Ursulinenklooster

[Toller]

Heb vanavond een boekwerk, dat samengesteld is door Wil Lem onder ogen gehad. Het zijn allemaal luchtfoto's van de stad. Op twee van deze foto's zie je in het vierkant van de Kesselskade, Jodenstraat, Muntstraat en Mariastraat een rechthoekig gebouw met een platdak. Tegen de kop van dit gebouw staat haaks ook een rechthoekig gebouw maar met een schuindak. Aan de kop van dit gebouw, zicht richting Muntstraat, is er een uitsteeksel geplaatst, je zou zeggen dat dit de eerste Ursulinenkapel is die rond 1850 zou zijn gebouwd. Is er iemand die contact heeft met Wil Lem, om te kijken of de luchtfoto's digitaal te krijgen zijn

[Ingrid M.H.Evers]

Julie Stinglhamber (1818-1900)

Dit is de link naar het door Toller genoemde krantenartikel, dat eigenlijk gewijd is aan mgr. Ludovicus (Louis) Rutten, mede-oprichter van de Broeders van de Beyart die onderwijs gaven aan jongens, en eveneens begaan was met het onderwijs aan meisjes. Toen ik mij dik twintig jaar geleden bezig hield met deze vroege onderwijsgeschiedenis, bestond de KB krantenbank nog niet en ik ken dit artikel dus niet. Wat ik wel kan zeggen is dat wat de krant voorstelt als de vroege gang van zaken, enige bijstelling behoeft.

Wie toevallig het boekje De Kommel, zusterhuis - kindertehuis, 1853-1990Hingeinternet bevestigt dat deze achternaam van Franse oorsprong is.

[Toller]

Met dank aan Jef-VMG voor de aanzet en de verbeteringen. Het zal waarschijnlijk op enkele punten verbetering behoeven.

De zoekfunctie MO leverde geen resultaten op m.b.t. de Congregatie van de Zusters Ursulinen, vandaar een kleine aanzet. De Veritas, 9e jaargang – zaterdag 8 februari 1941 – no. 19, leverde de volgende informatie op.

De Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis scheiden in 1841 de jongens en de meisjes, toen zij de bewaarschool de Bogaardenstraat overnamen. De toenmalige Mgr. L.H. Rutten nam samen met zijn zuster Antoinette de meisjes onder hun hoede in het pand Kesselskade 53. (dit was de nummering in 1941)

In dit pand werd een nieuwe bewaarschool gevestigd in 1843. Antoinette Rutten gaf samen met mejuffrouw Hingelhamber onderwijs aan de arme meisjes. Na het ziekbed van Hingelhamber, circa 1850 vroeg Mgr. Rutten diverse malen om hulp en krijgt uiteindelijk drie zusters “Dames Ursulines”, onder de voorwaarde dat hij voor huisvesting en onderhoud zorgde. De dames namen hun intrek in de woning van Mgr. Rutten aan de Jodenstraat. Op kosten van Mgr. Rutten werden er gebouwen en een kapel gebouwd. Uiteindelijk groeide de bewaarschool door tot leerschool. Eind 1850 traden drie postulanten in bij de Zusters. Op 23 januari 1851 kleedde Mgr. Rutten de eerste zuster en zij ontving de naam Soeur Antoinette. Deze naam werd haar gegeven uit dankbaarheid naar Mgr. Rutten en diens zuster.

De Dames Ursulines waren slotzusters en leefden gescheiden van de buitenwereld, meestal gesymboliseerd door een hekwerk of tralies voor ramen. Mere, overste, Joseph komt snel met bouwplannen voor schoollokalen, andere vertrekken, een zaal met daarbovenop een kapel. Met name het laatste de kapel, daar was dringend behoefte aan. De Zusters hoefden dan niet meer over straat naar de Mathiaskerk te lopen. In 1853 wijdt Mgr. Rutten de kapel in. De kapel moet hebben gestaan in het blok begrenst door: Kesselskade, Mariastraat, Muntstraat en Jodenstraat.

Het onderwijs van de Zusters Ursulinen sloeg in de stad aan. Met name de gegoede burgerij werd jaloers op de leerschool en wilden dat hun kinderen tegen betaling ook daar les kregen. Dit was tegen het zere been van Mgr. Rutten, want hij wilde alleen maar onderwijs geven aan arme kinderen. Uiteindelijk moest hij toegeven, ondanks tegenwerking van de inspecteur Smalhousen. Men had namelijk toestemming van de inspectie nodig indien er betalend onderwijs werd gegeven. Het lukte Mgr. Rutten om dit voor elkaar te krijgen.

In 1854 stierf Mere Joseph en zuster Antoinette volgde haar op. Zij was energiek en realiseerde dat de betalende kinderen de school via de Jodenstraat binnenkwamen en de arme kinderen via de Mariastraat. Door de toename van kinderen werd de school snel te klein en Zuster Antoinette ging uitkijken naar een nieuwe locatie binnen het centrum. Zij vond uiteindelijk het huis van Bonhomme, gelegen aan de Grote Gracht met de hoek Capucijnenstraat. Het pand werd op 17 december 1862 aangekocht voor 24.700 gulden door de heer Schols in opdracht van Zuster Antoinette. De drukker/fabrikant van behangpapier Claereboets gaf genereuze bedragen om het klooster en school te verbouwen. Twee dochters van hem traden in de orde van de Ursulinen. Op 31 maart 1863 verhuisden de zuster en de school naar hun nieuwe bestemming. Op 31 mei 1863 legt Mgr. Rutten de eerste steen voor de nieuwe kapel aan de Capucijnenstraat.

In 1889 namen de Zusters van het Arme Kind Jezus het schoolcomplex aan de Grote Gracht over en zetten dit met succes door tot ……

Het ontcijferen van de gedenkteken leverde het volgende op:
Evangelium Regulae (geleefd hebbende volgens de regels)
Mere Vincent Deced 3/6 1853 (overlijdensdatum)
Mere M. Joseph Supre 21/9 1854

[Toller]

Een kleine fotografische rondgang door de tuin van het Ursulinenklooster op de hoek Grote Gracht met de Capucijnenstraat