Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee

[SJEF †]

De Onze Lieve Vrouwebasiliek in Maastricht verzorgde zaterdag 3 januari 2009 een Driekoningenstoet door het Stokstraatkwartier.
Nadat de winkels waren gesloten, verzamelde de karavaan zich op het Onze Lieve Vrouweplein.
Daar was kort daarvoor een aantal veewagens gearriveerd.
Behalve schapen, ezels en paarden stapte ook een heuse kameel uit.
Een van de 'Wijzen uit het Oosten' werd met een trap in het kamelenzadel gehesen, waarna de karavaan op pad ging.
De schapen behoorden toe aan de 'herders van Betlehem'.
Zij kregen gezelschap van kinderen die als koning verkleed meeliepen.
Na terugkomst werd een korte viering rond de 'kribbe' gehouden.

[SJEF †]

Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee

Maastricht: stad van processies.

Sacramentsprocessie Onze Lieve Vrouwe Basiliek in het Stokstraatkwartier.

Op Tweede Paasdag (13 april 2009) trok de eerste sacramentsprocessie van het jaar na de plechtige Hoogmis door de smalle straten van het Stokstraatkwartier, uiteraard ook met het middeleeuwse Mariabeeld van de Sterre der Zee.
Vijf dagen later lopen de gelovigen al weer met dit beroemde genadebeeld de grote bidweg door het centrum van de stad, als afsluiting van de Paasweek, 's avond na de hoogmis.



Servaas.
Op de zondag vóór 13 mei, de feestdag van de patroonheilige van de stad, Sint Servatius, wordt jaarlijks de processie gehouden vanaf zijn grafkerk de Servatiusbasiliek naar de Sint Servatiusbron in het Jekerdal.
De zondag daarna trekt de grote stadsprocessie ter ere van de eerste bisschop van Maastricht, met alle stadsdevoties, beelden en relieken die de stad rijk is.
Alleen de beroemde noodkist met het gebeente ven Sint Servaas blijft in de crypte achter.
Die gaat slechts eens per zeven jaar in processie mee de straat op tijdens de Heiligdomsvaart.
De eerstvolgende keer in 2011.

Lange traditie.
Maastricht behoorde na de verplaatsing van de bisschopszetel van Maastricht naar Luik door Sint Hubertus in 722 zo’n 1000 jaar lang tot dit bisdom.
En in het Luikse is in de middeleeuwen ook de traditie van de sacramentsprocessie ontstaan.
Maastricht en het zuidelijke heuvelland horen pas sinds 1840 bij het bisdom Roermond.
Het is dus niet zomaar, dat in onze regio de processiecultuur is begonnen.
Het gevoel van decorum is erg sterk.



Zestien processies.
De stad Maastricht springt er inderdaad wel uit met al haar processies.
Jaarlijks trekken er maar liefst zestien door Maastricht.
Behalve de grote stadsprocessies hebben de meeste wijken nog hun eigen sacramentsprocessie met speciale verering van hun eigen patroonheiligen zoals Sint Pieter, Sint Anthonius, Sint Martinus, Sint Walburga, Sint Cornelius en de heilige Maastrichtse bisschoppen Monulphus en Gondulphus (Gonnie en Monnie, zeggen de Maastrichtenaren met vertedering).
Die heiligen hebben allen hun eigen broederschappen, met eigen kleurrijke kleding.
Groepen mannen – emancipatie is een begrip dat hier niet van toepassing is – die het een eer vinden om het beeld van hun patroonheilige of het beroemde zwarte kruis van Wijck rond te dragen.
Jongeren nemen het ook weer over van ouderen.
Zo is een groep van scouting Sint Pieter onlangs geïnstalleerd als dragers van de Sint Jozefbroederschap, die traditioneel de processiehemel van de Onze Lieve Vrouwe Basiliek draagt.
En de omwonenden scheppen er nog steeds een genoegen in om de straten waar de processie door heen trekt te versieren, bloemblaadjes te strooien, vlaggen en vaandels uit te hangen en de rustaltaren te versieren.
De schutterijen en harmonieën lopen mee, misdienaars zwaaien met wierookvaten; kortom het is een feest voor alle zintuigen.



Decorbouwers van Slevrouwe.
De Havenstraat in Maastricht wordt door processiegangers geroemd, omdat de bewoners alles uit de kast halen om het straatje zo mooi mogelijk te maken.
Wanneer het geluid van de klokken voor de mis door de binnenstad kaatst, staat Tom Cremers al op zijn keukentrapje op de keien van de Havenstraat om vlaggen en vaandels aan de antieke straatlantaarns te bevestigen.



Zijn buurman houdt het trapje stevig vast om hem voor een val te behoeden.
Vrijdag is Cremers al naar de markt geweest om bloemen in te slaan.
Rode en witte rozen voor de stad Maastricht.
Geel-witte tulpjes voor de kerk.
Blauwe hyacinten met witte roosjes voor Maria.
Van vrienden en kennissen heeft hij tassen vol narcissenkopjes gekregen, die hij bedachtzaam in een zelf bedacht patroon uitlegt over de keitjes.
Zijn buurman assisteert hem bij alles, maar moet wel eerlijk bekennen dat hij, zonder Cremers, waarschijnlijk alleen een vlag had uitgehangen voor de komende processie van Slevrouwe.
Een processie die voorheen niet eens door de Havenstraat liep.
Mede dankzij een kleine lobby van Cremers is daar drie jaar geleden verandering in gekomen.
Voor de Maastrichtenaar is dit een manier om zijn geloof uit te dragen.
"Ter ere van Onze Lieve Vrouwe en de Sterre der Zee.
Maar ook om deze mooie traditie in stand te houden en het warme, zuidelijke karakter van Maastricht te benadrukken.
En om te laten zien dat we niet behoren tot het calvinistische noorden.
We zijn toch een beetje het Rome van Nederland."



Van een buurvrouw uit zijn appartementencomplex heeft hij de huissleutel gekregen.
Zij is met Pasen bij haar dochter, maar heeft hem toestemming gegeven wat achter haar raam te zetten.
Na wat gedoe hebben Cremers en zijn buurman het raam zo dicht gekregen dat achter elk venster een grote ingelijste foto van Werner Mantz prijkt, met hieraan een lint met bloemstuk.
Cremers steekt aan elke zijde een kaars aan, sluit de deur af en bekijkt het resultaat.
"Ooh, het is wel schitterend", constateert hij tevreden.
De bloemenzee trekt al wat wandelaars, die op hun paasbest door de straat flaneren.
Is het soms een Feiertag, willen twee oosterburen weten.
Procession, zegt de Maastrichtenaar in zijn beste Duits.
Niet iedereen snapt het hoor, die bloemen in de straat.



"Vorig jaar waren er van die studentenmeisjes die dachten dat ze de bloemen mochten meenemen."
Zijn overbuurvrouw van de tassenwinkel komt met een emmertje naar buiten.
Ze schudt de rozenblaadjes eruit en maakt het bloemenpad wat groter.
Een bejaarde man slentert in zijn zondagse pak langs de religieuze versieringen achter de ruiten en geeft een goedkeurend knikje.
Toeristen leggen het tafereel gretig vast met hun digitale camera’s.
Hoofdorganisator Tom Cremers is klaar met de bloemen, die nu een fraai patroom op straat liggen, en gaat naar boven om zich in het net te steken.



Iets verderop in de Havenstraat wordt Tiny Kusters al een beetje nerveus van het dreigende tromgeroffel van de verkennersband.
Ze is nog niet helemaal klaar met haar stoepje.
Ze trekt snel het laatste onkruid tussen de keien vandaan.
Samen met haar man Martin heeft ze het straatje voor hun modezaak Scapa een religieus tintje gegeven.
Ze hebben een bidstoel naarbuiten gehaald, en met een kleedje en een antiek houten kruisbeeldje van oma hebben ze een eigen altaar gemaakt.
Alleen is het even stoeien met een kaarsje, dat steeds uitwaait.
Natuurlijk maken ze de straat graag mooi voor de processie, zegt Tiny Kusters.
"Vorige week hadden we hier in de straat een modeshow, waarbij de hele straat rekening met ons heeft gehouden.
Nu doen we iets terug voor de straat.
Bovendien zijn we katholiek."



Als de processie nadert, staat de Havenstraat vol belangstellenden en is Cremers strak in pak gestoken.
Hij straalt temidden van de bloemenpracht.
"Ik heb al heel wat complimentjes gekregen."
Om er aan toe te voegen: als u zich soms afvraagt wat ik doe met al die bloemen als de processie voorbij is: die gaan allemaal naar de Onze Lieve Vrouwe kapel."
Pastoor Fons Kurris kan dus tevreden zijn.
"Behalve de bloemen op de grond natuurlijk," haast Cremers zich er aan toe te voegen: "Op de een of andere manier zijn die vrij snel na de processie zo goed als verdwenen."

[SJEF †]

Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee

Makers lied 'O Sterre Der Zee' eindelijk bekend.

De makers van het Limburgse devotielied 'O reinste der schepselen', oftewel 'O, Sterre der Zee', zijn bekend.
Hun identiteit was decennia lang een raadsel omdat in geen enkel archiefstuk de namen stonden.

De Maastrichtse archivaris Regis de la Haye heeft nu ontdekt dat de melodie gemaakt is door componist Henry Hemy.
Het lied stamt uit 1864 en staat in de bundel 'Crown of Jesus' met Engelse devotieliederen.
De Nederlandse tekst blijkt in 1912 geschreven te zijn door de in Maastricht overleden schrijfster Marie Koenen.
De la Haye ontdekte de namen tijdens een onderzoek naar het beeld en de kapel van de Sterre der Zee in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Maastricht.






2. Bedreigen ons noodweer of storm op ons baan,
is 't scheepj' onzer ziel in gevaar te vergaan,
bedaar, o Maria, de storm op uw beê,
stort hoop ons in 't harte, o Sterre der Zee.
Refrein.

3. Maria, als gij onze schreden geleidt,
schenkt gij ons uw licht en uw bijstand altijd;
dan landen wij veilig ter hemelse reê,
en danken u eeuwig, o Sterre der Zee.
Refrein.

Uitgebreide informatie via de archiefsprokkel van Regis de la Haye:

http://www.rhcl.nl/page.asp?id=1427 , waar het als PDF kan worden gelezen of worden gedownload.

[SJEF †]

Herodusspel

Wagenspel in Onze Lieve Vrouwe-basiliek.

Het oud-middeleeuws wagenspel ‘Herodesspel’ wordt dit weekeinde in de Onze Lieve Vrouwe-basiliek opgevoerd door spelers van de Köpenick en van het openluchtspel ‘De Slevrouwe’.
Er is Gregoriaanse muziek en pastoor Kurris leest Nederlandse teksten voor.
Zaterdag 19-12-2009 vóór en direct nà de mis van 18.30 uur, zondag 20-12-2009 om 11.00 uur, na de hoogmis.

http://www.sterre-der-zee.nl/ .

[SJEF †]

...Tevens viert pastoor Fons Kurris op zondag 11 april (Beloken Pasen) zijn gouden priesterfeest.
Op 2 april 1960 werd pastoor Fons Kurris in de kathedraal van Roermond door de toenmalige bisschop van Roermond, mgr. Moors, priester gewijd.

LEVEN IN GELOOF EN VERWONDERING

Dat is de titel van het interview met Fons Kurris (74), de pastoor van de Maastrichtse Onze Lieve Vrouwe-basiliek.
Hij viert volgende week zijn vijftigjarig priesterjubileum.
Gesprek met een muzikaal, eigenzinnig, ongeduldig, perfectionistisch en innemend buitenbeentje.

Meer weten en lezen?
Dat kan via een PDF bestand; te downloaden via onderstaande URL.

http://docs.google.com/fileview?id=0...OWI1ZmZj&hl=nl .

[Harrie]

Sterre der Zee-kapel

Deze artikelreeks liet me denken aan een vraag die bij een bezoek aan de Slevrouwe Baseliek tijdens de onlangs gehouden open dag bij me opkwam.

De prachtige mozaïekvloer met een latijnse text in de Mariakapel ( een verborgen maar prachtige parel) trok meteen mijn aandacht.

Aangezien ik de text maar deels kon ontcijferen en ik mijn oude geschiedenisleraar broeder Sigismund Tagage niet tot mijn beschikking had....vroeg ik om hulp.

Dankzij 2 uiterst vriendelijke heren, Diaken Regis Delahaye en OLV Kerkgids Marcel Timmers, kreeg ik antwoord; waarvoor nogmaals hartelijk dank aan beide heren !!!

Vandaar geen vraag mijn tip :

mocht u de kans hebben om de kapel van binnen ooit te bezoeken, meteen doen en bekijk / bewonder de vloer !

Om vragen te voorkomen, alvast hier de uitleg over de vloer :


Staande in de richting van het altaar :

Vóór het altaar :
Ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris et flores mei fructus honoris et honestatis.
Ecclesiasticum (= Wijsheid van Jezus Sirach) 24,23 : ego quasi vitis fructificavi suavitatem odoris, et flores mei fructus honoris et honestatis (‘als een wijnstok kreeg ik mooie loten, en mijn bloesems werden luisterrijke, volle vruchten’).

Links :
Rosa mystica.
niet Bijbels (‘mystieke roos’, aanroeping uit de litanie van Maria)

Rechts :
Sicut lilium inter spinas.
Canticum canticorum (Hooglied) 2,2 : Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias (‘als een lelie onder de doornen, zo is mijn vriendin onder de meisjes’)

Rechts in de lengterichting :
Lignum vitæ in medio paradisi.
Genesis 2,9c : lignum etiam vitæ in medio paradisi (‘de boom van het leven midden in de tuin’)

Links in de lengterichting :
Lignum scientie boni et mali.
Genesis 2,9d : lignumque scientiæ boni et mali (‘de boom van de kennis van goed en kwaad’)

In het midden, tekenen van de sterrenbeelden, met de vier stromen van het Paradijs : Tigris, Euphrates, Geon, Pison
Genesis 2,11-14

Rechts achter :
Sicut c[innamomum et balsamum] (tekst gedeeltelijk verborgen door een kast)
Ecclesiasticum (= Wijsheid van Jezus Sirach) 24,20a(15) : sicut cinnamomum et balsamum (‘als kaneel en balsem...’).

Links achter :
Aromatizans odorem dedi.
Ecclesiasticum (= Wijsheid van Jezus Sirach) 24,20b(15) : aromatizans odorem dedi (‘...heb ik heerlijke geur verspreid’).

Achter midden :
Super aspidem et basiliscum ambulabis et conculcabis leonem et draconem.
Psalm 91(90),13 : super aspidem en basiliscum ambulabis, et conculcabis leonem et draconem (‘treden zult gij op leeuw en op adder, leeuwenwelp vertrapt gij en slang’).

[El Loco]

Om vragen te voorkomen, alvast hier de uitleg over de vloer

Kijk, zo voorkom je domme vragen!

Toch zou het aardig zijn om wat meer informatie te hebben, zoals: wanneer en door wie zijn de teksten in de vloer ingelegd? Ik heb zelf het vermoeden dat het tijdens de Cuypers-restauratie gebeurd is. Of nog iets later, ná de plaatsing van het beeld van de Sterre der Zee in de Mérodekapel in 1903.

Een foto van de vloer zou ook niet gek zijn.

Misschien wel beter om het topic onder te brengen bij 'Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee'?

[El Loco]

Na al die moeite hopen we wel dat Harrie nog wat van zich laat horen

[Harrie]

Kijk, zo voorkom je domme vragen!

Toch zou het aardig zijn om wat meer informatie te hebben, zoals: wanneer en door wie zijn de teksten in de vloer ingelegd? Ik heb zelf het vermoeden dat het tijdens de Cuypers-restauratie gebeurd is. Of nog iets later, ná de plaatsing van het beeld van de Sterre der Zee in de Mérodekapel in 1903.

Een foto van de vloer zou ook niet gek zijn.

Misschien wel beter om het topic onder te brengen bij 'Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee'?

ben er mee aan de slag el Loco... bis 'n lestig portret..
mocht ik de gegevens en foto hebben, zal ik 't meteen plaatsen!
es diech noe mer 'nne boezjie opsteeks...moot 't lukke !

[El Loco]

Iech bin neet zoe van de boezjiekes, Harrie, mer 't zal och zoe wel lukke, toch?

Als ik iets tegenkom over het ontstaan van die vloer, laat ik 't in elk geval zeker weten. Ik kwam wel laatst een heel verhaal tegen over votieftegels in de Kapel van het Heilig Aaanschijn in de Sintervaos, maar da's een ander onderwerp!

[Harrie]

Iech bin neet zoe van de boezjiekes, Harrie, mer 't zal och zoe wel lukke, toch?

Als ik iets tegenkom over het ontstaan van die vloer, laat ik 't in elk geval zeker weten. Ik kwam wel laatst een heel verhaal tegen over votieftegels in de Kapel van het Heilig Aaanschijn in de Sintervaos, maar da's een ander onderwerp!

Prima & bedankt...
over de Sintervaos... daar kun je 't beste bij m'n oud leraar broeder Sigismund Tagage terecht!

[Harrie]

ben er mee aan de slag el Loco... bis 'n lestig portret..
mocht ik de gegevens en foto hebben, zal ik 't meteen plaatsen!
es diech noe mer 'nne boezjie opsteeks...moot 't lukke !

Voila !

De mozaïekvloer in de kapel van de Sterre der Zee is aangelegd tijdens de restauratie door Cuypers en de inrichting van de kapel rond 1903.
Dit is tevens beschreven in een artikel van de Diaken Régis de la Haye:
"Pastoor Jacobs en de devotie tot de Sterre der Zee"
( De Maasgouw 127 (2008, p. 115-129.)
Geen foto helaas... is helaas te moeilijk te maken ( zou de hele kapel ontruimt moeten worden, kan dus niet...).
Hoop dat dit toch een bevredigend antwoord geeft op je vraag.


Met dank aan Diaken Régis de la Haye !

[El Loco]

Doorgang door de kerk?

Op een foto van een schilderij van Alexander Schaepkens (http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl) lijkt het erop dat er begin 19e eeuw een weg/doorgang dwars door de O.L.Vrouwekerk liep:

Het schilderij moet in dat geval de situatie van vóór 1837 weergeven, het jaar waarin de Sint-Nicolaaskerk werd afgebroken en de Slevrouwe parochiekerk werd, nadat de kerk enkele tientallen jaren als smidse, paardenstal en magazijn voor het garnizoen in gebruik was geweest. Alexander Schaepkens werd geboren in 1815, dus het zou net kunnen...

[Verwijderde gebruiker]

Zien we hier het kerkhof ?

[Verwijderde gebruiker]

Waar zou deze opening kunnen "passen" ?