Aankondiging

Sluiten
No announcement yet.

Wehrmachtkommandantur in Maastricht en de Schutzgruppen

Sluiten
X
 
  • Filter
  • Tijd
  • Tonen
Clear All
nieuwe berichten

  • Wehrmachtkommandantur in Maastricht en de Schutzgruppen

    Naar aanleiding van een op 12 november 2018 gestarte topic over het "Afmelden van militairen in het begin van de Tweede Wereldoorlog" (link: http://forum.mestreechonline.nl/foru...e-wereldoorlog) door HenkvanOsch, ontstond een discussie/zoektocht naar de Wehrmachtkommandantur en de Schutzgruppen.

    Hieronder de discussie die volgde.
    Op 18 november 2018 zijn de postings verplaatst van de oorspronkelijke topic naar deze topic.
    Last edited by Pier; 18 november 2018, 17:24.
    Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

  • #2
    De kweekschool aan de Tongerseweg

    Oorspronkelijk geplaatst door Pier
    Oorspronkelijk geplaatst door Pier Bekijk bericht
    Mijn grootvader, die geboren en getogen is in Nederland, maar de Duitse nationaliteit had, moest zich ook in Maastricht komen melden. Hij moest juist onder de wapenen voor de Wehrmacht. Mijn grootvader was totaal niet bekend in Maastricht en uit de gesprekken die ik later met hem had, meen ik te concluderen dat hij zich moest melden "bij een groot klooster aan de Tongerseweg". Volgens mij was dat het oude Bonnefantenklooster/school aan de Tongerseweg. Ik heb echter momenteel geen enkele objectieve bewijzen dat de Duitsers dat gebouw in (de eerste maanden in) gebruik hebben genomen cq gehad.
    Dat 'klooster' was de kweekschool van de broeders van de Beyart, waar vanaf 1909 onderwijzers werden opgeleid. Het was een internaat en er woonden naast leerlingen inderdaad ook broeders, die het onderwijs verzorgden. Als zodanig kun je dus ook spreken van een klooster. Vanaf 1937 werd in een door Alphons Boosten ontworpen vleugel ook technisch onderwijs gegeven.

    Het lijkt erop, dat dit niet het gebouw is geweest, waar de grootvader van Pier zich moest melden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het eerst op 7 februari 1941 in beslag genomen en wel door de SS. Dat was een onderdeel van een strafmaatregel ten gevolge van de in de rooms-katholieke kerken afgekondigde brief van het Nederlands episcopaat over de NSB en het verboden lidmaatschap daarvan. De Organisation Todt bracht er in de jaren 1943-1944 ruim 1.400 arbeiders onder, die een spoorlijn moesten aanleggen van het goederenstation Boschpoort, via de Hertogsingel, naar de Kannerberg. Elders op deze website zijn daar pagina's aan gewijd.

    Na de Bevrijding diende het gebouw nog enkele maanden als onderdak voor Amerikaanse legeronderdelen (oktober 1944-december 1944). Het kweekschoolonderwijs werd in januari 1945 hervat. De broeders en leerlingen waren al die tijd elders in de stad ondergebracht, onder meer in een provisorische slaapzaal in het Staargebouw.


    Bron: Ubachs/Evers, Historische Encyclopedie Maastricht (2005), lemma kweekschool, waarin verwezen wordt naar Silhouetje nr. 40: Serge Langeweg, Wolder.
    Last edited by Ingrid M.H.Evers; 14 november 2018, 15:17.

    Opmerking


    • #3
      Oorspronkelijk geplaatst door Pier
      (..) Mijn grootvader, die geboren en getogen is in Nederland, maar de Duitse nationaliteit had, moest zich ook in Maastricht komen melden.
      Hij moest juist onder de wapenen voor de Wehrmacht.
      Mijn grootvader was totaal niet bekend in Maastricht en uit de gesprekken die ik later met hem had, meen ik de concluderen dat hij zich moest melden "bij een groot klooster aan de Tongerseweg".
      Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H. Evers
      (..) Dat 'klooster' was de kweekschool van de broeders van de Beyart, waar vanaf 1909 onderwijzers werden opgeleid. Het was een internaat en er woonden naast leerlingen inderdaad ook broeders, die het onderwijs verzorgden. Als zodanig kun je dus ook spreken van een klooster. Vanaf 1937 werd in een door Alphons Boosten ontworpen vleugel ook technisch onderwijs gegeven.

      Het lijkt erop, dat dit niet het gebouw is geweest, waar de grootvader van Pier zich moest melden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het eerst op 7 februari 1941 in beslag genomen en wel door de SS.(...)
      Schutzgruppe Meezenbroek
      Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

      Opmerking


      • #4
        Wehrmachtkommandantur

        Oorspronkelijk geplaatst door Pier
        (..) Op de site van Ryckheyt, centrum voor regionale geschiedenis Nederland, onder nummer 062 HOENSBROEK 1940-1947, vind ik nog het navolgende.
        "In 1942 wordt op last van de Wehrmachtkommandantur te Maastricht de Schutzgruppe Hoensbroek in het patronaatsgebouw "Ons Huis" ingekwartierd. [NOTE Invnr.1275]"
        Waar was de Wehrmachtkommandantur in Maastricht eigenlijk gevestigd?

        Volgens Delpher was dat aan de St. Maartenspoort 2 te Maastricht, zoals uit onderstaand krantenartikel blijkt.

        Click image for larger version  Name:	540.jpg Views:	2 Size:	60,7 KB ID:	100812

        Als de Schutzgruppen (in (Zuid-)Limburg) gelieerd waren aan de Wehrmachtkommandantur in Maastricht zou het goed mogelijk zijn dat men zich daar heeft moeten melden.
        Maar, waar is de Sint Maartenspoort no. 2 ??
        Bij mijn weten bestaat die straatnaam niet (meer).

        Op de website http://www.wikiwand.com/nl/Bevrijdin...stricht_(1944)
        Bestanden bijvoegen
        Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

        Opmerking


        • #5
          Click image for larger version  Name:	1914, detail 1.jpg Views:	1 Size:	60,4 KB ID:	100815

          Je hebt het helemaal goed, Pier! Volgens de stadsplattegronden van Baedeker uit het begin van de 20e eeuw liep de straat Sint Maartenspoort van de Maas tot aan de Wilhelminasingel, en het verlengde was de Sint Maartenslaan die op de Parallelweg uitkwam. De Zusters Franciscanessen van Heijthuizen - 'Klooster Sint Anna' - zaten op Sint Maartenspoort nr. 2. Het telefoonboek uit de jaren tot en met 1950 geeft geen nummer, maar de Piusalmanak uit 1957, die in mijn kast staat, wel! En dat gebouw heeft inmiddels al voor veel gediend, waaronder muziekschool.
          Last edited by Ingrid M.H.Evers; 17 november 2018, 19:08.

          Opmerking


          • #6
            Melden van mannelijke Rijksduitsers

            Tot mijn niet geringe verbazing kon ik geen enkele Duitse 'dienst' vinden in de telefoonboeken van 1940-1944, en dat geldt kennelijk voor heel Nederland. Toch moeten er brochures of boekjes met gegevens z\ijn geweest, al was het maar voor de Duitsers zelf.

            Voortbordurend op de term Ortskommandantur heb ik eens een beetje gedelpherd met 'Ortkommandantur prox Maastricht' (1940-1944) en dat leverde 34 artikelen op. En daarbij is het verhaal van de Rijksduitsers prominent te volgen! https://www.delpher.nl/nl/kranten/re...4%22)&coll=ddd
            Last edited by Ingrid M.H.Evers; 18 november 2018, 18:22.

            Opmerking


            • #7
              Wat was de Schutzgruppe?

              Bij het NIOD berust onder nummer 249-0182 een 'Dossier Deutsche Schutzgruppe.'

              In de inventaris is sprake van een nr. a1: Nota van de PRA-'s Gravenhage over de Deutsche Schutzgruppe, opgericht in 1941 en bestemd voor de [bescherming/bewaking van] openbare gebouwen, bruggen e.d., maar in Juni 1944 ingedeeld bij de Wehrmacht, zonder datum.

              Het lijkt mij dat die Schutzgruppen dus overal aanwezig waren, maar vanwege hun specifieke taak weinig sporen hebben achtergelaten.
              Last edited by Ingrid M.H.Evers; 17 november 2018, 19:38.

              Opmerking


              • #8
                Oorspronkelijk geplaatst door Pier Bekijk bericht
                Wehrmachtkommandantur



                Waar was de Wehrmachtkommandantur in Maastricht eigenlijk gevestigd?

                Volgens Delpher was dat aan de St. Maartenspoort 2 te Maastricht, zoals uit onderstaand krantenartikel blijkt.

                Click image for larger version Name:	540.jpg Views:	2 Size:	60,7 KB ID:	100812

                Als de Schutzgruppen (in (Zuid-)Limburg) gelieerd waren aan de Wehrmachtkommandantur in Maastricht zou het goed mogelijk zijn dat men zich daar heeft moeten melden.
                Maar, waar is de Sint Maartenspoort no. 2 ??
                Bij mijn weten bestaat die straatnaam niet (meer).

                Op de website http://www.wikiwand.com/nl/Bevrijdin...stricht_(1944)
                De Sint Maartenspoort bestaat nog altijd. Het is inderdaad het straatje waar de muziekschool gevestigd is. Dit gebouw heeft ook het formaat en de indeling die voor de funktie van Whermachtkommandantur geschikt zou zijn.

                Opmerking


                • #9
                  Oorspronkelijk geplaatst door Ivo M Bekijk bericht
                  De Sint Maartenspoort bestaat nog altijd. Het is inderdaad het straatje waar de muziekschool gevestigd is.
                  Gek genoeg wordt Sint Maartenspoort als niet meer bestaand genoemd in het Straatnamenboek van Panhuijsen en co.

                  Opmerking


                  • #10
                    Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H.Evers Bekijk bericht
                    Gek genoeg wordt Sint Maartenspoort als niet meer bestaand genoemd in het Straatnamenboek van Panhuijsen en co.
                    Ik heb die straat nog van buiten moeten leren toen ik bij de post werkte. Googlemaps geeft bij het adres Sint Maartenspoort 2 gewoon het besproken pand op. Een foutje van Panhuijsen en co dus.

                    Opmerking


                    • #11
                      Wie was eigenlijk de hoogste Duitse militaire autoriteit in Maastricht?

                      In een krantenartikel van 31 mei 1940 van het Godsdienstig-Staatkundig Dagblad (https://resolver.kb.nl/resolve?urn=d...2:mpeg21:a0055dezer dagen een bijeenkomst belegd [was] van burgemeesters uit Zuid- Limburg, ressorterende onder het ambtsgebied van de Ortskommandantur Heerlen.
                      Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

                      Opmerking


                      • #12
                        In de Limburger Koerier van 2 augustus 1940 lezen we dat de nieuwe Feldkommandantur 724, gevestigd Vrijthof no. 19, dagelijks geopend is van 09.00-12.00 uur.
                        Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

                        Opmerking


                        • #13
                          Op 5 augustus 1940 meldt de Limburger Koerier:

                          OFFICIEELE MEDEDEELINGEN
                          Nieuwe Kommandantur te Maastricht.
                          MAASTRICHT.

                          De Kommandantur te Maastricht maakt bekend:
                          Sinds 20 Juli 1940 is te Maastricht gevestigd de Feldkommandantur 724. welke tevens optreedt als Wehrmacht-Kommandantur voor de provincie Limburg. Zij staat onder bevel van
                          Oberstleutnant Lang.
                          De Kommandantur is gevestigd in het pand Vrijthof No. 19.
                          De Wehrmachtskommandantur behandelt alleen militaire zaken.
                          De behartiging van de belangen der burgerlijke bevolking behoort niet tot de werkzaamheden van de Kommandantur, maar berust bij de burgemeesters, gemeentebesturen of andere plaatselijke overheden. Dezen krijgen daarvoor hun aanwijzingen van den Commissaris der Provincie, die op zijn beurt zich richt naar de opdrachten van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied.
                          De Feldkommandantur ls geopend dagelijks van 9 tot 12 uur.


                          Het lijkt er dus op dat Major von Battenwerffer begin augustus 1940 al is vervangen door Oberstleutnant Lang.
                          Een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd

                          Opmerking


                          • #14
                            Geweldig interessant, Pier. Als ik het goed begrijp, zou er wat betreft de burgerbevolking het een en ander terug te vinden moeten zijn in het jaarverslag van de gemeente en het Secretariearchief (RHCL). Totdat in augustus 1941 Michiels van Kessenich werd vervangen door de NSB-burgemeester Peeters, zal zeker gepoogd zijn een eerlijk verslag te geven.
                            Last edited by Ingrid M.H.Evers; 25 november 2018, 20:55.

                            Opmerking


                            • #15
                              Oorspronkelijk geplaatst door Ingrid M.H.Evers Bekijk bericht
                              Geweldig interessant, Pier. Ik geloof niet dat over deze bezettingsmaatregelen voor Maastricht ooit is geschreven. Het is een van de vele blinde vlekken in de plaatselijke geschiedenis. Als ik het goed begrijp, zou er wat betreft de burgerbevolking het een en ander terug te vinden moeten zijn in het jaarverslag van de gemeente en het Sdecretariearchief (RHCL). Totdat in 1941 Michiels van Kessenich werd vervangen door de NSB-burgemeester Peeters, zal zeker gepoogd zijn een eerlijk verslag te geven.

                              Opmerking

                              Bezig...
                              X