Quartier Amélie

[El Loco Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten El Loco]

Als ik de foto in de HEM bekijk bekruipt me het gevoel dat die niet van 1934 zal zijn maar van 1944 of later. De huisjes zijn namelijk nogal beschadigd.

Ziet er inderdaad uit als bomschade. Eigenlijk jammer dat het complex is gesloopt want zo hopeloos zag het er ook weer niet uit. Maar misschien is het later nog een keer getroffen door een bombardement? Het was toch wel een vrij unieke wijk in Nederland, denk ik. Het doet mij sterk denken aan arbeiderswijken in de Borinage of Noord-Engelse industriesteden. Daar vind je ook van die uniforme, smalle straten met huisjes zonder voortuinen. Wel met achtertuinen, volgens het back-to-back principe, zodat de troep vanaf de straat niet zichtbaar was. Zoiets misschien:

La Louvière, Borinage, België


Saltaire (bij Bradford), North Yorkshire, Engeland

Hoe heetten die straatjes bijvoorbeeld?

Zou het kunnen dat de straatjes niet als afzonderlijke straten werden gezien en dus ook geen namen hadden, zoals dat ook het geval is in sommige wijken uit de jaren '70 (Graan voor Visch in Hoofddorp bijvoorbeeld). Wellicht was het postadres dan: Quartier Amélie (+ huisnummer), Franschensingel, Maastricht.

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

foto HEM

Die datering (1934) heb ik geloof ik van het gemeentearchief, of er staat een type-/zetfout die ik niet opmerkte.

Maar jullie hebben gelijk: het ziet er gebombardeerd uit. Echter, dan zou de foto gespiegeld moeten zijn, want het meest beschadigde deel zou bij de spoorbaan moeten liggen. Of was het misschien toch een renovatie?

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Zou het kunnen dat de straatjes niet als afzonderlijke straten werden gezien en dus ook geen namen hadden, zoals dat ook het geval is in sommige wijken uit de jaren '70 (Graan voor Visch in Hoofddorp bijvoorbeeld). Wellicht was het postadres dan: Quartier Amélie (+ huisnummer), Franschensingel, Maastricht.

Ja, aan zoiets had ik ook al gedacht, Loco. Vandaar dat ik het huisnummerregister doornam. Laat men nu de hele groep straten met een naam beginnend met F hebben vergeten op te nemen? Eerste keer dat me dat opvalt! Enfin, ik zoek verder.
(P.S. Mooie bijdrage weer!)

[hermanw Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten hermanw]

Bij http://kranten.kb.nl/ zijn 2 artikelen over Quartier Amelie te vinden. Een artikel in het Rotterdamsch Nieuwsblad van 02-08-1894 over een uitbraak van cholera in onder meer die wijk. En een artikel over sociale woningbouw in Vertias van 24-09-1938.

Bij het http://www.ingelegilde.nl/ma/mestree...ns/q_a_MA.html staan ook enkele foto's

[Theo Bakker Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Theo Bakker]

Drinkwatervoorziening

In 1881 is sprake van gemeenschappelijke pompen voor de drinkwatervoorziening. Later hebben enkele huisjes al een aansluiting op de waterleiding. Weet iemand hoe dat er in 1944 uitgezien heeft?

[Theo Bakker Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Theo Bakker]

......Zoiets misschien?

La Louvière, Borinage, België......

Ik ben in La Louvière op excursie geweest en ondanks het feit dat het intensief gerestaureerd is blijft dat een ontzettend troosteloze omgeving. In Quartier had iedere bewoner tenminste een eigen tuintje met redelijke afmetingen (zie de luchtfoto).



Over deze foto: het lijkt of er een noodbrug naast de spoorbrug ligt. Die noodbrug komt ook op andere foto's voor. Deze foto moet dus tussen 1940 en '44 gemaakt zijn. Is dit een uitvergroting van de RAF-foto die we eerder hebben gezien?

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Hartelijk dank, hermanw.

J.P. Menten schreef een aardig artikel dat ons weer een stuk verder brengt. Ik vond wat oneffenheden: Petrus Regout II kan onmogelijk in 1940 een opdracht tot restauratie hebben gegeven. Hij stierf immers in 1897. Mogelijk was het een Petrus uit de derde generatie?

Ook Menten schrijft dat het Quartier Amélie na het bombardement werd afgebroken/opgeruimd. Hij zal dezelfde bronnen gebruikt hebben als dr. Ubachs en ikzelf. Inmiddels weten we dat in elk geval de eerste huizenrij aan de Fransensingel nog vijf tot tien jaar heeft gestaan.

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Heeft iemand het proefschrift van Roemen in de kast staan? Foto 11 laat de laatste (noordelijkste) straat zien van het Quartier Amélie, genomen naar het westen. Op het eerste gezicht is het er een troosteloze bedoening. Dat komt enerzijds door de smalle stoepen en het ontbreken van elk groen: zoals Theo Bakker hierboven al opmerkt, lagen de tuintjes áchter de huizen. Bovendien is er geen hond te zien op straat, een prestatie voor een foto die midden op de dag (waarschijnlijk in opdracht) werd genomen.

Anderzijds lagen deze huisjes - zoals het artikel in Veritas (24 september 1938 ) ook al stelde - op een wat ongelukkig punt: bekneld tussen de fabrieksgebouwen en de Maas. Aan de westelijke kant loopt de straat daarom dood tegen een hoge muur. Bedenk echter dat, als men de foto vanuit het westen had genomen, er een vrij uitzicht over de Maas was geweest. Dat is ook goed te zien op deze foto. De eerste huizen hier liggen aan de Fransensingel.

Er is veel zon in de redelijk brede straat en omdat de tuinen aan elkaar grenzen, zal er ook veel zon aan de achterzijde zijn geweest. De rechter gevelwand op de foto bij Roemen, is, zoals we eerder zagen, de enige die niet door de noordzuid lopende 'middenstraat' werd onderbroken. Die verbinding eindigde aan de zuidzuide op de Fransensingel en liep aan de noordzijde dood tegen een hoger pand in het midden van de gevelwand, het enige in het gehele complex. Dat zullen de paar woningen zijn geweest waarvan Menten vermeldt dat zij een iets hogere huur opbrachten. In elk geval was iemand er eind jaren 1930 welvarend genoeg om op de benedenverdieping markiezen aan te brengen.

Bron:
H.C.W. Roemen, Maastricht, een geografische - hoofdzakelijk economisch-geografische - beschrijving en verklaring der agglomeraties in de gemeente Maastricht, Maastricht (Van Aelst) 1947. 345 blz., bijlagen en 12 foto's. Dissertatie Rotterdam (Nederlandsche Economische Hoogeschool).

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

In 1881 is sprake van gemeenschappelijke pompen voor de drinkwatervoorziening. Later hebben enkele huisjes al een aansluiting op de waterleiding. Weet iemand hoe dat er in 1944 uitgezien heeft?

Misschien dat Marcel Put in zijn geschiedenis van de Nutsbedrijven hier iets over zegt (Energiek Maastricht)?

[Theo Bakker Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Theo Bakker]

....Inmiddels weten we dat de eerste huizenrij aan de Fransensingel nog vijf tot tien jaar heeft gestaan.

Toen de KNP in 1947 het complex kocht hebben ze de twee niet beschadigde rijtjes laten staan en als personeelskantine ingericht.
Van die verbouwing ben ik ooit foto's tegengekomen, die ik nu nog een keer zal zoeken en kopiëren.

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Ik denk dat u de affuitenloods aan het Bassin en de huisjes aan de Fransensingel door elkaar haalt (Zie mijn eerdere bijdrage hier).

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Roemer vergelijkt in zijn dissertatie onder meer de invulling van de bebouwde ruimte bij een aantal projecten, zowel binnenshuis (bv. een woonkazerne behorend bij de wapenfabriek van Stevens), als buitenshuis (intekening van panden op percelen). Op pag. 326 staat een piepklein schema van de bebouwing aan de Fransensingel met achterliggend Quartier Amélie.

Uit een summiere schaalaanduiding blijkt, dat het perceel een beetje een uitlopende taartpunt vormde: aan het noorden wat breder (ca. 60m.) dan aan het zuiden (ca. 40m). De westelijke zijde was ca. 110 m., de oostelijke ca. 95 m. De straten waren ca. tien meter breed; de ruimte achter de huizen ca. 18 meter, dus de tuinen ongeveer negen meter diep, met genoeg ruimte voor een moestuintje en/of een konijnen-, kippen- of varkenshok.

Het complex was qua opzet goed vergelijkbaar met een blok arbeiderswoningen tussen de Bosscherweg en de Henri du Montstraat (p. 325).

[El Loco Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten El Loco]

Ik ben in La Louvière op excursie geweest en ondanks het feit dat het intensief gerestaureerd is blijft dat een ontzettend troosteloze omgeving. In Quartier had iedere bewoner tenminste een eigen tuintje met redelijke afmetingen

Ik ken de Borinage niet uit eigen ervaring, maar ik heb wel een jaar in Yorkshire gewoond en daar zijn nog veel van die arbeiderswijken in tact. De meeste hebben toch wel een achtertuintje of binnenplaats, maar je hebt ook wijken waar aan beide zijden van de huizenrij een straat loopt, dus met voordeuren aan beide kanten van het huizenblok. De huizen liggen dan rug aan rug tegen mekaar aan. Het enige daglicht treedt binnen via de straatkant. Vergeleken daarmee was het Q.A. al een enorme vooruitgang.

[Breur Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Breur]

Quartier Amélie.

Deze wijk vormde een eenheid, straten en dus straatnamen waren er niet. De wijk bestond uit 10 parallel geplaatste huizenblokken. De huizen waren bestemd voor de glasblazers en hun gezinnen. De wijk bestond uit 74 woningen, allen bestaand uit drie kamers, een zolder en een keukentje. Drinkwatervoorziening was geregeld middels putten.

Bron: aantekeningen overleg ZOM.

[Ingrid M.H.Evers Vriend van M.O. Zoek alle berichten Bekijk profiel Sluiten Ingrid M.H.Evers]

Geweldig Breur, maar wat betekent ZOM en kan ik dat ergens nalezen?