LIMBURGS GESCHIED– EN OUDHEIDKUNDIG GENOOTSCHAP
Activiteit: Lezing
Lezing door Anne van Grevenstein-Kruse getiteld Monumentenzorg en de waan van de dag: het historische interieur en het recht van de gebruiker.
Historische Kring Maastricht
Drs. F.E.R. Hovens
Activiteit: Lezing
Wanneer: Maandag 6 februari, 20.00 - 22.00 uur
Locatie: STAYOKAY; Maasboulevard 101
Lezing door Anne van Grevenstein-Kruse getiteld Monumentenzorg en de waan van de dag: het historische interieur en het recht van de gebruiker.
Van harte nodigt het kringbestuur u uit voor een lezing door Anne van Grevenstein-Kruse op maandag 6 februari in Stayokay, Maasboulevard 101. De lezing begint om 20.00 uur.
Zie voor de bereikbaarheid en parkeermogelijkheden www.lgog.nl / Kringen / Maastricht / Locatie
De lezing van mevrouw Van Grevenstein draagt de titel Monumentenzorg en de waan van de dag: het historische interieur en het recht van de gebruiker.
Van de spreekster werd de volgende toelichting ontvangen:
Aan de hand van enkele casussen, toonaangevende restauratieprojecten waar het Restauratie Atelier Limburg bij betrokken is geweest, zal het spanningsveld tussen ‘functie van het gebouw’ en ‘historische integriteit’ toegelicht worden. De geschilderde decoraties van Pierre Cuypers in het Rijksmuseum, het interieur van de Dominicanenkerk en van het Kruisheren-complex in Maastricht, zijn voorbeelden van deze sterke interactie.
Het Rijksmuseum in Amsterdam werd ontworpen als een ‘Gesamtkunstwerk’ door de architect Pierre
Cuypers en plechtig aan het volk getoond in 1885. De buitenkant behield, als beschermd monument
Cuypers en plechtig aan het volk getoond in 1885. De buitenkant behield, als beschermd monument
en tot op de dag van vandaag, zijn oorspronkelijke vorm, kleur en iconografische betekenis.
De decoratie van het interieur werd pas in 1910 opgeleverd en zou intact blijven tot de dood van
Cuypers in 1921. Daarna volgden snelle veranderingen in functie en gebruik van de ruimtes, zoals
blijkt uit een brief van de directeur van het Rijksmuseum, Schmidt Degener, aan zijn minister met de
mededeling: “Ik heb de overmatige decoratiën laten temperen”. In de daaropvolgende decennia, zou
het interieur stap voor stap veranderen van een compleet en tot in de kleinste details kleurrijk versierd
ensemble in een witte ruimte. In eenzelfde beweging werden de ramen dichtgemaakt, de binnenhoven
volgebouwd en moest het daglicht wijken voor kunstlicht. Opeenvolgende museumdirecties hebben
tot op heden een enorme impact gehad op de esthetische keuzes m.b.t. het interieur. In de lezing zal
ook worden ingegaan op de laatste stand van zaken onder het bewind van de huidige directeur Wim
Pijbes.
Indien men drie kerken in Maastricht met elkaar vergelijkt: de Dominicanenkerk, het Kruisherencomplex
en de Minderbroederskerk, resp. boekwinkel, horeca en archief, wordt duidelijk hoezeer de
historische perceptie kan veranderen in relatie tot de gekozen functie en de wensen van de gebruiker.
Hoe staat het met de bescherming van het interieur en wat is de rol van de Rijksdienst voor Cultureel
Erfgoed en de Stedelijke Monumentenzorg in deze? Duidelijk is dat de verschillende waarden die
worden toegekend aan cultureel erfgoed stof oplevert voor interessante discussies.
De spreekster
Geboren in Antwerpen (1947), werd Anne van Grevenstein-Kruse opgeleid als restaurator van
schilderijen en beschilderde objecten aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium
(Brussel), het Instituto superiore per la conservazione ed il restauro (Rome) en het Bayerisches
Landesamt für Denkmalpflege (München). Na een studie kunstgeschiedenis (Vrije Universiteit
Brussel), verhuisde zij naar Maastricht (Jan van Eyck Academie) en daarna Amsterdam (Centraal
Laboratorium v.Onderz.v.Voorwerpen van Kunst en Wetenschap). In 1982 werd zij hoofdrestaurator
van het Frans Hals Museum in Haarlem en in 1987 directeur van de Stichting Restauratie Atelier
Limburg. Na de oprichting in 1990 van de postacademische opleidingen tot restaurator van
schilderijen, historische binnenruimten (1993) en hedendaagse kunst (1995), werd het beleid bepaald
door de synergie tussen toonaangevende restauratieprojecten (o.a. de Oranjezaal in het Paleis Huis ten
Bosch, Koninklijk Paleis op de Dam, decoraties van Cuypers in het Rijksmuseum), onderzoek en
opleidingen. In 2005 werden de opleidingen in de BA/MA structuur van de Universiteit van
Amsterdam ondergebracht. Het tweejarig postinitieel traject bleef onverminderd bij de SRAL in
Maastricht. Na haar benoeming als bijzonder hoogleraar aan de Radboud Universiteit (2005) werd
Van Grevenstein benoemd tot hoogleraar in de Praktijk van de Conservering en Restauratie aan de
Universiteit van Amsterdam (2007-2011).
De restauratie van de wandschildering in de Dominicanenkerk
door medewerkers van de SRAL (Stichting Restauratie Atelier
Limburg). Foto: Stefan Graatsma.
Breng eens een bezoek aan onze website (www.lgog.nl Kring Maastricht).
De decoratie van het interieur werd pas in 1910 opgeleverd en zou intact blijven tot de dood van
Cuypers in 1921. Daarna volgden snelle veranderingen in functie en gebruik van de ruimtes, zoals
blijkt uit een brief van de directeur van het Rijksmuseum, Schmidt Degener, aan zijn minister met de
mededeling: “Ik heb de overmatige decoratiën laten temperen”. In de daaropvolgende decennia, zou
het interieur stap voor stap veranderen van een compleet en tot in de kleinste details kleurrijk versierd
ensemble in een witte ruimte. In eenzelfde beweging werden de ramen dichtgemaakt, de binnenhoven
volgebouwd en moest het daglicht wijken voor kunstlicht. Opeenvolgende museumdirecties hebben
tot op heden een enorme impact gehad op de esthetische keuzes m.b.t. het interieur. In de lezing zal
ook worden ingegaan op de laatste stand van zaken onder het bewind van de huidige directeur Wim
Pijbes.
Indien men drie kerken in Maastricht met elkaar vergelijkt: de Dominicanenkerk, het Kruisherencomplex
en de Minderbroederskerk, resp. boekwinkel, horeca en archief, wordt duidelijk hoezeer de
historische perceptie kan veranderen in relatie tot de gekozen functie en de wensen van de gebruiker.
Hoe staat het met de bescherming van het interieur en wat is de rol van de Rijksdienst voor Cultureel
Erfgoed en de Stedelijke Monumentenzorg in deze? Duidelijk is dat de verschillende waarden die
worden toegekend aan cultureel erfgoed stof oplevert voor interessante discussies.
De spreekster
Geboren in Antwerpen (1947), werd Anne van Grevenstein-Kruse opgeleid als restaurator van
schilderijen en beschilderde objecten aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium
(Brussel), het Instituto superiore per la conservazione ed il restauro (Rome) en het Bayerisches
Landesamt für Denkmalpflege (München). Na een studie kunstgeschiedenis (Vrije Universiteit
Brussel), verhuisde zij naar Maastricht (Jan van Eyck Academie) en daarna Amsterdam (Centraal
Laboratorium v.Onderz.v.Voorwerpen van Kunst en Wetenschap). In 1982 werd zij hoofdrestaurator
van het Frans Hals Museum in Haarlem en in 1987 directeur van de Stichting Restauratie Atelier
Limburg. Na de oprichting in 1990 van de postacademische opleidingen tot restaurator van
schilderijen, historische binnenruimten (1993) en hedendaagse kunst (1995), werd het beleid bepaald
door de synergie tussen toonaangevende restauratieprojecten (o.a. de Oranjezaal in het Paleis Huis ten
Bosch, Koninklijk Paleis op de Dam, decoraties van Cuypers in het Rijksmuseum), onderzoek en
opleidingen. In 2005 werden de opleidingen in de BA/MA structuur van de Universiteit van
Amsterdam ondergebracht. Het tweejarig postinitieel traject bleef onverminderd bij de SRAL in
Maastricht. Na haar benoeming als bijzonder hoogleraar aan de Radboud Universiteit (2005) werd
Van Grevenstein benoemd tot hoogleraar in de Praktijk van de Conservering en Restauratie aan de
Universiteit van Amsterdam (2007-2011).
De restauratie van de wandschildering in de Dominicanenkerk
door medewerkers van de SRAL (Stichting Restauratie Atelier
Limburg). Foto: Stefan Graatsma.
Breng eens een bezoek aan onze website (www.lgog.nl Kring Maastricht).