getogen is in Nederland, maar de Duitse nationaliteit had, moest zich ook in Maastricht komen melden.
Hij moest juist onder de wapenen voor de Wehrmacht.
Mijn grootvader was totaal niet bekend in Maastricht en uit de gesprekken die ik later met hem had, meen ik de concluderen dat hij zich moest melden "bij een groot klooster aan de Tongerseweg".

(..) Dat 'klooster' was de kweekschool van de broeders van de Beyart, waar vanaf 1909 onderwijzers werden opgeleid. Het was een internaat en er woonden naast leerlingen inderdaad ook broeders, die het onderwijs verzorgden. Als zodanig kun je dus ook spreken van een klooster. Vanaf 1937 werd in een door Alphons Boosten ontworpen vleugel ook technisch onderwijs gegeven.

Het lijkt erop, dat dit niet het gebouw is geweest, waar de grootvader van Pier zich moest melden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het eerst op 7 februari 1941 in beslag genomen en wel door de SS.(...)

Schutzgruppe Meezenbroek

[Ingrid M.H.Evers]

De kweekschool aan de Tongerseweg

Oorspronkelijk geplaatst door Pier

Mijn grootvader, die geboren en getogen is in Nederland, maar de Duitse nationaliteit had, moest zich ook in Maastricht komen melden. Hij moest juist onder de wapenen voor de Wehrmacht. Mijn grootvader was totaal niet bekend in Maastricht en uit de gesprekken die ik later met hem had, meen ik te concluderen dat hij zich moest melden "bij een groot klooster aan de Tongerseweg". Volgens mij was dat het oude Bonnefantenklooster/school aan de Tongerseweg. Ik heb echter momenteel geen enkele objectieve bewijzen dat de Duitsers dat gebouw in (de eerste maanden in) gebruik hebben genomen cq gehad.

Dat 'klooster' was de kweekschool van de broeders van de Beyart, waar vanaf 1909 onderwijzers werden opgeleid. Het was een internaat en er woonden naast leerlingen inderdaad ook broeders, die het onderwijs verzorgden. Als zodanig kun je dus ook spreken van een klooster. Vanaf 1937 werd in een door Alphons Boosten ontworpen vleugel ook technisch onderwijs gegeven.

Het lijkt erop, dat dit niet het gebouw is geweest, waar de grootvader van Pier zich moest melden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het eerst op 7 februari 1941 in beslag genomen en wel door de SS. Dat was een onderdeel van een strafmaatregel ten gevolge van de in de rooms-katholieke kerken afgekondigde brief van het Nederlands episcopaat over de NSB en het verboden lidmaatschap daarvan. De Organisation Todt bracht er in de jaren 1943-1944 ruim 1.400 arbeiders onder, die een spoorlijn moesten aanleggen van het goederenstation Boschpoort, via de Hertogsingel, naar de Kannerberg. Elders op deze website zijn daar pagina's aan gewijd.

Na de Bevrijding diende het gebouw nog enkele maanden als onderdak voor Amerikaanse legeronderdelen (oktober 1944-december 1944). Het kweekschoolonderwijs werd in januari 1945 hervat. De broeders en leerlingen waren al die tijd elders in de stad ondergebracht, onder meer in een provisorische slaapzaal in het Staargebouw.


Bron: Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht (2005), lemma kweekschool, waarin verwezen wordt naar Silhouetje nr. 40: Serge Langeweg, Wolder.

[Pier]

Naar aanleiding van een op 12 november 2018 gestarte topic over het "Afmelden van militairen in het begin van de Tweede Wereldoorlog" (link: http://forum.mestreechonline.nl/foru...e-wereldoorlog) door HenkvanOsch, ontstond een discussie/zoektocht naar de Wehrmachtkommandantur en de Schutzgruppen.

Hieronder de discussie die volgde.
Op 18 november 2018 zijn de postings verplaatst van de oorspronkelijke topic naar deze topic.