Soiron: bouwmeesters van Maastricht in de 18e eeuw

[Ingrid M.H.Evers]

De naam Soiron is in Belgisch- en Nederlands-Limburg en het aangrenzende Rijnland verbonden aan een hele reeks architecten, in vroeger tijden ‘bouwmeesters’ genoemd. Het gaat in feite om twee takken van dezelfde familie: de Maastrichtse tak en de Hasseltse tak.

De Maastrichtse tak

Deze vangt aan met een immigrant uit het Land van Luik, nl.:

Eerste generatie

1. Matheus Soiron (Chaumont-Romsee 1681 - Maastricht 1762 mei 26). Hij huwde ene Catharine Deplaye en vestigde zich begin achttiende eeuw als bouwmeester in de stad. Wanneer precies, is niet bekend, omdat zijn inschrijving als Luiks-Maastrichts burger is niet teruggevonden. Maar waarschijnlijk was het tussen 1715 en 1717. In dat laatste jaar wordt het derde kind gedoopt in Maastricht, evenals alle volgende. Het echtpaar Soiron-Deplaye kreeg zeven dochters en vier zonen, waarvan er drie zonen in het vak gingen:

Tweede generatie

1.1 François (1714-1778 ), bouwmeester en aannemer; huwde Maria Agnes van Hees; geen kinderen (klik hier).

1.2 Joannes Ludovicus (1718-1762), bouwmeester; huwde Anna Amelia Hermans; één dochter. Exploiteerde tevens een steenhouwerij aan Het Bat.

1.3 Matheius (1722-1781), bouwmeester (klik hier) en aannemer; huwde Isabella Lucia Ernou; zeven zonen en drie dochters; twee zonen werden eveneens architect, te weten:

Derde generatie

1.3.1 Matthias (1748-1834), (stads)bouwmeester, ontwerper / binnenhuisarchitect, tuinarchitect, aannemer (klik hier). Huwde Sophia Elisabeth l'Herminotte; geen kinderen.

1.3.2 Joannes Ludovicus / Jean Louis / Jan Lodewijk (Maastricht 1753-Venlo, 1807), architect/bouwmeester en aannemer. Huwt in 1787 te Venlo Anna Elisabeth Muller.


De Hasseltse tak

Ook van deze tak liggen de wortels in Chaumont-Romsée, maar van daaruit trekt men naar Hasselt. Eind achttiende eeuw vestigen zich vanuit Hasselt twee broers in Maastricht, volle neven en leeftijdgenoten van ‘onze’ Matthias Soiron, nl.

1. Mathieu Jacques / Matheus Jacobus (1749-1793), architect en aannemer. Luiks burger geroepen onder het ambacht van de metselaars op 3 maart 1779.

2. Jean François / Joannes Franciscus (1755-1818 ), architect (klik hier). Vanaf 26 december 1795 tot ca. mei 1815 stadsbouwmeester (klik hier). Luiks burger geroepen onder het ambacht van de metselaars op 15 juni 1778; hij was op dat moment 23 jaar.

Bronnen:
W.E.S.L. Keijser-Schuurman, ‘Een bijzondere nalatenschap, meubeltekeningen in de albums van Matthias Soiron’, in: Publications 138 (2002) p. 11.
P.J.H. Ubachs, Nieuwe burgers van Maastricht, 14de eeuw-1795, Geleen 1993, p. 325.
Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, passim.

Nota Bene:
De eerste vijf postings in deze discussie worden voortdurend kort aangevuld met gegevens uit bijdragen die op een later tijdstip elders op deze pagina’s door anderen en mijzelf zijn gepubliceerd. Dat heeft het voordeel dat de hoofdzaken op één plaats bijeen staan. Waar zinvol leiden links naar de originele postings.

Het zal hopelijk duidelijk zijn dat de waardering voor die eerste vijf postings door mij gedeeld wordt met El Loco, Rikth en alle andere noest voor dit draadje spittende MO-ers. Hartelijk dank allemaal.

[Ingrid M.H.Evers]

François Soiron (1714-1778 ), oom van Matthias

François Soiron (Maastrichtse tak) is bekend van de volgende projecten:

1749 april 28: tekent een contract voor de verbouwing van het Gouvernementsgebouw aan de Bouillonstraat. Een van de bepalingen was het verven van de voorgevel 'in eene bleeke roode couleur'. Elders op deze site staat de mededeling dat de verbouwing werd uitgevoerd door Matthias Soiron (klik hier). Dit betreft echter een latere aanpassing, namelijk de toevoeging van een tweede etage, in 1777. Beide generaties hebben dus gewerkt aan het oud gouvernement.

1749 september 22: neemt opdracht aan tot verbouwing van het Dinghuis.

1755-1757: Odenkirchen (bij Mönchen-Gladbach), Evangelische Kirche


Samen met broer Matheius:

1746-1772: Schloss Wickrath(bij Mönchen-Gladbach); klik hier voor o.m. een plattegrond

Schloss Wickrath, Tuinontwerp
Schloss Wickrath, brug met vijf bogen over de Karotte

Bron: De monumenten voor geschiedenis en kunst, Maastricht, dl.1, pp. 103 (gouvernement), 112 en 118 (Dinghuis). Zie ook: W.A.A. Mes, Het Dinghuis (Maastrichts Silhouet, 21), Maastricht 1986, p. 23.

[Ingrid M.H.Evers]

Matheius Soiron (1722-1781), broer van François en vader van Matthias

Matheius Soiron (Maastrichtse tak) was onder meer bouwmeester/architect. Huwde Isabella Lucia Ernou; zeven zonen en drie dochters; twee zonen werden eveneens architect, namelijk Matthias en Johannes Ludovicus.

Werk:

1743-1744: Meerssenhoven? Waarschijnlijk onjuist, zie hieronder.

na 1755: Haus Schlickum (Korschenbroich bij Mönchen-Gladbach).

Samen met broer François:

1746-1772: Schloss Wickrath(bij Mönchen-Gladbach); klik hier voor o.m. een plattegrond

Schloss Wickrath, Tuinontwerp
Schloss Wickrath, brug met vijf bogen over de Karotte

NB. In Van den Boogard/Minis, Monumentengids Maastricht wordt op bladzijde 105 vermeld dat in 1742 het huis Meerssenhoven werd verkocht aan ene Arnold Gilman, 'die het in dat jaar geheel liet renoveren naar een ontwerp van Matthias [=Matheius] Soiron. Het thans bestaande kasteel kwam tot stand in de jaren 1743-1744.'

[Ingrid M.H.Evers]

Matthias Soiron (1748-1834)

Over Matthias Soiron is al veel geschreven. Dat is mede te danken aan het gegeven dat ongeveer de helft van zijn ontwerpschetsen bewaard gebleven is in het gemeentearchief Maastricht, nu het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL) aan de Sint Pieterstraat 7.

Als architect was hij de ontwerper van onder meer:

1777: verbouwing van het gouvernement aan de Bouillonstraat waaronder de toevoeging van een etage.

1783: Zutendaal, pastorie

1784: Itteren, Sint Martinuskerk

1785: bouw van een woonhuis aan de Grote Gracht nr. 82 ('Huis van Cumberland'), in opdracht van zijn broers André en Guillaume, beiden kanunniken bij het kapittel van Sint Servaas (oktober 1785 en volgende). Beiden weigerden de eed van trouw aan de Franse Republiek en zouden enige jaren in ballingschap gaan.

1786: ontwerp van het voormalige (binnen)wachthuis bij de Onze Lieve Vrouwepoort, de huidige kiosk op de hoek van Stokstraat en Onze Lieve Vrouweplein. (Uitvoering van het project door Pierre Francois Deplaye).

1787: ontwerp nieuwbouw Latijnse School, Achter de Comedie. Uitvoering project: Deplaie.

1788: Heer, Sint Petrus' Banden-kerk, nabij de Dorpstraat (niet de huidige kerk!)

1788-1789: Jezuïetenkerk, Bredestraat / hoek Minckelerstaat, verbouwing tot schouwburg

1793: Hoeve Wiegershof te Borgharen

17??: ontwerp van het pand Boschstraat 66 (Mathias' woonhuis)

17??: interieur Kasteel Borgharen (vierde kwart 18de eeuw)

1801 of later: Engelse tuin voor Lucas Nijpels op terrein Nieuwe Biesen.

Matthias Soiron zou ook stadsbouwmeester zijn geweest, zie hier.


Bronnen:
- De monumenten voor geschiedenis en Kunst, Maastricht, dl. 1, p. 109 (wachthuis), 619 (Grote Gracht 82) en 670 (Boschstraat 60).


Verdere literatuur:

- W.E.S.L. Keijser-Schuurman, ‘Een bijzondere nalatenschap, meubeltekeningen in de albums van Matthias Soiron’, in: Publications 138 (2002) p. 11.

- Jac van den Boogard en Servé Minis, Monumentengids Maastricht, Leiden 2001, passim.

- Ook op het Internet is veel te vinden, bijvoorbeeld hier, hier en hier.

[Ingrid M.H.Evers]

Jean François Soiron (Hasselt 1755-Maastricht 181, neef van Matthias

Deze volle neef was zeven jaar jonger dan Matthias Soiron.

Werken:

1795: herstellingen aan de Hof van Tilly (Grote Gracht/Brusselsestraat)

[1803-1804: mogelijk was Jean François S. ook de Soiron die in deze jaren de Sint Matthijskerk herstelde].

1811: ontwerper van de lay-out van de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg, waarin een groot middenplein werd gereserveerd voor de bouw van een kapel. Deze zou pas in 1885 worden gerealiseerd (Johannes Kayser).

1813: ontwerp voor herstel en uitbreiding van het maison d'arrêt (huis van bewaring) te Roermond, waarbij er een scheiding van de sexen moest komen.

---------
1795 december 26 - 1814 ca. mei: gedurende de hele Franse Tijd architect bij de Dienst der Domeinen, met als standplaats Maastricht; volgens Flament met uitzondering van de jaren 7-11 (september 1798-september 1803); volgens de HEM alleen in 1799-1801. Zie ook stadsbouwmeester; hier en de krantenberichten hier.


Bronnen
- Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht, Zutphen 2005, (functie als stadsbouwmeester), passim.
- Van den Boogard/Minis, Monumentengids Maastricht, Leiden 2001, passim.
- Ingrid M.H. Evers, 'Het begin van een gevangeniswezen in het departement Nedermaas', in: 'Wordt voor recht gehalden', opstellen ter gelegenheid van 25 jaar Werkgroep Limburgse Rechtsgeschiedenis (1980-2005), Maastricht 2005, 345-374, meer speciaal 364 noot 58 (huis van bewaring Roermond).
- Ubachs/Evers, Ongewilde revolutie, Limburgs Maasland onder Frankrijk, 1794-1814, Maastricht 1994, 167 (St.-Matthijskerk). Ook verschenen als Publications 130 (1994), themanummer Franse Tijd.

[El Loco]

Ingrid, fantastische nieuwe thread! Bedankt voor het bij mekaar zetten van zoveel informatie over de Soirons. Ook de stamboom van de Soirons op de GeneaNet-pagina verduidelijkt meteen al een boel.

Een paar miniscule bijdragen van mij:

• Zou hier dan zijn vader Matheius bedoeld zijn? Dat zou geweldig zijn, want van hem - en Matthias' grootvader - is geen specifiek bouwkundig werk bekend. Probleem is dat de literatuurverwijzing naar De Monumenten van Geschiedenis en Kunst onvindbaar is. Twee andere titels kan ik hier niet controleren.

  Ik ben bang dat Van den Boogard en Minis zich hier op een foute bron baseren. In de beschrijving van het exterieur van Meerssenhoven bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kom ik noch Matthias, noch Matheius tegen, wel bij de beschrijving van het interieur, Matthias dus, maar dat is veel later. Daarbij wordt Matheius Soiron op GeneaNet aangemerkt als 'entrepeneur', niet als 'architecte', zoals zoveel van zijn familieleden.
• Interessant is ook het verhaal van de vader van deze Matheius, Mathieu Soiron. Van beroep: 'tailleur de pierres' en 'négociant'. Het ging al langzaam richting de bouw. Deze Mathieu trouwt in 1713 in Luik met de Luikse Catherine Deplaye (over de Deplayes, zie hieronder). De eerste twee kinderen uit het huwelijk zijn nog in Luik gedoopt, maar vanaf 1717 woont het gezin in Maastricht. Blijkbaar komt opa ook mee, want deze wordt in 1725 in Maastricht begraven.
• 70 jaar na de verhuizing van Mathieu Soiron's extended family naar Maastricht, werkt zijn beroemde kleinzoon Matthias samen met ene uit Luik afkomstige metselaar Pierre François Deplaye (soms Deplaije, soms Deplaire genoemd). Deze bouwt in 1786 het door Matthias ontworpen wachthuis bij de O.L.Vrouwepoort en in 1787 de nieuwe Latijnse scholen op het terrein van de Jezuïeten, waarvoor Matthias het 'masterplan' had gemaakt (bron: Martin, M., Opkomst van de moderne stad. Ruimtelijke veranderingen in Maastricht 1660-1905. Zwolle, 2000, p.246). Het kan bijna niet anders dat deze P.F. Deplaye, via de grootmoeder, verwant was aan Matthias.

[rikth]

In de Monumentengids Maastricht wordt op bladzijde 105 vermeld dat in 1742 het huis Meerssenhoven werd verkocht aan ene Arnold Gilman, 'die het in dat jaar geheel liet renoveren naar een ontwerp van Matthias Soiron. Het thans bestaande kasteel kwam tot stand in de jaren 1743-1744.'

Deze passage intrigeert, want Matthias werd immers pas geboren in 1748. Zou hier dan zijn vader Matheius bedoeld zijn? Dat zou geweldig zijn, want van hem - en Matthias' grootvader - is geen specifiek bouwkundig werk bekend. Probleem is dat de literatuurverwijzing naar De Monumenten van Geschiedenis en Kunst onvindbaar is. Twee andere titels kan ik hier niet controleren.

P.S. Aan het eind van de beschrijving volgt de opmerking: 'Het nog gave interieur is door Matthias Soiron ontworpen in een Lodewijk XVIe stijl.' En dát klopt volgens de literatuurverwijzing (Schulte-van Wersch) wel.


Bron:
Jac van den Boogard en Servé Minis, Monumentengids Maastricht, Leiden 2001, 105.

Hier wordt als Baumeister van Schloss Wickrath (omstreeks 1750) Mathieu Soiron genoemd. Zou hij familie kunnen zijn van " onze " Soirons ?

http://www.moenchengladbach.de/probu...le.cfm?id=f273

[El Loco]

En nog wat bijeengeknipselde faits-divers over de Soirons, vooral Matthias. De eerste gaat over de Hasseltse neef van Matthias, Jean François Soiron, stadsbouwmeester van Maastricht:

Hond weggelopen. Goede beloning. Bron: Journal de la province de Limbourg, 26-09-1816


Matthias lid van het kiescollege van Maastricht. Bron: Journal de la province de Limbourg, 29-09-1820


Problemen met dochterlief... Bron: L'éclaireur politique, 04-11-1829


Matthias houdt het voor gezien en verkoopt zijn gereedschappen en materialen.
Bron: L'éclaireur politique, 17-07-1830


Vervolg openbare verkoop. Bron: L'éclaireur politique, 23-07-1830

[Ingrid M.H.Evers]

Portret Soiron

Geweldige vondst, rikth. Als het echt 1750 is, kan het natuurlijk niet Matthias zijn. Misschien wel zijn vader, want Matheius wordt even gemakkelijk Mathieu. Anderzijds is het een naam die kennelijk in de familie zit, dus misschien is het nog heel iemand anders.

De datering van het schilderij is bij benadering en ik vind het de moeite van het uitzoeken waard. In elk geval is dit het eerste portret van een Soiron dat mij onder ogen komt. Chapeau!

[El Loco]

Inderdaad, geweldige vondst, Rik! Op deze site vond ik nog dit:
"Im Stadtteil Wickrath liegt das zwischen 1746 und 1772 durch die Gebrüder Mattheus und Francois Soiron aus Maastricht für den Grafen Wilhelm Otto Friedrich von Quadt errichtete Barockschloss Wickrath."
Zouden ze de neven Jean François en Matthias bedoelen? Matthias is er dan later bijgekomen.
Herstel: Jean François was óók nog te jong. Waarschijnlijk worden bedoeld de broers François (1714-1779) en Matheius (1722-1781).

"2001 gelang es, bei Sotheby’s in Amsterdam zwei wertvolle Gemälde zu ersteigern. Eines zeigt Graf Wilhelm Otto Friedrich von Quadt und seinen Baumeister Soiron. Im Hintergrund ist Schloss Wickrath erkennbar."
Dát schilderij willen we zien!
(Ingrid, hoe wist je dat rikth dit schilderij bedoelde?)

[El Loco]

In elk geval is dit het eerste portret van een Soiron dat mij onder ogen komt.

En hier is-tie!

Wilhelm Otto Friedrich von Quadt zu Wickrath mit seinem Bauherrn Francois Soiron und Schloss Wickrath im Hintergrund. Gemälde von Johann Heinrich Fischers um 1773. Foto: Stadtarchiv MG

Als dit inderdaad François Soiron (Luik, 1714 - Maastricht, 1779) is, was hij hier 59 jaar oud. Het dubbelportret werd in 2001 bij Sotheby's in Amsterdam geveild voor 144.000 gulden en is nu eigendom van de museumstichting 'Otto von Bylandt' in Mönchen-Gladbach.

[rikth]

Geweldig El Loco. Het zijn dus de broers uit Maastricht.
(onderaan mijn bericht staat een link. Daarop is een kleine stukje van bovenstaand schilderij te zien.)

In Odenkirchen staat nog een kerk gebouwd in 1757 naar ontwerp van Francois Soiron.

staat hier met afbeelding van de kerk.

http://www.ekimg.de/gemeinden/gemod.htm

[Ingrid M.H.Evers]

Een 'eenvoudig timmerman/metselaar'?

Ook een eeuw geleden scharrelde de gemeenteraad soms langs de cultuurhistorische afgrond. Klik hier voor een momentopname in verband met het binnenwachthuis bij de OLV-poort (nu kiosk Stokstraat / hoek OLV-plein).

[Ingrid M.H.Evers]

aanvullingen in bovenstaande teksten

Ik heb de afgelopen week regelmatig wat aangevuld in bovenstaande postings #1 t/m #5. Daarbij heb ik ook gebruik gemaakt van gegevens die door anderen dan ikzelf hier geplaatst zijn. Niet om er met hun vondsten vandoor te gaan, maar om een totaalbeeld te krijgen van een bepaalde persoon. Waar het zinvol is, heb ik links aangebracht naar de originele postings, zodat duidelijk is van waar of van wie de aangedragen wetenschap afkomstig is.

Aanvullingen worden door de website niet als 'nieuw' geregistreerd onder de knop 'directe links'. Dat is jammer, maar ook begrijpelijk, want anders zou elke punt en komma die ergens wordt aangevuld, als nieuw bericht worden opgevoerd en dat is natuurlijk onzinnig.

Kijk daarom af en toe eens naar de oudere berichten. Aan de onderzijde van een posting kun je zien of er aanvullingen zijn aangebracht.

[El Loco]

Ik heb de afgelopen week regelmatig wat aangevuld in bovenstaande postings.

Goed dat je het even zegt, Ingrid, en goed idee om de informatie over de verschillende Soirons bij mekaar te houden en zonodig te updaten.

Aan de onderzijde van een posting vul ik steeds in of er aanvullingen zijn aangebracht.

Ik zie dat je de informatie over Matthias en zijn Hasseltse neef al hebt bijgewerkt met een aantal bouwprojecten. Zou je bij oom François (#2) nog willen vermelden dat die het kasteel Wickrath en de kerk van Odenkirchen heeft ontworpen? Vooral dat kasteel schijnt toch een heel project te zijn geweest (een hoofdgebouw en twee voorburchten - alleen die laatste bestaan nog). Dank!